اخذ رأی الکترونیکی، ضرورتی که باید تکرار شود

صف‌های طولانی، کمبود یا دیر رسیدن تعرفه، آرای باطله، مبهم و ناخوانا مواردی است که در رأی‌گیری الکترونیکی به پایان می‌رسد. حال که بیش از 9 هزار و 700 شعبه در انتخابات اخیر از این سیستم استفاده کردند؛ تفاهم برای الکترونیکی کردن انتخابات‌ها ضرورتی است که باید تکرار شود.

به گزارش ایرنا، برگزاری انتخابات با چنین شیوه‌ای قطعاً می‌تواند علاوه بر افزایش سرعت اخذ رأی، صحت و سلامت هرچه بیشتر انتخابات را تضمین کند. همچنین انتخابات الکترونیک هزینه‌های جانبی مانند چاپ تعرفه و عوامل انسانی که تا چند روز پس از انتخابات در شعبه درگیر شمارش آرا هستند را کاهش می‌دهد و نتایج انتخابات در کمترین زمان اعلام می‌شود. انتخابات تمام الکترونیکی برای نخستین بار در تاریخ جمهوری اسلامی ایران با موافقت شورای نگهبان در انتخابات نهمین دوره مجلس شورای اسلامی در اسفندماه 1390 در 14 حوزه انتخابیه اجرایی شد که تجربه بسیار موفقی بود و این انتخابات بدون هیچ شبهه‌ای برگزار شد. پس از برگزاری این انتخابات، وزارت کشور با استفاده از تجربه و نظرات صاحب‌نظران شورای نگهبان نسبت به باکیفیت‌تر کردن تجهیزات دستگاه‌های اخذ رأی الکترونیکی اقدام کرد و آماده برگزاری انتخابات تمام الکترونیکی در بیش از یک‌سوم شعب اخذ رأی در انتخابات دوازدهمین دوره ریاست جمهوری و پنجمین دوره شوراهای اسلامی شهر و روستا بود که برخلاف اصرار این وزارتخانه شورای نگهبان پس از ماه‌ها کش‌وقوس و بحث و بررسی برای برگزاری انتخابات به این شیوه رضایت نداد.
اما هیئت مرکزی نظارت بر انتخابات پنجمین دوره شوراهای اسلامی شهر و روستا با بررسی این شیوه از اخذ رأی با برگزاری انتخابات تمام الکترونیکی در 140 شهر کشور در 28 استان موافقت کرد. در انتخابات اخیر از میان 25 فرآیند برای برگزاری انتخابات 24 فرآیند در تمام انتخابات ریاست جمهوری، شوراهای اسلامی و میان‌دوره‌ای مجلس شورای اسلامی، الکترونیکی بود و تنها فرآیند اخذ و شمارش به‌صورت تمام الکترونیکی فراگیر نبود.
اخذ و شمارش آرا تنها در انتخابات شوراهای اسلامی شهر و آن‌هم در 140 شهر در 9 هزار و 700 شعبه اجرایی شد که حدود هشت میلیون و 145 هزار و 590 نفر رأی خود را به‌صورت الکترونیکی به صندوق انداختند. تجمیع آرا در این شهرها به‌واسطه الکترونیکی بودن اخذ رأی در کمترین زمان انجام شد به‌طوری‌که دریکی از شهرها نتیجه انتخابات حدود 20 دقیقه مشخص شد. در هیچ‌کدام از شهرهایی که انتخابات تمام الکترونیکی در آنجا برگزار شد هیچ شعبه‌ای به دلیل نقص فنی دچار اختلال نشد. در تمامی انتخابات اخیر فرآیند احراز هویت رأی‌دهندگان به‌صورت الکترونیکی بود که این اقدام باعث شد دیگر اخذ رأی با شناسنامه فوت‌شدگان یا رأی تکراری توسط برخی افراد را نداشته باشیم.
رئیس کمیته فناوری اطلاعات ستاد انتخابات کشور در خصوص میزان موفقیت دستگاه‌های اخذ رأی الکترونیکی در انتخابات 29 اردیبهشت‌ماه گفت: اخذ رأی الکترونیکی در 140 شهر به‌صورت موفق و بدون هیچ مشکلی صورت گرفته است. امیر شجاعان افزود: در هیچ شعبه‌ای به دلیل نقص فنی دچار اختلال نشدیم، تنها در بوشهر به دلیل ازدحام جمعیت آن‌هم به دلیل گرمای هوا و حضور مردم در ساعات پایانی رأی‌گیری، مجبور به‌اضافه کردن صندوق‌های دستی در کنار دستگاه‌های اخذ رأی الکترونیکی شدیم.
وی ادامه داد: در 43 شهر از 140 شهر در 30 دقیقه نخست نتایج اعلام و آرا مشخص شد و در دو ساعت نخست نیز این 43 شهر به 104 شهر رسید و نتایج مابقی نیز به‌مرور اعلام شد. رئیس مرکز توسعه الکترونیک، فناوری اطلاعات و آمار وزارت کشور گفت: در تخلیه الکترونیکی نتایج آرا از صندوق‌ها در 99.5 درصد شعب کاملاً موفق عمل کردیم و توانستیم آرا را به‌صورت الکترونیکی استخراج و به پایگاه داده وزارت کشور ارائه کنیم و تنها در نیم درصد شعبه‌ها آرای چاپ‌شده شمارش شد. شجاعان با تأکید بر اینکه اخذ و شمارش آرا در انتخابات اخیر نسبت به سال 1390 موفق‌تر بود، افزود: بسیاری از مشکلاتی که امروز در خصوص آرا ازجمله بحث کمبود تعرفه‌ها و ناخوانا بودن رأی‌ها و مشکلات حوزه تجمیع وجود دارد با گسترش دستگاه‌های الکترونیکی اخذ و شمارش آرا برطرف می‌شود و این‌یک ضرورت است که باید به سمت اجرایی شدن آن حرکت کنیم.
وی ادامه داد: در اخذ رأی به شیوه الکترونیکی هیچ‌گاه مشکل کمبود تعرفه وجود ندارد چون تعرفه‌ها به‌صورت الکترونیکی صادر می‌شود، از طرفی در این شیوه هر تعرفه برای هر کد ملی صادر می‌شود و این‌طور نیست که کسی بتواند تعرفه بیشتری توزیع کند. همچنین عبدالرضا رحمانی فضلی وزیر کشور در روز آغاز انتخابات 29 اردیبهشت‌ماه بر این نکته تأکید کرد که امیدواریم برگزاری انتخابات تمام الکترونیکی در 140 شهر آزمونی برای شورای نگهبان باشد تا نسبت به دستگاه‌های اخذ رأی الکترونیکی اطمینان لازم را پیدا کند و در انتخابات آینده شاهد برگزاری انتخابات به این شیوه باشیم. علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی نیز در جریان بازدید از ستاد انتخابات کشور با اشاره به برگزاری انتخابات الکترونیکی در 140 شهر کشور گفت: امیدواریم شورای نگهبان و وزارت کشور در آینده برای استفاده از سیستم مکانیزه اخذ رأی به نتیجه برسند چون در شعب اخذ رأی که دارای این سیستم هستند سرعت عمل وجود دارد و ازدحام نداریم. باوجوداینکه دو تجربه موفق در برگزاری انتخابات به‌صورت تمام الکترونیکی در تاریخ نظام جمهوری اسلامی ایران به ثبت رسیده و مردم نیز بیش‌ازپیش از تکنولوژی‌های نوین در زندگی روزمره استفاده می‌کنند به‌گونه‌ای که امروزه استفاده از اینترنت تقریباً در کل کشور رایج شده است؛ ضرورت دارد تا دستگاه‌ها و نهادهای متولی امر انتخابات چه در حوزه نظارت، چه در حوزه اجرا و چه در حوزه قانون‌گذاری اهتمام و توجه ویژه‌ای به این مسئله داشته باشند تا در انتخابات آینده گستره جغرافیایی برگزاری انتخابات به این شیوه افزایش و ابهامات پیرامون آن کاهش یابد.