لایه برداری پوست و هر آنچه باید درباره آن بدانید
احتمالا تا به حال چیز‌هایی درباره پیلینگ یا لایهبرداری پوست شنید‌ه‌اید شاید هم تا به حال از كرمهای لایه‌بردار یا اسكراب استفاده كرده باشید اما شاید ندانید كه پیلینگ و لایهبرداری روش‌های مختلف با مكانیسم‌های متفاوت دارد كه هركدام از این روش‌ها را پزشك با توجه به وضعیت پوست شما پیشنهاد می‌كند.
مجله سیب سبز : احتمالا تا به حال چیز‌هایی درباره پیلینگ یا لایهبرداری پوست شنید‌ه‌اید شاید هم تا به حال از كرمهای لایه‌بردار یا اسكراب استفاده كرده باشید اما شاید ندانید كه پیلینگ و لایهبرداری روش‌های مختلف با مكانیسم‌های متفاوت دارد كه هركدام از این روش‌ها را پزشك با توجه به وضعیت پوست شما پیشنهاد می‌كند.
در بسیاری از موارد استفاده از روش‌های مختلف پیلینگ برای صاف كردن پوست و از بین بردن لك‌ها و مشكلات پوستی راه‌حل اول و آخر است و نتایج حاصل از آن نیز كاملا قابل پیش‌بینی است و عوارض چندانی هم ندارد، البته اشتباه نكنید پیلینگ و لایهبرداری فقط برای درمان مشكلات پوستی نیست بلكه گاهی برای از بین بردن چین و چروك‌ها یا حتی درخشان‌كردن پوست از این روش استفاده میشود.
لایه برداری و پیلینگ
فرآیندی كه سلول‌های مرده از روی سطح پوست برداشته می‌شوند را لایهبرداری می‌گویند چون قدرت پوست برای دفع این سلول‌های مرده با افزایش سن كاهش می‌یابد و باید با یك عامل خارجی كار را انجام داد تا هم مشكلات پوستی حل شوند و هم پوست صاف و زیبا شود. این فرایند به روش انجام میشود: شیمیایی، مكانیكی با لیزر و روش‌های خانگی.
لایهبرداری شیمیایی
اسیدها و آنزیم‌های خاصی باعث از بین رفتن سلول‌های مرده می‌شوند در حقیقت یك سوختگی شیمیایی خفیف و كنترل شده در پوست به‌وجود می‌آید و سلول‌های مرده پس از جدا شدن، جای خود را به سلول‌های سالم و جوان می‌دهند، لایهبرداری براساس نوع ماده به كار رفته، غلظت آن و مدت زمانی كه مواد فوق روی پوست باقی می‌مانند است.
لایه برداری عمیق
این فرآورده‌ها قوی‌ترین لایه بردارهای پوست را شامل می‌شوند.
كاربرد: درمان چین‌های خشن پوستی، آثار عمیق ناشی از افزایش سن و آفتاب، اسكار پوستی و ضایعات رشد یافته پیش سرطانی.
تركیبات اصلی: در این محلول‌ها از تركیبات فنل استفاده میشود و عوارضی مانند بیهوشی و نیاز به بستری شدن را نیز به همراه دارد.
لایه برداری متوسط
نسبت به لایه‌بردارهای سطحی با عمق بیشتری درون پوست نفوذ می‌كنند و بهتر است فقط در پوست سایر قسمت‌های بدن به‌جز صورت به كار رود.
كاربرد: درمان ضایعاتی مانند اسكار آكنه، خطوط پوستی، تغییرات رنگ پوست و تغییرات پوست بر اثر آفتاب.
تركیبات اصلی: از تری كلرو استواستیك (TCA) با غلظت‌های متوسط، استفاده می‌شوند.
لایه برداری سطحی
آسیب در اپیدرم یا لایه سطحی پوست ایجاد میشود.
كاربرد: برای رفع كدورت و تیرگی پوست، چروك‌های خفیف زودرس و درمان جوشگاه‌های قدیمی.
تركیبات اصلی: معمولا از دسته هیدروكسی اسیدها(آلفا هیدروكسی اسید و بتا هیدروكسی اسید) با غلظت‌های 20 تا 70 درصد.
در این روش‌ها از محلولی با یك پایه اسیدی برای جداسازی لایه خارجی و آسیب دیده پوست استفاده میشود. به این ترتیب، در حقیقت یك سوختگی شیمیایی خفیف و كنترل شده در پوست به‌وجود می‌آید و سلول‌های مرده پس از جدا شدن، جای خود را به سلول‌های سالم و جوان می‌دهند. این محلول‌ها همچنین تحریك لایه‌های زیرین را برای تولید كلاژن و الاستین پوست تحریك می‌كنند. این 2 عامل در طراوت و جوانی پوست نقش اساسی ایفا می‌كنند.
كدام كرم‌ها را میتوان بدون تجویز پزشك استفاده كرد؟
كرم‌ها یا محلول‌های شیمیایی حاوی موادی چون آلفاهیدروكسی اسید (AHA)، رتینوئیدها، آنزیم‌های طبیعی و... به‌عنوان لایه‌بردار شناخته می‌شوند.
وقتی این مواد روی پوست مالیده میشود با توجه به نوع محلول یك تا 14 روز بعد از استفاده، سلول‌های مرده روی پوست تخریب می‌شوند تا سلول‌های جوان جای آن‌ها را بگیرند، اسیدهای میوه(AHA) غلظت پایین‌تر را افراد می‌توانند بدون نسخه از داروخانه‌ها تهیه كنند و در منزل، شب‌ها هنگام خواب استفاده كنند.
بهتر است این فرآورده‌ها دور چشم و دور دهان استفاده نشود زیرا موجب تحریك و قرمزی و التهاب این نواحی خواهد شد. درصدهای بالاتر مانند ۵۰ درصد و ۷۰درصد باید توسط متخصص پوست به كار روند.
در لایه برداری با عمق متوسط پوسته‌ریزی و جداشدن لایه آسیب‌دیده 3 تا 7 روز طول می‌كشد. قرمزی و التهاب پوست ممكن است تا 2 ماه طول بكشد، هرچند كه به‌طور معمول بعد از یك تا 2 هفته پوست نسبتا به حالت طبیعی خود بازگردد و از آن به بعد با استفاده لوازم آرایشی التهاب باقی مانده را می‌پوشانند. با استفاده از لایهبرداری با فرآورده‌های با قدرت متوسط، فرد به‌ندرت احساس درد و ناراحتی شدید می‌كند و عوارض به‌وجود آمده نیز با روش‌های معمولی قابل كنترل هستند.
به چه كسانی لایهبرداری سطحی توصیه میشود؟
لایهبرداری سطحی برای از بین بردن آثار اولیه آفتاب در پوست، چین‌های ظریف پوستی و تغییر رنگ‌های خفیف كاربرد دارند. تركیبات اصلی آن‌ها معمولا از دسته هیدروكسی اسیدها (آلفا هیدروكسی اسید(AHA) و بتا هیدروكسی اسید(BHA)) با غلظت های 20 تا 70درصد یا سایر مواد لایه‌بردار است. استفاده از لایه‌بردارهای شیمیایی سطحی باید توسط فرد متخصص تجویز شوند. هرچند كه انواع ملایم‌تر این لایه‌بردارها با غلظت‌های پایین‌تر برای استفاده عموم وجود دارند. علاوه بر این برای كسب نتیجه مطلوب، لازم است كه این فرآیند 4 تا 5 بار در طول 2 تا 4 هفته و پس از آن سالی 4 بار تكرار شود.
هیدروكسی اسیدها در جوان‌سازی پوست تاثیر مهمی دارند.
اگر مشكل پوستی حاد دارید
برای درمان بسیاری از مشكلات پوستی حاد چون چین‌های خشن و اسكارهای پوستی و... از لایهبرداری عمیق استفاده میشود، در این محلول‌ها از تركیبات فنل استفاده میشود. تركیبات فنلی لایه‌بردارهای بسیار قوی هستند كه یك‌بار استفاده از آن‌ها برای دست یافتن به نتیجه موردنظر در یك سال كافی است. یك‌بار لایهبرداری شیمیایی عمیق ممكن است 60 تا 90 دقیقه طول بكشد كه طی این مدت، روی هر قسمت از صورت به‌مدت 15دقیقه از محلول استفاده میشود. به‌طور معمول، به‌علت دردناك بودن این روش، ابتدا بی‌حسی موضعی انجام شده و وضعیت قلب بیمار نیز كنترل میشود و پس از لایهبرداری به فرد توصیه می شود تا 2هفته از شركت در فعالیت‌های روزانه خودداری كند، هرچند كه قرمزی پوست ممكن است تا 3 ماه باقی بماند و همچنین این روش برای پوست‌های تیره مناسب نیست.
لایهبرداری با لیزر
یكی از درمان‌های رایج در مطب‌های متخصصان پوست و موست و كاربردهای وسیعی در درمان برخی بیماری‌های پوستی مثل ضایعات عروقی (همانژیوم، ماه‌گرفتگی)، بهبود زخم‌های برجسته و كلوئید، بهبود اسكارهای مختلف، بهبود برخی لك‌ها مثل كك‌ومك، لكه‌های قهوه‌ای و جوان‌سازی پوست دارد.
لایهبرداری با CO2
یك ناحیه از پوست را به‌صورت سراسری لایهبرداری می‌كند.
لایهبرداری فراكشنال
در هر جلسه درمان درصدی از سطح مورد درمان دست نخورده باقی می‌ماند، بنابراین به سرعت پوست ترمیم خواهد شد و عوارض كمتری از گروه اول دارد.
به‌طور معمول از لیزر دی‌اكسیدكربن یا فراكشنال برای این منظور استفاده میشود و در درمان برخی بیماری‌های پوستی مثل اسكار، كك‌و مك و لك‌های قهوه‌ای كه درصورت و دست بیشتر افراد مسن دیده میشود و همچنین جوان‌سازی پوست استفاده میشود.
لیزر فراكشنال برای چه كسانی استفاده میشود؟
از لیزر فراكشنال برای درمان پیری پوست استفاده میشود. در این روش توسط لیزر، لایه سطحی پوست به شكل موضعی در مقاطعی از پوست از بین می‌رود و اطراف این ستون‌های حرارتی سالم می‌ماند و این امر موجب تسریع روند ترمیم پوست میشود.
از آنجایی كه لایه شاخی پوست طی لیزر دست نخورده باقی می‌ماند، بنابراین فعالیت طبیعی پوست به‌عنوان سد حفاظتی حفظ میشود. البته كاربرد این تكنیك فقط در پیری پوست نیست و در موارد دیگری از جمله اسكار یا جای جوش یا جای جراحی و سوختگی، تغییرات رنگی پوست، منافذ باز پوستی، افزایش قوام پوست خطوط كشش پوستی (استریا) و جوان‌سازی پوست نیز كاربرد دارد.
عمل پیلینگ لیزری چقدر طول می‌كشد؟
با وجود دستگاه‌های جدید لیزر اولتراپالسی اسكن‌دار، معمولا طول‌مدت عمل لیزر پوست كمتر از یك ساعت است. بلافاصله پس از عمل پوست برافروخته و به رنگ صورتی پررنگ یا قرمز در می‌آید و بیمار احساس سوختگی یا خارش می‌كند كه در روش تكنیك باز از پماد وازلین یا پماد تركیبی روی پوست استفاده میشود كه بستگی به نوع بیمار، پزشك می‌تواند از روش پانسمان بستر با گاز نیمه تراوا استفاده كند. تورم صورت بین روز دوم تا چهارم طبیعی است، بین روزهای 7 تا 10 بیمار پوست قرمز و صورتی دارد كه به تدریج به سمت طبیعی‌شدن پیش می‌رود و در حدود هفته سوم پس از عمل از بین می‌رود.
میتوان در آرایشگاه هم لیزردرمانی كرد؟
به هیچ وجه نباید در آرایشگاه لیزردرمانی انجام شود بلكه باید توسط متخصص بیماری‌های پوست و مو یا متخصص جراحی پلاستیك انجام شود و انجام این عمل توسط افراد غیرمتخصص در آرایشگاه‌ها و حتی توسط پزشكان عمومی كه تحت عنوان پزشك بیماری‌های پوست و مو مشغول لیزردرمانی هستند، اشتباه است و می‌تواند خطرناك باشد.
موثرترین روش درمان چروك‌ها
یكی از موثرترین شیوه برای برطرف‌كردن چروك‌های متوسط تا عمیق صورت استفاده از لیزر 2CO است. درمان با لیزر 2CO در یك جلسه می‌تواند هم چروك‌های ظریف تا متوسط سطح پوست را در اطراف چشم و اطراف دهان كمتر كند، هم با سفت‌كردن پوست افتادگی صورت را بهتر كند و هم لكه‌های تیره ناشی از آفتاب را از سطح پوست پاك كند. لیزر 2CO با تاباندن اشعه لیزر به سطح پوست یك لایه از پوست را برمی‌دارد. به این ترتیب چین‌های ظریف، جای جوش و اسكارهای قدیمی و ... سطح پوست محو می‌شوند.
لایهبرداری مكانیكی
در لایه‌بردارهای مكانیكی مواد ساینده‌ای وجود دارد كه مثل سنباده روی سطح پوست كشیده می‌شوند و سلول‌های مرده را از روی آن سطح پوست برمی‌دارند كه به‌دنبال استفاده از آن تاثیر و نفوذ داروهای پوست، چند برابر گشته و بنابراین كمك مهمی برای درمان دارویی مثلا بهبود لك‌های صورت است.
كرمهای اسكراب
این كرم‌ها به‌عنوان خراشنده و ساینده پوست استفاده می‌شوند.كرم‌ها و صابون‌های اسكراب حاوی دانه‌های خشن هستند تا سلول‌های مرده سطح پوست را بردارند.
كاربرد: در درمان ضایعات پوستی مثل آكنه‌های كومدونال (جوش‌های سرسیاه یا سفید)، چربی پوست، خشونت پوست و افزایش اثر داروهای موضعی.
روش‌های سنتی
در زمان قدیم كیسه كشیدن در حمام‌های سنتی رایج بوده كه این مثالی از لایهبرداری مكانیكی است كه وقتی با سفید آب همراه میشود، میزان لایهبرداری آن بیشتر هم میشود و این عمل موثرتر خواهد شد. حتی استفاده از سنگ پا برای كاستن از زبری كف پا مثالی دیگر از لایهبرداری مكانیكی است.
روش میكرودرم ابریژن
توسط دستگاهی، پودر كریستال‌های سخت اكسیدآلومینیوم با فشار روی پوست پاشیده میشود. بعد این دستگاه، یك فشار منفی به پوست وارد می‌كند و عملی شبیه بادكش انجام می‌دهد. از تركیب این ساباندن و ایجاد فشار منفی یك لایه برداری مكانیكی خوب روی پوست صورت اتفاق می‌افتد.
كاربرد: بهبود منافذ باز پوست، بهبود جوش‌های سرسیاه و سرسفید، كم رنگ شدن لك‌های صورت و حتی بدن، بهبود چین و چروك‌های ظریف.
روش میكرودرم‌ابریژن، متداول‌ترین لایهبرداری مكانیكی است كه اثرات خوبی بر كیفیت پوست می‌گذارد و همچنین با تاثیری كه بر نفوذ داروهای پوستی دارد، كمك مهمی در درمان لك صورت است و از طرفی با تحریك پوست باعث بهبود ساخت كلاژن شده و در طولانی‌مدت در بهبود چین و چروك نیز موثر است.
میكرودرم ابریژن برای جوان‌سازی پوست
در این روش با استفاده از دستگاهی خاص، نوعی كریستال بسیار ظریف از جنس اكسید آلومینیوم با فشار تنظیم شده‌ای با سطح پوست در تماس قرار می‌گیرد و تراش بسیار سطحی در لایه‌های فوقانی شاخی پوست ایجاد می‌كند. در ضمن یك مكش نیز روی پوست انجام میشود كه باعث جمع‌شدن كریستال‌ها از سطح پوست و همچنین بهترشدن جریان خون به منطقه و فعال‌شدن سلول‌های فیبروبلاست و در نتیجه موجب ترمیم و طراوت پوست میشود. بسیاری از افراد از جای جوش‌ها در صورت‌شان ناراضی هستند كه به داروهای شیمیایی جواب نمی‌دهد از میكرودرم ابریژن میتوان برای رفع جای جوش‌ها در درمان جای آكنه و آبله‌مرغان نیز استفاده كرد. جوشگاه‌های اسكارها نباید زیاد عمیق باشد و اغلب بر حسب نوع اسكار (جای جوش) و محل و عمق آن به چند جلسه درمان هفتگی نیاز دارد. درصورت عمیق بودن جای جوش و دفعات زیاد میكرودرم از لیزر میتوان استفاده كرد.
عارضه‌های میكرودرم‌ابریژن چیست؟
كریستال‌های آلومینیم كه در این روش استفاده می‌شوند، هیچ‌گونه عارضه‌ای در سطح پوست ندارند چون پزشك می‌تواند جریان و سرعت كریستال‌ها را كنترل كند. میكرودرم ابریژن را میتوان به تنهایی یا یك روشی كمكی برای لیزر در درمان اسكارها و لكه‌های پوستی استفاده كرد چون هم غیرتهاجمی است و هم نیاز به مراقبت‌های زیاد بعد از عمل ندارد.
میكرودرم ابریژن درد دارد؟
درمان با میكرودرم ابریژن بدون درد است و نیاز به بی‌حسی ندارد. طول عمل وابسته به وسعت سطح پوست است. بعد از عمل میكرودرم ابریژن، بیمار می‌تواند بدون هیچ محدودیتی كارهای روزمره خود را انجام دهد و می‌تواند از كرمهای آرایشی غیرتحریك‌كننده استفاده كند. بعد از نخستین درمان پوست صاف و روشن میشود و تعداد دفعاتی كه باید این روش انجام شود بسته به پوست و ضایعه از 4 تا 10جلسه را میتوان پیش‌بینی كرد و فاصله جلسات نیز بسته به ضایعه از هر هفته تا 4 هفته یك‌بار متفاوت است.
لایهبرداری به روش خانگی
با استفاده از مواد طبیعی موجود در آشپزخانه هم میتوان پوست را لایهبرداری كرد، در واقع میتوان با مواد طبیعی هم لایه‌بردار شیمیایی ساخت هم لایه‌بردار مكانیكی.
لایه‌بردار شیمیایی خانگی
آنزیم‌های طبیعی كه به‌عنوان لایه‌بردار استفاده می‌شوند، معمولا از آناناس، انبه و كدو تنبل گرفته می‌شوند. آنزیم‌های درون این میوه‌ها را میتوانید در ماسك‌های خانگی خود به كار ببرید و از پوست‌تان لایهبرداری كنید. البته این آنزیم‌های لایه‌بردار در قارچ، گیلاس، تمشك، انار، انگور، گوجه‌فرنگی، هلو، خیار، توت فرنگی و زرد آلو و... نیز وجود دارد.
لایه‌بردار مكانیكی خانگی
میتوانید مواد پودری و خشن را در شامپوی بدن بریزید و به این وسیله اسكراب بسازید، اگر پوست خشك دارید، بهتر است از آرد جو دو سر استفاده كنید. اگر پوست‌تان نرمال است از شكر استفاده كنید و اگر میخواهید پوست‌تان خشك شود بهترین ماده نمك است. آرد گندم نیز برای اسكراب پوست‌های چرب مستعد آكنه مناسب است.
اسكراب‌ها به پوست كمك می‌كنند تا زیباتر و درخشان‌تر به نظر برسد، چون لایه‌ای از سلول‌های مرده و آلودگی‌ها را از روی پوست برمی‌دارندشما به‌راحتی میتوانید با مواد ساده درون كابینت آشپزخانه‌تان برای بدن و صورت‌تان انواع اسكراب‌ها و لایه‌بردارها را بسازید. با هزینه بسیار كم سلول‌های مرده روی پوست و آلودگی‌ها را از روی پوست‌تان پاك كنید و احتیاجی هم به خرید كرمهای گران‌قیمت ندارید. تنها كافی است نوع پوست‌تان را بشناسید سپس با توجه به نوع پوست‌تان ماده ساینده مناسب را انتخاب كنید.
با مواد طبیعی لایه‌بردار آشنا شوید
میوه‌هایی مانند گوجه فرنگی، هلو، خیار، توت فرنگی و زرد آلو اسیدهای ضعیف گیاهی دارند كه موجب خورندگی سلول‌های كراتینه شده و پوست خشك میشود و به تدریج لایه پیر و سخت پوست را حل می‌كنند تا لایه زیرین پوست كه لایه‌ای جوان است، نمایان شود. ماسك‌های میوه‌ها لایهبرداری طبیعی، بدون عارضه و بسیار سازگار هستند و استفاده ممتد از آن‌ها می‌تواند پوست را شاداب نگه دارند، ماست هم مقدار زیادی اسیدلاكتیك دارد كه می‌تواند به لایهبرداری پوست كمك كند. مواد پودری و خشن مثل نمك، شكر و... نیز می‌توانند همانند اسكراب به كنده شدن سلول‌های مرده سطح پوست كمك كنند.
برای درمان جوش‌ها مناسب است
اگر احساس می‌كنید رنگ چهره شما تیره شده است، بهترین راه‌حل استفاده از اسكراب لیمو است؛ این اسكراب به درمان جوش‌های شما كمك می‌كند، به پوست‌تان انرژی می‌دهد و آن را درخشان می‌كند. این اسكراب تا حدودی از بروز جوش پیشگیری می‌كند.
برای ساختن این اسكراب به 2 عدد لیمو، روغن بادام، شكر و عسل احتیاج دارید. اگر به هركدام از این مواد حساسیت دارید، میتوانید ماده‌ای دیگر را جایگزین كنید. عسل و لیمو را به‌خوبی با هم مخلوط كنید تا كاملا یكنواخت شده و آبكی نباشند سپس روغن بادام و شكر را به این مخلوط اضافه كنید. وقتی از این اسكراب لیمو برای پوست صورت‌تان استفاده كنید، شكر سلول‌های مرده پوست‌تان را لایهبرداری می‌كند و لیمو نیز از پوست به‌صورت شیمیایی لایهبرداری می‌كند، شما باید این اسكراب را به‌مدت 5دقیقه روی صورت‌تان بگذارید و كمی ماساژ دهید. باقی‌مانده این اسكراب را نیز میتوانید در یك ظرف در بسته نگهداری كنید.
هر نوع پوستی می‌تواند این ماسك را استفاده كند
اگر دستگاه آسیاب قهوه دارید، 2 تا 3 قاشق غذاخوری آرد جو دوسر در آن بریزید تا خوب ساییده شود و در غیر این‌صورت میتوانید از خود آرد استفاده كنید، سپس یك‌چهارم قاشق غذاخوری عسل با یك‌چهارم قاشق غذاخوری سركه سیب با این آرد مخلوط كنید.
شما میتوانید از اسانس‌های مورد علاقه‌تان نیز 2 تا 3 قطره به این مخلوط اضافه كنید. مثل اسانس رزماری، بابونه، اسطوخودوس، درخت چای و... باید مخلوط شما حالت چسبنده پیدا كند سپس این مخلوط را به‌صورت‌تان بمالید و با حركات دورانی پوست را ماساژ دهید. بهتر است از این اسكراب برای اطراف و زیر چشما‌ن‌تان استفاده نكنید. بگذارید اسكراب 51 دقیقه روی پوست‌تان بماند سپس با آب نیمه‌‌گرم صورت‌تان را بشویید.
اگر میخواهید پوست چرب‌تان را روشن كنید
اگر پوست چربی دارید و میخواهید برای روشن شدن رنگ پوست لایهبرداری كنید 2 قاشق غذاخوری ماست، یك قاشق غذاخوری پوست پرتقال رنده شده، یك قاشق غذاخوری آرد جوانه گندم و یك قاشق غذاخوری روغن بادام را با هم مخلوط كنید و خوب به هم بزنید تا خمیر یك‌دستی به‌وجود آید و سپس آن را روی پوست پخش كرده و بعد از 10 دقیقه ماساژ، از روی پوست پاك كنید.
راهی برای پاك‌كردن پوست‌های خشك
یك قاشق غذاخوری پوست گریپ‌فروت خرد شده را با یك قاشق غذاخوری آرد جوانه گندم و یك قاشق غذاخوری وازلین و یك قاشق چای‌خوری اسید بوریك مخلوط كنید و آنقدر هم بزنید تا خمیر یكنواختی به دست آید. این مخلوط را با انگشتان دست برای مدت 2 تا 4 دقیقه به حالت ماساژ چرخشی روی پوست بمالید. پس از ماساژ كامل پوست، آن را با آب گرم بشویید. روزی یك بار میتوان از این روش استفاده كرد.
در بسیاری از موارد استفاده از روش‌های مختلف پیلینگ برای صاف كردن پوست و از بین بردن لك‌ها و مشكلات پوستی راه‌حل اول و آخر است و نتایج حاصل از آن نیز كاملا قابل پیش‌بینی است و عوارض چندانی هم ندارد، البته اشتباه نكنید پیلینگ و لایهبرداری فقط برای درمان مشكلات پوستی نیست بلكه گاهی برای از بین بردن چین و چروك‌ها یا حتی درخشان‌كردن پوست از این روش استفاده میشود.
لایه برداری و پیلینگ
فرآیندی كه سلول‌های مرده از روی سطح پوست برداشته می‌شوند را لایهبرداری می‌گویند چون قدرت پوست برای دفع این سلول‌های مرده با افزایش سن كاهش می‌یابد و باید با یك عامل خارجی كار را انجام داد تا هم مشكلات پوستی حل شوند و هم پوست صاف و زیبا شود. این فرایند به روش انجام میشود: شیمیایی، مكانیكی با لیزر و روش‌های خانگی.
لایهبرداری شیمیایی
اسیدها و آنزیم‌های خاصی باعث از بین رفتن سلول‌های مرده می‌شوند در حقیقت یك سوختگی شیمیایی خفیف و كنترل شده در پوست به‌وجود می‌آید و سلول‌های مرده پس از جدا شدن، جای خود را به سلول‌های سالم و جوان می‌دهند، لایهبرداری براساس نوع ماده به كار رفته، غلظت آن و مدت زمانی كه مواد فوق روی پوست باقی می‌مانند است.
لایه برداری عمیق
این فرآورده‌ها قوی‌ترین لایه بردارهای پوست را شامل می‌شوند.
كاربرد: درمان چین‌های خشن پوستی، آثار عمیق ناشی از افزایش سن و آفتاب، اسكار پوستی و ضایعات رشد یافته پیش سرطانی.
تركیبات اصلی: در این محلول‌ها از تركیبات فنل استفاده میشود و عوارضی مانند بیهوشی و نیاز به بستری شدن را نیز به همراه دارد.
لایه برداری متوسط
نسبت به لایه‌بردارهای سطحی با عمق بیشتری درون پوست نفوذ می‌كنند و بهتر است فقط در پوست سایر قسمت‌های بدن به‌جز صورت به كار رود.
كاربرد: درمان ضایعاتی مانند اسكار آكنه، خطوط پوستی، تغییرات رنگ پوست و تغییرات پوست بر اثر آفتاب.
تركیبات اصلی: از تری كلرو استواستیك (TCA) با غلظت‌های متوسط، استفاده می‌شوند.
لایه برداری سطحی
آسیب در اپیدرم یا لایه سطحی پوست ایجاد میشود.
كاربرد: برای رفع كدورت و تیرگی پوست، چروك‌های خفیف زودرس و درمان جوشگاه‌های قدیمی.
تركیبات اصلی: معمولا از دسته هیدروكسی اسیدها(آلفا هیدروكسی اسید و بتا هیدروكسی اسید) با غلظت‌های 20 تا 70 درصد.
در این روش‌ها از محلولی با یك پایه اسیدی برای جداسازی لایه خارجی و آسیب دیده پوست استفاده میشود. به این ترتیب، در حقیقت یك سوختگی شیمیایی خفیف و كنترل شده در پوست به‌وجود می‌آید و سلول‌های مرده پس از جدا شدن، جای خود را به سلول‌های سالم و جوان می‌دهند. این محلول‌ها همچنین تحریك لایه‌های زیرین را برای تولید كلاژن و الاستین پوست تحریك می‌كنند. این 2 عامل در طراوت و جوانی پوست نقش اساسی ایفا می‌كنند.
كدام كرم‌ها را میتوان بدون تجویز پزشك استفاده كرد؟
كرم‌ها یا محلول‌های شیمیایی حاوی موادی چون آلفاهیدروكسی اسید (AHA)، رتینوئیدها، آنزیم‌های طبیعی و... به‌عنوان لایه‌بردار شناخته می‌شوند.
وقتی این مواد روی پوست مالیده میشود با توجه به نوع محلول یك تا 14 روز بعد از استفاده، سلول‌های مرده روی پوست تخریب می‌شوند تا سلول‌های جوان جای آن‌ها را بگیرند، اسیدهای میوه(AHA) غلظت پایین‌تر را افراد می‌توانند بدون نسخه از داروخانه‌ها تهیه كنند و در منزل، شب‌ها هنگام خواب استفاده كنند.
بهتر است این فرآورده‌ها دور چشم و دور دهان استفاده نشود زیرا موجب تحریك و قرمزی و التهاب این نواحی خواهد شد. درصدهای بالاتر مانند ۵۰ درصد و ۷۰درصد باید توسط متخصص پوست به كار روند.
در لایه برداری با عمق متوسط پوسته‌ریزی و جداشدن لایه آسیب‌دیده 3 تا 7 روز طول می‌كشد. قرمزی و التهاب پوست ممكن است تا 2 ماه طول بكشد، هرچند كه به‌طور معمول بعد از یك تا 2 هفته پوست نسبتا به حالت طبیعی خود بازگردد و از آن به بعد با استفاده لوازم آرایشی التهاب باقی مانده را می‌پوشانند. با استفاده از لایهبرداری با فرآورده‌های با قدرت متوسط، فرد به‌ندرت احساس درد و ناراحتی شدید می‌كند و عوارض به‌وجود آمده نیز با روش‌های معمولی قابل كنترل هستند.
به چه كسانی لایهبرداری سطحی توصیه میشود؟
لایهبرداری سطحی برای از بین بردن آثار اولیه آفتاب در پوست، چین‌های ظریف پوستی و تغییر رنگ‌های خفیف كاربرد دارند. تركیبات اصلی آن‌ها معمولا از دسته هیدروكسی اسیدها (آلفا هیدروكسی اسید(AHA) و بتا هیدروكسی اسید(BHA)) با غلظت های 20 تا 70درصد یا سایر مواد لایه‌بردار است. استفاده از لایه‌بردارهای شیمیایی سطحی باید توسط فرد متخصص تجویز شوند. هرچند كه انواع ملایم‌تر این لایه‌بردارها با غلظت‌های پایین‌تر برای استفاده عموم وجود دارند. علاوه بر این برای كسب نتیجه مطلوب، لازم است كه این فرآیند 4 تا 5 بار در طول 2 تا 4 هفته و پس از آن سالی 4 بار تكرار شود.
هیدروكسی اسیدها در جوان‌سازی پوست تاثیر مهمی دارند.
اگر مشكل پوستی حاد دارید
برای درمان بسیاری از مشكلات پوستی حاد چون چین‌های خشن و اسكارهای پوستی و... از لایهبرداری عمیق استفاده میشود، در این محلول‌ها از تركیبات فنل استفاده میشود. تركیبات فنلی لایه‌بردارهای بسیار قوی هستند كه یك‌بار استفاده از آن‌ها برای دست یافتن به نتیجه موردنظر در یك سال كافی است. یك‌بار لایهبرداری شیمیایی عمیق ممكن است 60 تا 90 دقیقه طول بكشد كه طی این مدت، روی هر قسمت از صورت به‌مدت 15دقیقه از محلول استفاده میشود. به‌طور معمول، به‌علت دردناك بودن این روش، ابتدا بی‌حسی موضعی انجام شده و وضعیت قلب بیمار نیز كنترل میشود و پس از لایهبرداری به فرد توصیه می شود تا 2هفته از شركت در فعالیت‌های روزانه خودداری كند، هرچند كه قرمزی پوست ممكن است تا 3 ماه باقی بماند و همچنین این روش برای پوست‌های تیره مناسب نیست.
لایهبرداری با لیزر
یكی از درمان‌های رایج در مطب‌های متخصصان پوست و موست و كاربردهای وسیعی در درمان برخی بیماری‌های پوستی مثل ضایعات عروقی (همانژیوم، ماه‌گرفتگی)، بهبود زخم‌های برجسته و كلوئید، بهبود اسكارهای مختلف، بهبود برخی لك‌ها مثل كك‌ومك، لكه‌های قهوه‌ای و جوان‌سازی پوست دارد.
لایهبرداری با CO2
یك ناحیه از پوست را به‌صورت سراسری لایهبرداری می‌كند.
لایهبرداری فراكشنال
در هر جلسه درمان درصدی از سطح مورد درمان دست نخورده باقی می‌ماند، بنابراین به سرعت پوست ترمیم خواهد شد و عوارض كمتری از گروه اول دارد.
به‌طور معمول از لیزر دی‌اكسیدكربن یا فراكشنال برای این منظور استفاده میشود و در درمان برخی بیماری‌های پوستی مثل اسكار، كك‌و مك و لك‌های قهوه‌ای كه درصورت و دست بیشتر افراد مسن دیده میشود و همچنین جوان‌سازی پوست استفاده میشود.
لیزر فراكشنال برای چه كسانی استفاده میشود؟
از لیزر فراكشنال برای درمان پیری پوست استفاده میشود. در این روش توسط لیزر، لایه سطحی پوست به شكل موضعی در مقاطعی از پوست از بین می‌رود و اطراف این ستون‌های حرارتی سالم می‌ماند و این امر موجب تسریع روند ترمیم پوست میشود.
از آنجایی كه لایه شاخی پوست طی لیزر دست نخورده باقی می‌ماند، بنابراین فعالیت طبیعی پوست به‌عنوان سد حفاظتی حفظ میشود. البته كاربرد این تكنیك فقط در پیری پوست نیست و در موارد دیگری از جمله اسكار یا جای جوش یا جای جراحی و سوختگی، تغییرات رنگی پوست، منافذ باز پوستی، افزایش قوام پوست خطوط كشش پوستی (استریا) و جوان‌سازی پوست نیز كاربرد دارد.
عمل پیلینگ لیزری چقدر طول می‌كشد؟
با وجود دستگاه‌های جدید لیزر اولتراپالسی اسكن‌دار، معمولا طول‌مدت عمل لیزر پوست كمتر از یك ساعت است. بلافاصله پس از عمل پوست برافروخته و به رنگ صورتی پررنگ یا قرمز در می‌آید و بیمار احساس سوختگی یا خارش می‌كند كه در روش تكنیك باز از پماد وازلین یا پماد تركیبی روی پوست استفاده میشود كه بستگی به نوع بیمار، پزشك می‌تواند از روش پانسمان بستر با گاز نیمه تراوا استفاده كند. تورم صورت بین روز دوم تا چهارم طبیعی است، بین روزهای 7 تا 10 بیمار پوست قرمز و صورتی دارد كه به تدریج به سمت طبیعی‌شدن پیش می‌رود و در حدود هفته سوم پس از عمل از بین می‌رود.
میتوان در آرایشگاه هم لیزردرمانی كرد؟
به هیچ وجه نباید در آرایشگاه لیزردرمانی انجام شود بلكه باید توسط متخصص بیماری‌های پوست و مو یا متخصص جراحی پلاستیك انجام شود و انجام این عمل توسط افراد غیرمتخصص در آرایشگاه‌ها و حتی توسط پزشكان عمومی كه تحت عنوان پزشك بیماری‌های پوست و مو مشغول لیزردرمانی هستند، اشتباه است و می‌تواند خطرناك باشد.
موثرترین روش درمان چروك‌ها
یكی از موثرترین شیوه برای برطرف‌كردن چروك‌های متوسط تا عمیق صورت استفاده از لیزر 2CO است. درمان با لیزر 2CO در یك جلسه می‌تواند هم چروك‌های ظریف تا متوسط سطح پوست را در اطراف چشم و اطراف دهان كمتر كند، هم با سفت‌كردن پوست افتادگی صورت را بهتر كند و هم لكه‌های تیره ناشی از آفتاب را از سطح پوست پاك كند. لیزر 2CO با تاباندن اشعه لیزر به سطح پوست یك لایه از پوست را برمی‌دارد. به این ترتیب چین‌های ظریف، جای جوش و اسكارهای قدیمی و ... سطح پوست محو می‌شوند.
لایهبرداری مكانیكی
در لایه‌بردارهای مكانیكی مواد ساینده‌ای وجود دارد كه مثل سنباده روی سطح پوست كشیده می‌شوند و سلول‌های مرده را از روی آن سطح پوست برمی‌دارند كه به‌دنبال استفاده از آن تاثیر و نفوذ داروهای پوست، چند برابر گشته و بنابراین كمك مهمی برای درمان دارویی مثلا بهبود لك‌های صورت است.
كرمهای اسكراب
این كرم‌ها به‌عنوان خراشنده و ساینده پوست استفاده می‌شوند.كرم‌ها و صابون‌های اسكراب حاوی دانه‌های خشن هستند تا سلول‌های مرده سطح پوست را بردارند.
كاربرد: در درمان ضایعات پوستی مثل آكنه‌های كومدونال (جوش‌های سرسیاه یا سفید)، چربی پوست، خشونت پوست و افزایش اثر داروهای موضعی.
روش‌های سنتی
در زمان قدیم كیسه كشیدن در حمام‌های سنتی رایج بوده كه این مثالی از لایهبرداری مكانیكی است كه وقتی با سفید آب همراه میشود، میزان لایهبرداری آن بیشتر هم میشود و این عمل موثرتر خواهد شد. حتی استفاده از سنگ پا برای كاستن از زبری كف پا مثالی دیگر از لایهبرداری مكانیكی است.
روش میكرودرم ابریژن
توسط دستگاهی، پودر كریستال‌های سخت اكسیدآلومینیوم با فشار روی پوست پاشیده میشود. بعد این دستگاه، یك فشار منفی به پوست وارد می‌كند و عملی شبیه بادكش انجام می‌دهد. از تركیب این ساباندن و ایجاد فشار منفی یك لایه برداری مكانیكی خوب روی پوست صورت اتفاق می‌افتد.
كاربرد: بهبود منافذ باز پوست، بهبود جوش‌های سرسیاه و سرسفید، كم رنگ شدن لك‌های صورت و حتی بدن، بهبود چین و چروك‌های ظریف.
روش میكرودرم‌ابریژن، متداول‌ترین لایهبرداری مكانیكی است كه اثرات خوبی بر كیفیت پوست می‌گذارد و همچنین با تاثیری كه بر نفوذ داروهای پوستی دارد، كمك مهمی در درمان لك صورت است و از طرفی با تحریك پوست باعث بهبود ساخت كلاژن شده و در طولانی‌مدت در بهبود چین و چروك نیز موثر است.
میكرودرم ابریژن برای جوان‌سازی پوست
در این روش با استفاده از دستگاهی خاص، نوعی كریستال بسیار ظریف از جنس اكسید آلومینیوم با فشار تنظیم شده‌ای با سطح پوست در تماس قرار می‌گیرد و تراش بسیار سطحی در لایه‌های فوقانی شاخی پوست ایجاد می‌كند. در ضمن یك مكش نیز روی پوست انجام میشود كه باعث جمع‌شدن كریستال‌ها از سطح پوست و همچنین بهترشدن جریان خون به منطقه و فعال‌شدن سلول‌های فیبروبلاست و در نتیجه موجب ترمیم و طراوت پوست میشود. بسیاری از افراد از جای جوش‌ها در صورت‌شان ناراضی هستند كه به داروهای شیمیایی جواب نمی‌دهد از میكرودرم ابریژن میتوان برای رفع جای جوش‌ها در درمان جای آكنه و آبله‌مرغان نیز استفاده كرد. جوشگاه‌های اسكارها نباید زیاد عمیق باشد و اغلب بر حسب نوع اسكار (جای جوش) و محل و عمق آن به چند جلسه درمان هفتگی نیاز دارد. درصورت عمیق بودن جای جوش و دفعات زیاد میكرودرم از لیزر میتوان استفاده كرد.
عارضه‌های میكرودرم‌ابریژن چیست؟
كریستال‌های آلومینیم كه در این روش استفاده می‌شوند، هیچ‌گونه عارضه‌ای در سطح پوست ندارند چون پزشك می‌تواند جریان و سرعت كریستال‌ها را كنترل كند. میكرودرم ابریژن را میتوان به تنهایی یا یك روشی كمكی برای لیزر در درمان اسكارها و لكه‌های پوستی استفاده كرد چون هم غیرتهاجمی است و هم نیاز به مراقبت‌های زیاد بعد از عمل ندارد.
میكرودرم ابریژن درد دارد؟
درمان با میكرودرم ابریژن بدون درد است و نیاز به بی‌حسی ندارد. طول عمل وابسته به وسعت سطح پوست است. بعد از عمل میكرودرم ابریژن، بیمار می‌تواند بدون هیچ محدودیتی كارهای روزمره خود را انجام دهد و می‌تواند از كرمهای آرایشی غیرتحریك‌كننده استفاده كند. بعد از نخستین درمان پوست صاف و روشن میشود و تعداد دفعاتی كه باید این روش انجام شود بسته به پوست و ضایعه از 4 تا 10جلسه را میتوان پیش‌بینی كرد و فاصله جلسات نیز بسته به ضایعه از هر هفته تا 4 هفته یك‌بار متفاوت است.
لایهبرداری به روش خانگی
با استفاده از مواد طبیعی موجود در آشپزخانه هم میتوان پوست را لایهبرداری كرد، در واقع میتوان با مواد طبیعی هم لایه‌بردار شیمیایی ساخت هم لایه‌بردار مكانیكی.
لایه‌بردار شیمیایی خانگی
آنزیم‌های طبیعی كه به‌عنوان لایه‌بردار استفاده می‌شوند، معمولا از آناناس، انبه و كدو تنبل گرفته می‌شوند. آنزیم‌های درون این میوه‌ها را میتوانید در ماسك‌های خانگی خود به كار ببرید و از پوست‌تان لایهبرداری كنید. البته این آنزیم‌های لایه‌بردار در قارچ، گیلاس، تمشك، انار، انگور، گوجه‌فرنگی، هلو، خیار، توت فرنگی و زرد آلو و... نیز وجود دارد.
لایه‌بردار مكانیكی خانگی
میتوانید مواد پودری و خشن را در شامپوی بدن بریزید و به این وسیله اسكراب بسازید، اگر پوست خشك دارید، بهتر است از آرد جو دو سر استفاده كنید. اگر پوست‌تان نرمال است از شكر استفاده كنید و اگر میخواهید پوست‌تان خشك شود بهترین ماده نمك است. آرد گندم نیز برای اسكراب پوست‌های چرب مستعد آكنه مناسب است.
اسكراب‌ها به پوست كمك می‌كنند تا زیباتر و درخشان‌تر به نظر برسد، چون لایه‌ای از سلول‌های مرده و آلودگی‌ها را از روی پوست برمی‌دارندشما به‌راحتی میتوانید با مواد ساده درون كابینت آشپزخانه‌تان برای بدن و صورت‌تان انواع اسكراب‌ها و لایه‌بردارها را بسازید. با هزینه بسیار كم سلول‌های مرده روی پوست و آلودگی‌ها را از روی پوست‌تان پاك كنید و احتیاجی هم به خرید كرمهای گران‌قیمت ندارید. تنها كافی است نوع پوست‌تان را بشناسید سپس با توجه به نوع پوست‌تان ماده ساینده مناسب را انتخاب كنید.
با مواد طبیعی لایه‌بردار آشنا شوید
میوه‌هایی مانند گوجه فرنگی، هلو، خیار، توت فرنگی و زرد آلو اسیدهای ضعیف گیاهی دارند كه موجب خورندگی سلول‌های كراتینه شده و پوست خشك میشود و به تدریج لایه پیر و سخت پوست را حل می‌كنند تا لایه زیرین پوست كه لایه‌ای جوان است، نمایان شود. ماسك‌های میوه‌ها لایهبرداری طبیعی، بدون عارضه و بسیار سازگار هستند و استفاده ممتد از آن‌ها می‌تواند پوست را شاداب نگه دارند، ماست هم مقدار زیادی اسیدلاكتیك دارد كه می‌تواند به لایهبرداری پوست كمك كند. مواد پودری و خشن مثل نمك، شكر و... نیز می‌توانند همانند اسكراب به كنده شدن سلول‌های مرده سطح پوست كمك كنند.
برای درمان جوش‌ها مناسب است
اگر احساس می‌كنید رنگ چهره شما تیره شده است، بهترین راه‌حل استفاده از اسكراب لیمو است؛ این اسكراب به درمان جوش‌های شما كمك می‌كند، به پوست‌تان انرژی می‌دهد و آن را درخشان می‌كند. این اسكراب تا حدودی از بروز جوش پیشگیری می‌كند.
برای ساختن این اسكراب به 2 عدد لیمو، روغن بادام، شكر و عسل احتیاج دارید. اگر به هركدام از این مواد حساسیت دارید، میتوانید ماده‌ای دیگر را جایگزین كنید. عسل و لیمو را به‌خوبی با هم مخلوط كنید تا كاملا یكنواخت شده و آبكی نباشند سپس روغن بادام و شكر را به این مخلوط اضافه كنید. وقتی از این اسكراب لیمو برای پوست صورت‌تان استفاده كنید، شكر سلول‌های مرده پوست‌تان را لایهبرداری می‌كند و لیمو نیز از پوست به‌صورت شیمیایی لایهبرداری می‌كند، شما باید این اسكراب را به‌مدت 5دقیقه روی صورت‌تان بگذارید و كمی ماساژ دهید. باقی‌مانده این اسكراب را نیز میتوانید در یك ظرف در بسته نگهداری كنید.
هر نوع پوستی می‌تواند این ماسك را استفاده كند
اگر دستگاه آسیاب قهوه دارید، 2 تا 3 قاشق غذاخوری آرد جو دوسر در آن بریزید تا خوب ساییده شود و در غیر این‌صورت میتوانید از خود آرد استفاده كنید، سپس یك‌چهارم قاشق غذاخوری عسل با یك‌چهارم قاشق غذاخوری سركه سیب با این آرد مخلوط كنید.
شما میتوانید از اسانس‌های مورد علاقه‌تان نیز 2 تا 3 قطره به این مخلوط اضافه كنید. مثل اسانس رزماری، بابونه، اسطوخودوس، درخت چای و... باید مخلوط شما حالت چسبنده پیدا كند سپس این مخلوط را به‌صورت‌تان بمالید و با حركات دورانی پوست را ماساژ دهید. بهتر است از این اسكراب برای اطراف و زیر چشما‌ن‌تان استفاده نكنید. بگذارید اسكراب 51 دقیقه روی پوست‌تان بماند سپس با آب نیمه‌‌گرم صورت‌تان را بشویید.
اگر میخواهید پوست چرب‌تان را روشن كنید
اگر پوست چربی دارید و میخواهید برای روشن شدن رنگ پوست لایهبرداری كنید 2 قاشق غذاخوری ماست، یك قاشق غذاخوری پوست پرتقال رنده شده، یك قاشق غذاخوری آرد جوانه گندم و یك قاشق غذاخوری روغن بادام را با هم مخلوط كنید و خوب به هم بزنید تا خمیر یك‌دستی به‌وجود آید و سپس آن را روی پوست پخش كرده و بعد از 10 دقیقه ماساژ، از روی پوست پاك كنید.
راهی برای پاك‌كردن پوست‌های خشك
یك قاشق غذاخوری پوست گریپ‌فروت خرد شده را با یك قاشق غذاخوری آرد جوانه گندم و یك قاشق غذاخوری وازلین و یك قاشق چای‌خوری اسید بوریك مخلوط كنید و آنقدر هم بزنید تا خمیر یكنواختی به دست آید. این مخلوط را با انگشتان دست برای مدت 2 تا 4 دقیقه به حالت ماساژ چرخشی روی پوست بمالید. پس از ماساژ كامل پوست، آن را با آب گرم بشویید. روزی یك بار میتوان از این روش استفاده كرد.