نیاسر، شهر نجوم می‌شود
باغ شهر نیاسر در دل کویر سالانه میزبان حدود 3 میلیون گردشگر است. شهری که قرار است چارتاقی آن پس از 2 هزار سال دوباره به میعادگاهی برای علاقه‌مندان به شب و ستاره‌ها تبدیل شود. سبحان نظری، شهردار نیاسر معتقد است، باوجود آثار تاریخی و طبیعی متعدد به دلیل فراهم نبودن زیر ساخت ها بسیاری از جاذبه‌های شهر برای گردشگران ناشناخته است. جاذبه‌های که شهرداری تلاش می‌کند با معرفی آن‌ها بسترهای توسعه گردشگری نیاسر را فراهم کند. در گفتگو با نظری از فعالیت‌های شهرداری درباره توسعه شهری نیاسر پرسیدم که در ادامه می‌خوانید.
نیاسر ازجمله شهرهای گردشگرپذیر استان است، شهرداری تاکنون چه اقداماتی برای فراهم کردن زیرساخت‌های مناسب برای افزایش مدت ماندگاری گردشگر در شهر انجام داده است؟
باوجود ظرفیت‌های متنوع گردشگری در این زمینه تاکنون خیلی موفق عمل‌نکرده‌ایم. در بحث چارتاقی و سرچشمه برای ساماندهی اقدام خاصی صورت نگرفته است، باوجوداینکه شهرداری چندین بار به سازمان میراث فرهنگی برای ساماندهی این دو اثر تاریخی و طبیعی شهر اعلام آمادگی کرده است؛ اما به دلیل مشکلات مربوط به بحث‌های مالکیتی بین میراث و اوقاف کار در این منطقه متوقف‌شده است. با توجه به قدمت چارتاقی قبل از ساماندهی باید پژوهش‌های باستان‌شناسی توسط میراث فرهنگی در منطقه انجام شود. چارتاقی نیاسر حدود 2 هزار و 500 سال قدمت دارد اما به دلیل وضعیت تابه سامان منطقه بسیاری از گردشگران متوجه ارزش تاریخی و نجومی این بنای باارزش نمی‌شوند. درست می‌گویند که «حرمت امام‌زاده دست متولی است»، وقتی خودمان به‌عنوان متولی شهر برای معرفی و عرضه داشته‌های نیاسر کم‌کاری می‌کنیم، نباید از مردم انتظار داشته باشیم که در بازدید از این منطقه مراقب میراث تاریخی باشند.
- باوجود بعد مسافت کویر مصر که به‌نوعی بهشت علاقه‌مندان به نجوم است، شهرداری برای استفاده از ظرفیت نجومی چارتاقی نیاسر برنامه‌ای دارد، پتانسیلی که احتمالا به مدت ماندگاری گردشگر در شهر کمک قابل‌توجهی خواهد داشت ؟
به دنبال آن هستیم تا به‌جای معرفی نیاسر به‌عنوان شهر گل و گلاب که در رقابت به قمصر به‌طور حتم همیشه چند گام عقب‌تر خواهد بود. چون از ابتدا قمصر به‌عنوان شهر گل و گلاب معرفی و شناخته‌شده است در تلاش هستیم تا با فراهم کردن زیرساخت‌های لازم نیاسر را به‌عنوان شهر نجومی معرفی کنیم. با توجه به نزدیکی نیاسر به شهرهای اصفهان، تهران و قم برنامه‌ریزی برای تبدیل نیاسر به شهر نجومی طرح موفقی است. به‌ویژه در اول تیرماه و دی‌ماه همزمان با انقلاب تابستانی و زمستانی نیاسر می‌تواند میزبان علاقه‌مندان به نجوم باشد.
- شهرداری برای انجام فعالیت‌های باستان‌شناسی در منطقه چارتاقی چه پیگیری‌های داشته است؟
پیگیری‌های متعددی انجام شد، حتی امسال قرار بود بودجه انجام باستان‌شناسی از سوی پژوهشگاه میراث فرهنگی تأمین شود که به دلیل مشکلات مربوط به مالکیت انجام این فعالیت در سال جاری ممکن نشد. برای حل این مشکل نیازمند انجام توافقات در استان هستیم.
- تعدد جاذبه‌های گردشگری یکی از عوامل مهم افزایش مدت ماندگاری گردشگر در شهر مقصد است، در این بخش وضعیت نیاسر چگونه است؟
چارتاقی، باغ تاریخی تالار، غار رئیس با قدمت 25 تا 40 هزار سال، کوشک صفوی، برج دیده‌بانی چاله عقاب، محله رود آب، چنار و مسجد تاریخی رود آب و... بخشی از جاذبه‌های تاریخی و طبیعی نیاسر است که متأسفانه به‌جز آبشار و کوشک صفوی مابقی را حتی برخی از ساکنین نیاسر هم نمی‌شناسند. درحالی‌که به‌طور مثال بر اساس نقشه‌های موجود مسیرهای دسترسی متعددی از نقاط مختلف شهر به غار رئیس وجود دارد که در اختیار گردشگر نیست. یا برج دیده‌بانی چاله عقاب باوجوداینکه در برشورهای معرفی شهر از آن نام‌برده شده اما به دلیل نبود راه دسترسی کاملاً مهجور مانده است و شاید بیش از 90 درصد گردشگران نیاسر از وجود این اثر تاریخی در شهر کاملاً بی‌اطلاع باشند. البته برای ایجاد راه دسترسی به برج امسال اعتباراتی در بودجه شهرداری پیش‌بینی‌شده است.
- نیاسر ازجمله معدود شهرهای است که هنوز محلات قدیمی و کوچ باغ‌ها در آن زنده است، شهرداری برای حفظ بافت قدیمی شهر چه برنامه‌ای دارد؟
- یکی از اتفاق‌های خوب امسال مرمت و احیای بافت قدیم شهر نیاسر با مشارکت شهرداری و سازمان میراث فرهنگی است. کاهگل کردن دیوارهای شهر به شکل سنتی برای حفظ بافت تاریخی در دستور کار شهرداری است. شهرداری در تلاش است تا با احیا محلات قدیمی و فراهم کردن راه‌های دسترسی گردشگر را در سطح شهر توزیع کند. به‌ویژه در فصل گلاب‌گیری. توزیع و چرخش گردشگر در شهر سبب می‌شود تا همه شهروندان از حضور گردشگر در شهر منتفع شود. نوروز آینده موزه سنگ نیاسر در مدرسه عسجدی بنای به دوره پهلوی اول میزبان گردشگران خواهد بود.
- با توجه به فعالیت‌های صورت گرفته برای احیای محلات قدیمی شهر، آیا شهرداری برای توسعه بومگردی در منطقه طرح‌های تشویقی و حمایتی دارد؟
بومگردی در شهرهای مثل نیاسر برای احیای خانه‌ها و بافت قدیمی باید دنبال شود. با همین سیاست امسال طبق مصوبه شورا مالکینی که نمای خانه آن‌ها سنتی باشد تا 30 درصد از شهرداری برای ساخت ساز تخفیف دریافت می‌کنند. همچنین 50 درصد تخفیف برای احیای خانه‌های قدیمی شهر از طرف شهرداری ارائه می‌شود. هرچند متأسفانه چند سالی است که شاهد تخریب خانه‌های قدیمی و ساخت‌وساز در باغ‌های شهر نیاسر هستیم. معتقدم اگر شهرداری جلوی این فعالیت‌ها را نگیرد، ظلم بزرگی به شهر کرده است.
- در حال حاضر چند اقامت بومگردی در نیاسر فعال است؟
با پیگیرهای انجام‌شده حدود 30 تا 50 خانه در شهر وجود دارد که امکان تبدیل‌شدن به اقامت بوم گردی را دارد که برای دو خانه مجوز صادرشده است. به دلیل آب‌وهوا و بافت شهری معتقدم بومگردی در نیاسر با استقبال خوبی روبه‌رو می‌شود.
- درباره فعالیت‌های شهرداری برای شهروندان نیاسری توضیح دهید؟
فعالیت در شهرداری نیاسر شامل دو بخش است، یکی پروژه‌های است که شهروندان شهر از آن منتفع می‌شوند. بخش دیگر پروژه‌های است که برای گردشگران اجرا می‌شود. ایجاد باغ گل‌محمدی در 15 هکتار، ساخت شهربازی در زمینی به مساحت 10 هکتار ازجمله پروژه‌های است که برای ساخت آن در حال مذاکره با سرمایه‌گذار هستیم. ساخت سرویس بهداشتی در نقاط مختلف شهر ازجمله پروژه‌های است که برای ارائه خدمات به گردشگران در دستور قرارگرفته است. طبق برآورد سال گذشته نیاسر میزبان حدود 3 میلیون گردشگر بود. آماری که با توجه به تبلیغات انجام امسال پیش‌بینی می‌شود به حدود 4 تا 5/4 میلیون نفر برسد. سال گذشته حدود 12 هزار گردشگر خارجی از نیاسر بازدید کردند آماری که امسال احتمالاً دو برابر می‌شود.
- با توجه به پذیرای از این تعداد گردشگر در بودجه‌های استانی اعتبارات ویژه‌ای برای توسعه گردشگری نیاسر تخصیص داده می‌شود؟
در بحث اعتبارات استانی نه؛ اما در بخش میراث فرهنگی اعتبارات خوبی داشتیم.
- شهرداری نیاسر برای میزبانی از این تعداد گردشگر با چه چالش‌ها و مشکلاتی روبه‌رو است؟
در بحث ایمنی بدنه آبشار مشکل جدی داریم. با یک زلزله دو ریشتری کل بدنه آبشار و کوشک فرومی‌ریزد. اتفاقی که خسارت‌های آن به‌هیچ‌عنوان قابل جبران نیست. مدیریت شهری تاکنون بیش از 300 نامه برای ایمنی بدنه آبشار به مدیران مربوطه ارسال کرده است. مدتی قبل اسماعیل نجار، رئیس ستاد مدیریت بحران از بدنه آبشار بازدید کرد. از طریق مدیریت بحران استان پیگیر هستیم. ایمن‌سازی بدنه آبشار یکی از اولویت‌های کاری است که شهرداری با جدیت آن را دنبال می‌کند.
- با توجه به حجم خدماتی که شهرداری در طول سال به شهروندان و گردشگران ارائه می‌دهد، بودجه شهرداری چه مبلغی است؟
سال گذشته بودجه شهرداری 5 میلیارد و 700 میلیون تومان بود. امسال بودجه 4 میلیارد و 500 میلیون تومان بسته شد. تقریباً معادل بودجه‌ای که سال گذشته محقق شد. نیاسر شهر ییلاقی است و جمعیت ثابت شهر دو هزار و 400 نفر اما در تابستان جمعیت شهر حدود 10 هزار نفر است. البته با این توضیح که در طول سال شهرداری به حدود 3 میلیون گردشگر خدمات ارائه می‌دهد، بدون اینکه وجهی برای خدمات ارائه‌شده دریافت کند؛ اما ملاک دولت برای پرداخت بودجه به شهرداری جمعیت دو هزار و 400 نفری است. برای توسعه شهر ضروری است تا در تخصیص بودجه جمعیت گردشگر نیاسر در تخصیص بودجه دیده شود. جمعیت قابل‌توجهی که خدمات شهرداری را دریافت می‌کنند اما شهرداری برای ارائه این خدمات از دولت بودجه‌ای دریافت نمی‌کند.
- به‌جز توسعه بوم گردی شهرداری چه برنامه‌های برای توسعه گردشگری شهر دارد؟
ساخت مجتمع گردشگری و سوئیت 70 تا 100 تخت خوابه، پارک نجوم به مساحت 42 هکتار و درخواست سرمایه‌گذار برای ساخت هتل 5 ستاره در شهر ازجمله پروژه شهر برای توسعه گردشگری است. امسال نیاسر میزبان جشنواره نجوم است. برنامه‌ای که با توجه به پتانسیل‌های شهر معتقدیم با استقبال خوبی همراه خواهد شد و با ساخت پارک نجوم نیاسر امکان رقابت با شهرهای مثل دبی را پیدا می‌کند. جشنواره‌ای که قرار است تا نیاسر را به‌عنوان شهر نجوم معرفی کند.
- اصلی‌ترین چالشی که به‌عنوان شهردار نیاسر با آن روبه‌رو هستید؟
قطع درختان کهن‌سال شهر توسط شهروندان چالش بزرگی است که شهرداری نیاسر با آن درگیراست. به‌عنوان شهردار نیاسر اعلام می‌کنم اگر این رفتار ادامه پیدا کند به‌زودی باید تابلوی باغ شهر نیاسر را از وردی شهر برداریم. نیاسر فقط متعلق به ساکنان نیاسر نیست بلکه سرمایه استان و کشور است و همه باید برای حفظ این سرمایه ملی تلاش کنیم.