جزئیات دادگاه شکایت ایران علیه آمریکا

جلسه دیوان بین‌المللی دادگستری برای بررسی درخواست ایران برای صدور قرار موقت برای آمریکا در اعتراض به تصمیم واشنگتن برای بازگرداندن تحریم‌های یک‌جانبه علیه تهران در حال برگزاری است.

به گزارش ایسنا، دیوان بین‌المللی دادگستری (ICJ)که بیشتر با نام دادگاه لاهه شناخته می‌شود روز چهارشنبه (امروز) طی حکمی رای خود را درخصوص شکایت ایران از آمریکا در ارتباط با تصمیم دولت واشنگتن برای اعمال مجدد تحریم‌های غیرقانونی یک‌جانبه علیه تهران ، متعاقب تصمیم ۸ می ۲۰۱۸ دولت آمریکا مبنی بر خروج یک طرفه از برجام صادر کرد .

دولت جمهوری اسلامی ایران در تاریخ ۲۵ تیرماه ۱۳۹۷ در واکنش به اقدام دولت آمریکا در اعمال مجدد تحریم‌های غیرقانونی یکجانبه علیه تهران ، متعاقب تصمیم ۸ می ۲۰۱۸ دولت واشنگتن جهت خروج یک طرفه از برجام ، شکایتی را علیه این کشور با استناد به نقض مفاد عهدنامه ۱۹۵۵ مودت، روابط اقتصادی و حقوق کنسولی میان دو کشور، نزد دیوان بین‌المللی دادگستری به عنوان رکن اصلی قضایی سازمان ملل متحد مطرح و ثبت کرد .

دولت جمهوری اسلامی ایران هم زمان با ثبت این شکایت از دیوان بین المللی دادگستری درخواست کرد با توجه به آثار مخرب زیان بار و جبران ناپذیر این تصمیم دولت آمریکا در اعمال و تشدید تحریم‌های یک‌جانبه که نقض صریح مفاد و ترتیبات عهدنامه ۱۹۵۵ به شمار می‌آیند، با صدور قرار موقت خطاب به آمریکا، این دولت را ملزم به توقف اجرای تصمیم غیرقانونی خود تا زمان صدور رای نهایی کند .

شکایت دولت جمهوری اسلامی ایران علیه آمریکا نزد دیوان از این رو صورت گرفته است که در عهدنامه ۱۹۵۵ تصریح شده است که هر یک از طرفین می توانند اختلافات ناشی از تفسیر یا اجرای این عهدنامه را به دیوان بین المللی دادگستری ارجاع دهند، چراکه عهدنامه مذکور کماکان معتبر است و هیچ یک از طرفین تاکنون از ترتیبات پیش‌بینی شده در آن جهت فسخ عهدنامه استفاده نکرده‌اند، به عبارتی عهدنامه تا زمانی که یکی از طرفین فسخ آن را اعلام نکنند، معتبر باقی خواهد ماند.

عهدنامه ۱۹۵۵ برای طرفین معاهده متضمن تعهداتی در حمایت از اتباع یکدیگر در قلمرو سرزمین طرف دیگر از جمله در زمینه واردات و صادرات، نقل و انتقالات پولی، رعایت حقوق و منافع مکتسبه و منع رفتار تبعیض‌آمیز و همچنین آزادی تجارت میان دو سرزمین است.

آمریکا پیش از این در دعوای مربوط به تسخیر لانه جاسوسی در تهران (۱۳۵۸) و جمهوری اسلامی ایران در دعوای سکوهای نفتی ۱۳۷۱مبنای شکایت خود را از نامه مذکور اعلام کرده بودند و دیوان نیز بر مبنای آن، ضمن احراز صلاحیت خود به دعوای طرفین رسیدگی کرده است. ایران همچنین در سال ۲۰۱۶دعوایی را علیه آمریکا به دلیل ضرب و توقیف اموال بانک مرکزی به استناد عهدنامه مذکور مطرح کرده که فرآیند قضایی آن در مرحله احراز صلاحیت است و طبق برخی از اخبار منتشر شده در ماه جاری جلسه استماع دعوی ایران در ارتباط با مصادره اموال بانک مرکزی از سوی دولت واشنگتن در این دادگاه بین‌المللی برگزار می‌شود .