نان به نرخ دیروز

گروه اقتصاد- فاطمه کاویانی: این روزها با توجه به شرایط اقتصادی موجود ایجاد ثبات قیمت در یک کالا یا محصول چه صادراتی و چه وارداتی کار دشواری است؛ اما این بار ثبات قیمت در نان تبدیل به موضوعی شده که چند سالی است دغدغه اصلی نانوایان به‌حساب می‌آید. بعد از گذشت سه سال اواخر پاییز سال گذشته قرار شد افزایش 15 درصدی نان برای تمام نانوایی‌های کشور اعمال شود. موضوعی که به استانداران سپرده شد؛ که بنا به شرایط هر استان افزایش قیمت در دستور کار قرار داده شود؛ اما این افزایش قیمت در لابه‌لای بحث‌های سیاسی و اقتصادی با دستور رئیس‌جمهور به زمانی دیگر موکول شد تا برای تعیین قیمت تصمیمات کارشناسی شده‌ای اعمال شود. این تغییر زمان برای تعیین قیمت واقعی نان هر بار بسته به شرایط و مناسبت‌های موجود (عید نوروز، ماه رمضان) به زمانی دیگر معوق می‌شد. اما حالا نانوایان تقاضای رسیدگی به وضعیتی را دارند که شاید باید پیش‌ازاین‌ها به آن رسیدگی می‌شد. یکی از نانوایان شهر اصفهان در مورد افزایش پیدا نکردن قیمت نان در چهار سال گذشته گفت: این قصه پر غصه ما نانوایان است که سال‌ها به دلیل سکوت خودمان به آن رسیدگی نشده و تعیین تکلیفی صورت نگرفته است. او بابیان اینکه نرخ تورم، اجاره‌بها، دستمزد کارگران، قیمت حامل‌های انرژی و حتی قیمت آرد و کنجد هرسال با افزایش چندین برابری مواجه می‌شود، عنوان کرد: در سال جاری هر کیسه آرد از 35 هزار تومان به 50 هزار تومان، همچنین کنجد نیز از کیلویی 7 هزار تومان به 12 هزار تومان افزایش پیداکرده در حالی که قیمت نان همچنان ثابت مانده است. این نانوا در ادامه اظهار کرد: ما نمی‌توانیم مثل سایر مشاغل واحد صنفی خود را تعطیل کنیم و اعتراض داشته باشیم چراکه با قوت غالب مردم در ارتباط هستیم. اینکه در شرایط فعلی افزایش قیمت در بحث نان در کنار سایر اقلام که روزانه در حال افزایش قیمت هستند می‌تواند زندگی مردم را دستخوش دگرگونی دیگری کند یک‌سوی ماجرا است اما زندگی شاطرهایی که از صبح بسیار زود تا آخرین دقایق روز در گرمای طاقت‌فرسای نانوایی‌ها تلاش می‌کنند تا امرارمعاش کنند و در عمل چیزی جز ضرر عایدشان نمی‌شود سوی دیگر ماجرا است که باید به آن پرداخته شود.

*ثبات قیمت نان نادرست‌ترین راه‌حل ممکن است

حیدرعلی عابدی نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی نیز در مورد اصلاح قیمت نان گفت: در دو سال گذشته بارها در تعاملاتی که با وزیر صنعت معدن و تجارت داشته‌ایم توجه به وضعیت اقتصادی نانوایان و اصلاح قیمت نان را متذکر شده‌ایم. عضو کمیسیون بهداشت مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه اگر قرار است نان گران نشود دولت باید استدلال و راهکار ارائه دهد، اضافه کرد: در شرایطی که سالانه شاهد افزایش نرخ تورم هستیم و نانوا باید بیمه و حقوق کارگر را با توجه به نرخ تورم پرداخت کند و در کنار آن تمام مواد اولیه با افزایش چندین برابری روبرو است چگونه انتظار داریم کیفیت نان همچنان ثابت باقی بماند؟ او تأکید کرد: آرد 30 درصد قیمت یک نان را تشکیل می‌دهد که با توجه به حمایت‌هایی که دولت دارد تلاش شده قیمت آن ثابت بماند اما 70 درصد مابقی با تورم روبرو است، این موضوع یعنی اینکه هر ساله باید این 70 درصد با افزایش قیمت مواجه باشد. وقتی این اتفاق رخ نداده در این چهار سال نانوا این تورم را چگونه باید جبران کند؟ عابدی تصریح کرد: دولت درصورتی‌که در راستای حمایت از قشر کم درآمد سعی می‌کند که افزایش قیمتی را نداشته باشد غلط‌ترین روش ثابت نگه داشتن قیمت نان است چراکه نانوایان باید هزینه‌ای را پرداخت کنند که جزو وظیفه دولت است. او ادامه داد: روش صحیح‌تر این است که بررسی شود و راه‌های صحیح‌تر را پیدا کنند همچون پرداخت بیمه کارگر توسط دولت و یا پرداخت مابه‌التفاوت هزینه‌های جاری با تسهیلات دولتی این در حالی است که باید به نانوا به‌صورت منطقی رسیدگی شود.

*دولت عملا یارانه نانی پرداخت نمی‌کند

رئیس اتاق اصناف استان اصفهان در مورد سرنوشت افزایش قیمت نان گفت: چهار سال است که به‌ ناحق برای نانوایان افزایش قیمت نان اعمال نشده است درصورتی‌که در این مدت در تمام کالاهای اساسی و حتی کالاهای غیرضروری افزایش قابل‌توجه قیمت را داشته‌ایم. رسول جهانگیری تأکید کرد: عملا دولت یارانه نانی پرداخت نمی‌کند و این یارانه از جیب نانوایان پرداخت می‌شود. او در ادامه بابیان اینکه آرد یارانه‌ای که دولت ارائه می‌دهد 40 تا 50 درصد قیمت نان به‌حساب می‌آید، اضافه کرد: درحالی‌که مابقی عوامل از دستمزد کارگران گرفته تا حامل‌های انرژی و هزینه‌های سربار همه مطابق تورم با افزایش قیمت روبرو بوده است. او تصریح کرد: اگر ادعای دولت با فرض ثبات قیمت آرد را بپذیریم درحالی‌که در عمل افزایش قیمت را در این کالاها داشته‌ایم بازهم سایر موارد هزینه‌های سرسام‌آوری را به دوش نانوایان تحمیل خواهد کرد.

*در انتظار بسته حمایتی دولت برای حل قیمت نان

رئیس اتاق اصناف استان اصفهان در ادامه با اشاره به اینکه بحث نان موضوعی ملی است، عنوان کرد: در همین راستا تمام ایرادات و پیشنهاد‌ها را به دولت و سازمان صنعت و معدن و تجارت اعلام کرده‌ایم و امیدواریم در آینده نه‌چندان دور با وعده‌ای که دولت در جهت ارائه بسته حمایتی برای حل مشکلات داده است شاهد رفع مشکلات و تعیین تکلیف در این زمینه باشیم. جهانگیری خاطرنشان کرد: درحالی‌که مشکلات بخش نان و لبنیات به مدیریت کلان استان در کارگروه تنظیم بازار انتقال داده‌شده چندی پیش اتفاقات کوچکی در حوزه لبنیات رخ داد و اجازه افزایش قیمت چنددرصدی برای لبنیات اعلام‌شد؛ اما در حوزه نان همچنان اتفاق خاصی را شاهد نبوده‌ایم. او با بیان اینکه برخی از نانواها برای جبران هزینه‌های سرسام‌آور و نگه‌داشتن واحد صنفی خود دست به کاهش دستمزد کارگران و حذف بیمه آنها زده‌اند، اضافه کرد: این در حالی است که از عواقب و ضررهایی که در سال‌های آینده برای آن‌ها در پی خواهد داشت مطلع نیستند و این حرکت می‌تواند در صورت شکایت کارگر ضررهای جبران‌ناپذیری را به آن‌ها تحمیل کند. جهانگیری در ادامه بیان داشت: امیدواریم دولت تا قبل از اینکه وضعیت این صنف وخیم‌تر از حال حاضر شود اقدامات مؤثری را در دستور کار خود قرار دهد.

* 700 واحد صنفی نانوایی اضافه بر سرانه در استان فعالیت می‌کنند

رئیس اتاق اصناف اصفهان در ادامه از فعالیت حدود هزار و 500 واحد صنفی نانوایی در اصفهان خبر داد و گفت: علاوه بر این تعداد 600 واحد دیگر به‌تازگی شروع به کار کرده‌اند که این تعداد در دو بخش نانوایی‌های آزاد پز و یارانه‌ای، مازاد بر سرانه جمعیتی هستند. این در شرایطی است که تعداد واحدهای مازاد در بخش آزاد پز بیشتر از بخش نانوایی‌های یارانه‌ای است. جهانگیری با انتقاد از ارائه مجوزهای بی‌رویه برای تأسیس نانوایی گفت: بخش صدور مجوز در قانون نظام صنفی محدودیت و ممنوعیت برای آن پیش‌بینی‌نشده و این موضوع باعث شده بیش از 700 واحد صنفی نانوایی اضافه بر سرانه جمعیتی در استان اصفهان ایجاد شود و این 700 واحد مازاد از تولید تا فروش واحدهای دیگر را نیز دستخوش تغییرات زیادی کرده درحالی‌که به ازای هر هزار و 500 نفر جمعیت نیاز به یک واحد صنفی نانوایی است.

*ثبات قیمت نان با توجه به تورم تأثیر اقتصادی بلندمدت ندارد

وحید محمودی استاد تمام گروه مالی دانشگاه تهران نیز در مورد ضرورت اصلاح قیمت کالاهای اساسی به‌ویژه در موضوع نان با توجه به شرایط اقتصادی پیش رو معتقد است اصولا در هر کشوری حساسیت نسبت به قیمت کالاهای اساسی وجود دارد و در تغییرات قیمت کالاهای اساسی باتدبیر و تفکر خاصی نسبت به سایر کالاها برخورد می‌شود. محمودی بابیان اینکه کالاهای اساسی باید بر مبنای هزینه فرصت اقتصادی، توجیه اقتصادی و هزینه تمام‌شده آنها تولید و عرضه شوند، اضافه کرد: با دخالت‌هایی که دولت در حوزه اقتصاد انجام می‌دهد ممکن است شاهد افزایش هزینه‌ها باشیم که این وضعیت از سوی مردم با اعتراض روبرو می‌شود، نمونه آن را در مسئله بودجه 97 و قیمت بنزین شاهد بودیم که دولت مجبور به ثابت نگه‌داشتن قیمت بنزین شد درحالی‌که این تصمیم در بلندمدت برای مردم تأثیر چندانی نداشت. او تأکید کرد: اگر نظام تدبیر اقتصادی یک نظام قوی باشد و رابطه محکم میان دولت و ملت حاکم باشد و از سوی دیگر بازارهای اقتصادی بتوانند کار کنند و هزینه مبادله پایین وجود داشته باشد و فضای ارتباطات و تعاملات بین‌المللی برقرار باشد، مجموعه این ملاحظات شرایط ایمن و امن اقتصادی ایجاد می‌کند. محمودی بابیان اینکه افزایش کشش‌پذیری مردم در برابر افزایش قیمت‌ها باعث کاهش حساسیت نسبت به این موضوع می‌شود، ادامه داد: مردم با درک شرایط اگر قیمت‌ها افزایش پیدا کند خیلی احساس نمی‌کنند در سبد مصرفی آن‌ها اتفاقات خاصی رخ‌داده این در حالی است که هر چه شرایط سخت‌تر، اصلاح قیمتی به همان میزان سخت‌تر خواهد شد. او عنوان کرد: نظام اقتصادی و نحوه دخالت دولت باید به‌گونه‌ای عمل کند که به‌صورت تدریجی و متناسب با افزایش قیمت مواد اولیه و شرایط قیمتی روز اعمال قیمتی را در کالاهای اساسی داشته باشیم.