بی هیچ، کتاب قرض می‌دهیم کاش بخوانی، کاش برگردانی
جمعه است و به روال هر هفته «بوکتاب» در یکی از پارک‌های شهر مشغول قرض دادن کتاب؛ کتابی که هفته‌های گذشته از آنها قرض گرفته‌ام را به همراه دو کتاب دیگر زیر بغل می‌گیرم و راهی قرار بوکتابی می‌شوم..
جمعه است و به روال هر هفته «بوکتاب» در یکی از پارک‌های شهر مشغول قرض دادن کتاب؛ کتابی که هفته‌های گذشته از آنها قرض گرفته‌ام را به همراه دو کتاب دیگر زیر بغل می‌گیرم و راهی قرار بوکتابی می‌شوم...
به گزارش ایمنا، به آنجا که می‌رسم آقای زادهوش را می‌بینم که در حال حمل چند جعبه کتاب است؛ به او کمک می‌کنم و بساط را پهن می‌کنیم و افراد آرام آرام می‌آیند. برخی می‌آیند کتابی که قرض دادند را پس بدهند، بعضی‌ها که نمی‌دانند اوضاع از چه قرار است می‌آیند و از قیمت کتاب‌ها می‌پرسند و وقتی می‌فهمند اینجا همه چیز رایگان است با دقت بیشتری به کتاب‌ها نگاه می‌کنند.
اینجا «بوکتاب» است، پویش مردمی که کتاب قرض می‌دهد و شعارش این است: «بی هیچ، کتاب قرض می‌دهیم کاش بخوانی، کاش برگردانی». متولی این پویش در اصفهان محمدرضا زادهوشِ ۳۰ ساله است.
وی درباره چگونگی ایده آغاز این پویش در اصفهان می‌گوید: روزی در صفحات مجازی در حال جستجو بودم و با صفحه بوکتاب مشهد مواجه شدم و تصمیم گرفتم این پویش را در اصفهان آغاز کنم. پس از انجام مقدمات اولین قرار را برگزار کردم و در همان اولین قرار با ۱۹ جلد کتاب رفتم و با ۵۰ جلد بازگشتم.
حال از اولین قرار بوکتاب در آبان سال ۹۵، یک سال و شش ماه می‌گذرد و در این مدت ۷۷ قرار بوکتابی به همت آقای زادهوش و دوستانشان برگزار شده است. آنها در این مدت در سرما و گرما و مریضی و گرفتاری در کنار مردم بوکتاب را برگزار کرده‌اند. "حتی زمانی که مهمان در خانه ما بوده بوکتاب را برگزار کرده‌ایم."
پویشی کاملاً مردمی
در قرارهای بوکتابی همراهان از هر قشر و با هر سن و سلیقه‌ای می‌آیند و کتاب قرض می‌گیرند و حتی با خود کتاب‌هایی می‌آورند و هدیه می‌دهند. وقتی یک خانواده به این قرار می‌آید، برای همه اعضا آن با هر سن و سلیقه‌ای کتابی پیدا می‌شود. حتی در کنار رمان‌ها و کتاب‌های شعر، کتاب‌های تخصصی در زمینه‌های مختلف می‌توان یافت.
بوکتاب یک پویش کاملاً مردمی است؛ زادهوش راز موفقیت این پویش را همین مردمی بودن آن می‌داند و می‌گوید: بوکتاب یک خانواده هزار و ۵۰۰ نفری است و دلیل این حمایت، مردمی بودن این پویش است. من هیچگاه خودم را یک کتاب خوان نمی‌دانم و هیچ گاه هم نگفته‌ام «ای مردم! ما کتابخوانیم، بیایید کتاب بخوانید!» بلکه همیشه گفته‌ام مردم بیایید با هم کتاب بخوانیم. مردم ما بسیار فهمیده هستند و اگر کسی از دل کاری کند و یا نقش بازی کند کاملاً متوجه می‌شود.
در برخی از شهرها افرادی بودند که با ۵۰۰ جلد کتاب آغاز کردند و در نهایت به ۲ جلد رسیدند. اما بوکتاب اصفهان در این مدت از ۱۹ جلد کتاب به هزار و ۲۰۰ جلد رسید که تقریباً تمام این کتاب‌ها اهدایی از طرف مردم بوده است، زادهوش در این باره می‌گوید: در این مدت حدود هزار و ۲۰۰ جلد کتاب به چرخه این خانواده وارد شده و ۸۰ درصد این کتاب‌ها برگردانده شده که من معتقدم آن ۲۰ درصد هم دیر و زود بالاخره به چرخه برمی گردند.
«هدف ما اعتمادسازی است و در این بین مردم با بخشیدن کتاب به بوکتاب نشان دادند ظرفیت پذیرش اعتماد وجود دارد. خیلی از مردم کتاب نویی که خریدند را برای ما می‌آورند و حتی یک خانم، همه کتابخانه خود را به ما هدیه کرد.»
بوکتاب، مسئولیت اجتماعی من است
وقتی در خیابان راه می‌رویم با ناهنجاری‌های اجتماعی زیادی روبرو می‌شویم. راننده‌ای که جلو بیمارستان بوق می زند، شهروندی که زباله خود را کنار جوی می‌ریزد و این دست مشکلات نشان دهنده کم رنگ شدن مسئولیت اجتماعی در جامعه است.
برگزاری ۷۹ هفته از قرارهای بوکتاب که اکثراً جمعه‌ها برگزار می‌شود، قطعاً نیازمند وقت و انرژی زیادی است؛ اما زادهوش این کار را مسئولیت اجتماعی خود می‌داند و تاکید دارد نمی‌توان نسبت به مسئولیت اجتماعی خود بی تفاوت باشیم.
زادهوش معتقد است در کشور ما مسئولیت اجتماعی فراموش شده و در این مورد توضیح می دهد «اگر روزی دیواری را ببینیم که در حال فروریختن است، می گوییم ما اینجا زندگی نمی‌کنیم به ما ربطی ندارد. متاسفانه حتی در کارهای کوچک مثل تفکیک زباله و فرهنگ رانندگی نیز دچار مشکل هستیم. اگر مردم ما وظایف اجتماعی خود را فرابگیرند، اتفاقات خوبی برای جامعه می افتد.»
هدف بوکتاب اعتماد سازی است
همانطور که ایستاده‌ام و در کتاب‌ها کند و کاو می‌کنم، کودکی را می‌بینم که به همراه مادرش به قرار می‌آیند. کودک کتابی که در گذشته قرض گرفته را پس می‌دهد و زادهوش با خوش رویی و حوصله فراوان شروع به معرفی بقیه کتاب ها به کودک می‌کند؛ او و مادرش پس از چند دقیقه با چند کتاب دیگر قرار را ترک می‌کنند.
کتاب‌های کودک و نوجوان جایگاه ویژه‌ای در هر قرار بوکتاب دارد، کودکان بخش بزرگی از خانواده بوکتاب را تشکیل می‌دهند؛ در هر قرار کودکان و نوجوانان بسیاری حضور دارند که این نشان دهده سرمایه گذاری این پویش برای فرهنگ سازی و کتابخوانی در دراز مدت است.
زادهوش هدف بوکتاب را اعتماد سازی در سطح جامعه می‌داند و می‌گوید: هدف بوکتاب صرفاً کتابخوانی نیست، هدف ما «اعتماد سازی در جامعه» و «بخشیدن آنچه که دوست داریم» است. اینکه مردم کتاب‌هایشان را بدون هیچ چشم داشت در اختیار ما می گذارند و این کتاب را وارد چرخه کتابخوانی می‌کنند، ارزشی بسیار بیشتر از خود کتابخوانی دارد.
وی اقدامات بوکتاب را در راه این اعتماد سازی موفق اما ناکافی می‌داند «در این دوسال موفق عمل کردیم اما این نکته را باید بدانیم که این کار کافی نیست، من همیشه گفته‌ام اگر امروز کاری را آغاز کنیم، ۲۰ سال دیگر به نتیجه می‌رسیم و نباید دنبال نتیجه زودگذر باشیم.»
بیشترین حمایت از سمت شورای شهر
اگرچه بوکتاب پویشی مردمی است اما در این میان مسئولان و نهادهایی بودند که از این حرکت در سطح شهر و کشور حمایت کردند.
تا الان حمایت‌هایی از طرف برخی نهادها و انتشارات از بوکتاب صورت گرفته است، زادهوش در این باره می‌گوید: بیشترین حمایت را از سمت شورای شهر داشتیم؛ شهرداری و وزارت فرهنگ و ارشاد نیز از ما حمایت کردند. ما حتی از شهرداری توانستیم مجوز برگزاری این قرارها را بگیریم، وزارتخانه نیز چند جلد کتاب به ما هدیه کرد؛ همچنین انتشارات نیز ققنوس ۱۵۰ جلد کتاب در اختیار ما گذاشت.
وی تاکید می کند تنها حمایتی که بوکتاب نیاز دارد اجازه برگزاری این قرارهاست «حفظ چهارچوب مردمی این پویش مهمترین اصل ما برای برگزاری این قرارهاست. از این رو انتظار هیچ گونه حمایتی را نداریم، همین که به ما اجازه برگزاری بدهند، کافی است.»
زادهوش ادامه می‌دهد: بهرین تبلیغات، تبلیغات مردمی است که مردم سینه به سینه به دوستان و آشنایان خود بگویند، این ماندگارترین تبلیغ است و بیشترین بازدهی را دارد؛ از همین رو ما فقط از همراهانمان درخواست داریم ما را به دوستان و آشنایان خود معرفی کنند.
عشق، مهمترین عامل انگیزشی
برگزاری قرارهای بوکتابی در روز تعطیل هفته (جمعه) کار ساده‌ای نیست؛ اینکه هر هفته در یک نقطه شهر حاضر شوی و کتاب در اختیار مردم بگذاری کاری دشوار به نظر می‌آید.
اما محمدرضا زادهوش حدود دوسال است که تقریباً هر هفته به کمک تنی چند از همراهان خود این کار را انجام می‌دهد. او عشق را مهمترین عامل انگیزه خود می‌داند «به عقیده من عشق برای انجام هر کاری نیاز است؛ در همه مراحل زندگی از تحصیل تا ازدواج عشق نیاز است. در برگزاری این جلسات عشق و علاقه بوده که باعث شده در هرشرایطی از گرما و سرما تا گرفتاری و مشکلات این جلسات را برگزار کنم. برای ما هرهفته مانند هفته اول است و با همان شور و اشتیاق از خانه به سمت محل قرار می‌آییم.»
زادهوش حمایت‌ها و پشتیبانی همسرش را در این راه بسیار مهم می‌داند و می گوید: همسرم اولین همراه من بود، او به هر شکل ممکن من را برای برگزاری تشویق و حمایت کرد همچنین در بسیاری از قرارها نیز حاضر بود و از او بسیار ممنونم. نجمه صابری همسر زادهوش نیز او را مردی مصمم و با پشتکار قوی در انجام کارها می‌داند «نه تنها در روزهای برگزاری قرار بلکه در تمام روهای هفته همسرم پیگیر کارهای بوکتاب است.»
زادهوش با ابراز خرسندی از برگزاری بوکتاب اصفهان تاکید می کند: بسیار خوشحالم از اینکه می‌توانم برای شهر و جامعه‌ای که در آن زندگی می‌کنم مفید باشم. امیدوارم این خانواده روز به روز بزرگتر شود و در قرارهای بوکتاب جای سوزن انداختن نباشد.
شما نیز با جستجو @BOOKTAB_ISFAHAN در شبکه‌های مجازی می‌توانید به این پویش بپیوندید و از قرارهای هفتگی آنها خبردار شوید.
