حکایتی از عشق نی در کوچه باغ های اصفهان

هنر در زندگی انسان نقشی را برای آرام کردن روح به خود داده است، زندگی سراسر هیاهو که با یک نت، رنگ، جوهر و یا حتی چکش کاری روی فلز فضایی خارج از جسم به همراه دارد.

به زندگی بسیاری از هنرمندان که وارد می شویم می بینیم حرفه دوم خود را به هنر اختصاص داده اند و تنها برای ارضاء روح خود در این مسیر قدم بر می دارند.

موسیقی شاخه ای از هنر نوازش روح است که می تواند روح هر موجود زنده ای را به پرواز در آورد و یکنواختی روزمره را تا حدودی تعدیل کند.

لذت بردن از موسیقی خصیصه ای مشترک بین تمام موجودات زنده است و داستان های اساطیری و دیرین نشان از این حالت دارند. موسیقی مانند مُسکنی است که دردها و تنش های ذهن ما را آرام می کند و نت های گوش نواز آن می توانند خستگی های جسمی و روحی افراد را التیام بخشند.

اصفهان جایگاه بزرگانی در عرصه های مختلف است هنرهای نمایشی، نقاشی، خوشنویسی و موسیقی، در این میان به سراغ نوازنده فلوت کلیددار یا فلوت بوهم ارکستر سمفونیک اصفهان «بنیامین عارفان» رفتیم. جوانی 35 ساله که فلوت اول ارکستر سمفونیک اصفهان به رهبری «مجید انتظامی» را بر عهده دارد.

هنرمندی خوشرو که از شاگردان استاد«محمدعلی لقاء» می باشد و از کودکی با موسیقی همراه بوده، او متولد تهران و اهل اصفهان است.

در ادامه گفت و گویی هنری با این فرهیخته فلوت می خوانیم؛

• مختصری در مورد ساز فلوت کلیددار توضیح دهید.

فلوت از سازهای بادی چوبی بی زبانه یا بی قمیش است که بر خلاف دیگر سازهای این دسته صدای آن نه از لرزش قمیش، بلکه از نوسان هوای دمیده شده بر لبه دهنی ساز تولید می شود. فلوت انواع مختلفی دارد مانند چینی، هندی، اوکاردینا، در قدیم این ساز بدون کلید بود ولی در نیمه اول قرن نوزدهم میلادی برای فلوت کلیدهایی اختراع شد و تعداد سوراخ های آن افزایش یافت. قدیمی ترین نوع این ساز را می توان «نی لبک» نامید که در حدود قرن 12 از مشرق زمین به اروپا راه یافت و بیشتر در ارکسترهای نظامی بکار می رفت.

• چطور پا به عرصه هنر گذاشتید، آیا مشوقی در این راه داشته اید که شما را همراهی کند؟

پدرم نوازنده بود و سازهایی همچون آکاردئون، سنتور، کیبورد و فلوت را قبل سال 57 در آبادان می نواخت. به مراتب من از بچگی ذهنم با موسیقی و نت ها آشنا شده بود، در دوران نوجوانی علاقه ام به فلوت بیشتر شد به همین دلیل مقدماتی از آن را نزد پدرم آموختم و پس از آن به پیشنهاد ایشان آموزشم را به صورت آکادمیک و علمی ادامه دادم. در آن دوران که ما در اصفهان زندگی می کردیم و من حدود 15 سال سن داشتم، استادی برای این ساز در اصفهان نبود و من برای آموزش هفته ای یکبار به آموزشگاه دوست پدرم در تهران می رفتم، استاد «محمدعلی لقاء» از نوازندگان ارکستر سمفونیک تهران و استاد فلوت راهنمای من در این مسیر بودند، پس از حدود 6 الی 7 ماه که پدرم در مسیر اصفهان به تهران همراهم بود، خودم به تنهایی با اتوبوس به تهران می آمدم و نیم ساعت آموزش می دیدم و دوباره به ترمینال می رفتم و راهی اصفهان می شدم، تمام این سختی ها را تنها به خاطر عشق و علاقه ام به فلوت به جان می خریدم.

مراحل یادگیری را آرام آرام طی کردم، بعد از چند سال استاد لقاء زمان کلاس هایم را کمتر کرد و رفته رفته تنها برای رفع اشکال نزد استاد می رفتم و در نهایت در سال 84 وارد ارکسترهای مختلف در تهران و اصفهان شدم. در طول این مدت تئوری موسیقی، هارمونی و سلفژ هم نزد استادان اهل فن تهران کار می کردم.

• همکاری شما با ارکستر سمفونیک اصفهان به چه صورت بود، با چه اساتیدی در این ارکسترها همراه بودید و چه فعالیت هایی را توانسته اید در این راه انجام دهید؟

در ارکستر سمفونیک اصفهان به رهبری استادان «مجید انتظامی» به عنوان نوازنده فلوت اول شرکت داشتم، در ضبط برنامه ای تلویزیونی مربوط به شبکه جام جم با استاد «نادر مشایخی» همراه بودم، در کنسرت های مختلف «کیوان ساکت» آهنگساز و نوازنده تار شرکت و نوازندگی فلوت یکی از آلبوم هایشان به نام «زندگی» را بر عهده داشتم. همکاری در صدا و سیمای مرکز اصفهان، آلبوم ها و اجراهای مختلف نوازندگان و خوانندگانی همچون «علیرضا افتخاری»، «حسام الدین سراج»، «وحید تاج» و «محمد معتمدی» از دیگر فعالیت هایم به شمار می آید. از دیگر فعالیت هایم به شمار می آید. در حال حاضر نیز به مدت 10 سال است که به ارکستر ملی اصفهان به رهبری استاد «مرتضی شفیعی» و خوانندگی «سالار عقیلی» و «علیرضا قربانی» به عنوان نوازنده فلوت اول همکاری دارم. در سال 86 کارت صلاحیت تدریس و مربیگری را در خانه موسیقی تهران دریافت کردم و از سال 84 تاکنون در آموزشگاه های اصفهان از جمله «سپاهان سینا» و «نغمه گشایش» مشغول تدریس هستم.

• چه دلیلی برای انتخاب ساز فلوت از بین سازهای بادی، کوبه ای، مضرابی و زهی وجود داشت؟

چون حس درونیم را می توانم با صدای این ساز بیان کنم، فلوت یک نوع ساز بادی است و در سازهای بادی با دم و بازدم خود شخص صدایشان تولید می شود و به احساس جسم و روح نوازنده نزدیکتر است و من نسبت به دیگر سازها ارتباط بیشتری با آن برقرار کردم.

• زندگی با هنر چگونه است آیا توانسته در مسیرهای ناهموار مرهمی برای شما باشد؟

من در ساعات اداری در یک شرکت به کار فنی مشغول هستم. کارهای فنی و موسیقی می توانند مکمل هم باشند، بعد از وقت اداری من به آموزشگاه می روم و مشغول تدریس یا ضبط و یا تمرین ارکستر می شوم و با نواختن تجدید روحیه پیدا می کنم و قوت قلبی برای روز بعد که با انرژی بیشتری به محیط اداری خود وارد می شوم. موسیقی باعث می شود که زندگی از یکنواختی و روزمرگی خود خارج شود و کسانی که در این مسیر هستند خستگی را احساس نمی کنند.

• دغدغه های موسیقی در اصفهان به چه صورت است چه پیشنهادی برای رفع آنها دارید؟

اصفهان جایگاه هنرمندان بالایی است در حوزه موسیقی نیز علاوه بر داشتن هنرمندان بنام، کلان شهری برای برگزاری کنسرت های مختلف از سراسر ایران است، اما متأسفانه حتی یک سالن استاندارد برای اجراهای موسیقی که اصول آکوستیک صدا و همچنین ساختار معماری از لحاظ صحنه اجرا و ... در آن رعایت شده باشد وجود ندارد. در حال حاضر تمامی اجراها در سالن های آمفی تئاتر، همایش و یا سینماها برگزار می شود که به مراتب هم مخاطبین موسیقی و هم اجرا کنندگان را دچار مشکل می کند.

از دیگر دغدغه ها می توان به حمایت های مالی اندک و ناچیز ارگان های دولتی که در حوزه فرهنگ و هنر فعالیت می کنند اشاره کرد.

• اگر فردی بخواهد موسیقی آموزش ببیند چه پیشنهادی برای انتخاب ساز و روش یادگیری آن دارید؟

کودکان زیر 6 سال باید موسیقی ارف شامل بلز، فلوت ریکوردر، تری انگل و ... را فراگیرند و به طور کلی در این رده سنی ذهنشان با نت ها و ریتم ها آشنا شود و پس از حدود یکسال سازهای مختلف را ببینند و بشنوند تا بتوانند بر طبق علاقه خود یک ساز را انتخاب کنند، به نظر من نوجوانان و جوانان برای انتخاب ساز باید مطالعه دقیقی در خصوص سازها داشته باشند و صرفاً طبق کلیپ هایی که می بینند یک ساز را انتخاب نکنند، آنها می توانند سازهایی که کمتر در شهر یا کشورمان نوازنده دارند را انتخاب کنند مانند فلوت، اُبوا، کلارینت فاگوت، هورن در سازهای بادی)، ویولون سل، کنترباس در سازهای زهی و یا تیمپانی در سازهای کوبه ای.