روایت تکامل انسان
این تفکر که از کجا آمده‌ایم و به کجا می‌رویم دغدغه بسیاری از انسان‌هاست. از کودکی شاید همه ما با چنین سؤالی مواجه شده باشیم، گرچه ممکن است بعضی با آموزه‌های زندگی شخصی خود، پاسخ را یافته باشند و برخی در همین مسیر به قانع نشده و همچنان دغدغه پاسخ برای این مسئله مهم را داشته باشند.
مینا عباسپور- اصفهان امروز : این تفکر که از کجا آمده‌ایم و به کجا می‌رویم دغدغه بسیاری از انسان‌هاست. از کودکی شاید همه ما با چنین سؤالی مواجه شده باشیم، گرچه ممکن است بعضی با آموزه‌های زندگی شخصی خود، پاسخ را یافته باشند و برخی در همین مسیر به قانع نشده و همچنان دغدغه پاسخ برای این مسئله مهم را داشته باشند. پاسخ به این سؤال که انسان چیست؟ از کجا آمده؟ و به کجا می‌رود؟ در مذاهب مختلف جواب‌های روشنی داشته و دارد. دانشمندان و علمای اسلامی در این زمینه کتاب‌های مختلف تألیف و تدوین کرده‌اند؛ اما در سه حوزه علوم فلسفه، علوم زیستی و علوم انسانی تعابیر مختلفی در پاسخ به این پرسش‌ها و یا به تعبیر بهتر درباره فلسفه تکامل مطرح‌شده است که گاه عاملی چالش‌برانگیز میان رهروان این حوزه‌ها به وجود می‌آورد. در چند دهه گذشته «تکامل»، ابعاد وسیعی پیداکرده است. این ابعاد از مرزهای زیست‌شناسی گذر کرده و علوم انسانی و طبیعی و همین‌طور فلسفه را دستخوش تغییر کرده است. دامنه این تأثیرات باعث شد تشکل دانشجویی در قالب مدرسه‌ای تابستانه و با حضور جمعی از اساتید شاخص این مرزوبوم و همین‌طور برخی از اساتید بین‌المللی به بررسی برخی از این ابعاد بپردازند. این همایش به مدت سه روز در ماه آخر تابستان امسال برگزار شد. در همین راستا روزنامه اصفهان‌امروز با مسلم صلحی‌راد، فارغ‌التحصیل کارشناسی ارشد فلسفه علم از دانشگاه صنعتی شریف که نماینده معاونت فرهنگی دانشگاه و مسئول برگزاری این همایش تابستانی بود، گفتگویی انجام داده است که در ادامه می‌آید:
اهداف برگزاری این همایش چه بود؟
پیش از برگزاری این همایش به مدت یک سال روی موضوع تکامل مطالعه، تحقیق و پژوهش کردیم. ابتدا کار با تعدادی ارائه‌های دانشجویی شروع شد، ارائه‌کنندگان کسانی بودند که در حوزه فلسفه تکامل و زیست‌شناسی مطالعه کرده و بیشتر در مقاطع ارشد و دکتری به مشغول به تحصیل بودند. این ارائه‌ها از آبان تا اسفندماه 96 در محل ساختمان معاونت فرهنگی دانشگاه شریف برگزار شد. در ادامه ارائه این تحقیقات در سطح اساتید دانشگاهی این حوزه ادامه پیدا کرد که در بهار 97 برگزار شد. در این زمان ما به سطحی رسیده بودیم که توانستیم تعداد 9 ارائه دانشجویی دیگر را برای تابستان در نظر بگیریم که با استقبال خوبی برگزار شد و درنهایت کار با برگزاری این مدرسه به‌طور رسمی آغاز شد. هدف از تشکیل این مدرسه برگزاری ارائه علمی به معنی واقعی کلمه بود. آخرین ارئه همایش در سه روز برگزار شد که سه حوزه را پوشش می‌داد. در روز نخست به ابعاد زیستی تکامل پرداخته شد. روز دوم تلاش کردیم تا تأثیر تکامل بر علوم انسانی را واکاوی کنیم و درنهایت روز سوم به ابعاد فلسفی نظریه تکامل پرداختیم. در کنار ارائه اساتید داخلی توانستیم از ارائه سه استاد فعال در این حوزه در خارج از کشور نیز بهره‌مند شویم.
برگزارکننده همایش و شرکت‌کننده‌ها چه کسانی بودند و چرا این گروه‌ها انتخاب شدند؟
برگزارکننده اصلی این همایش معاونت فرهنگی دانشگاه شریف بود که در رأس آن حضور و حمایت دکتر سید حسن حسینی در رشته فلسفه باعث جان گرفتن این رخداد علمی شد. ایده این کار و طراحی آن از بنده بود و در ادامه تلاش کردیم با بهره‌گیری از انجمن‌های علمی در سطح دانشگاه شریف و در باقی دانشگاه‌های تهران به ارتقای مدرسه بیفزاییم. شرکت‌کننده‌ها 230 نفر بوده و فقط یک‌پنجم این افراد از حوزه‌های زیست‌شناسی بودند. درواقع حضور دانشجویان رشته‌های دیگر در علوم انسانی، طبیعی و فلسفه در این مدرسه چشم‌گیر بود که باعث غافلگیری ما نیز شد. این نشان می‌دهد که دانشجویان ما حوزه‌های مختلف را رصد می‌کنند و همیشه آماده یادگیری مباحث دیگر حوزه‌ها هستند.
انتخاب استادان بر چه اساسی انجام شد؟
استادان با توجه به موضوعات مطرح‌شده در مدت سه روز مدرسه انتخاب شدند. در روز نخست بیشتر از اساتید حوزه زیست‌شناسی استفاده کردیم. در روز دوم با توجه به تأثیر تکامل بر علوم انسانی از اساتید شاخص در این حوزه استفاده شد و روز سوم هم از استادهایی دعوت‌شده بود که به ابعاد فلسفی تکامل اشراف داشتند. اساتید حاضر در این مدرسه از بهترین‌های حوزه تکامل در ایران بودند.
آیا مدرسه تکامل به فعالیت خود ادامه می‌دهد؟
بله. سعی داریم با تشکیل یک کارگروه حرفه‌ای‌تر و متشکل از استادان و دانشجویان دکتری فعال در این حوزه بر کیفیت کار بیفزاییم. تصمیم داریم برنامه‌های بهتر و در شأن دانشجویان مشتاق و علاقه‌مند تدارک ببینیم. اشتیاق بسیار آنها و بازخوردهای خوبی که هنگام برگزاری مدرسه و بعدازآن گرفتیم سبب شده است که بیش‌ازپیش در پیمودن این مسیر عزم خود را جزم کرده و علاوه بر حوزه تکامل به حوزه‌هایی چون فناوری، فیزیک، الهیات و علوم شناختی نیز بپردازیم. ما به آینده بسیار امیدواریم و بزرگترین هدف و مأموریت خود را افزایش روح امید در جامعه علمی می‌دانیم. در آینده خبرهای خوبی از ما خواهید شنید.