سندروم سیندرلا؛ بیماری روانی میان دختران جوان

بیشتر ما در زندگی مان داستان «سیندرلا»، دختری که نامادری و خواهرانش او را به اتاق زیر شیروانی می فرستند و او را به عنوان خدمتکار خانواده به کار می گیرند اما در یک مراسم رسمی، شاهزاده ای نامدار عاشق او می شود و با هم ازدواج می کنند یا داستان «سفیدبرفی» دختری زیبا و جذاب که با نامادری بدجنس اش زندگی می کند و در نهایت شاهزاده ای با اسب سفید پیدا می شود که او را از این فلاکت نجات دهد، شنیده یا کارتون و فیلم های آن ها را دیده ایم.

دیدن و شنیدن هایی که باعث شکل گرفتن رویاهایی در ذهن دختران می شود، رویاهایی که با واقعیت فاصله بسیار زیادی دارد و باعث می شود بعضی دخترها برای ازدواج، چشمان شان را ببندند و در ذهن شان منتظر فردی سوار بر اسب سفید و کالسکه ای از طلا باشند. به راستی آیا چنین رویایی پایان خوشی دارد؟

ستاره زن هالیوود تماشای «سیندرلا» را برای دخترش ممنوع کرد

در همین باره جالب است که بدانید یکی از معروف ترین بازیگران زن هالیوود به تازگی فاش کرده که دیدن برخی از کارهای کلاسیک دیزنی را در خانه اش ممنوع کرده است چون با پیامی که آن ها می خواهند به دختر کم سن و سالش بدهند، مخالف است.

بنابر اعلام ایندیپندنت، «کایرا نایتلی» بازیگر ۳۳ ساله فیلم هایی همچون «دزدان دریایی کارائیب» در جدیدترین مصاحبه اش گفته که دخترش (ادی) اجازه ندارد «سیندرلا» را که در سال ۱۹۵۰ منتشر شده، ببیند چراکه شخصیت سیندرلا در انتظار یک مرد ثروتمند است تا او را نجات دهد. او گفته: «من حقیقتا این اثر را دوست دارم اما این موضوعی است که واقعا اذیتم می کند؛ من با پیامی که این کارتون می خواهد به دخترم بدهد، مخالفم.» در ادامه و به همین بهانه، با یک سندروم متفاوت که مانعی برای ازدواج دخترها محسوب می شود، آشنا خواهید شد.

آسیب های مبتلا شدن به این سندروم

در علم روان شناسی افرادی با چنین طرز فکر و رویا را با «سندروم سیندرلا» مشخص می کنند. عبارت «سندروم سیندرلا» را نخستین بار کولت داولینگ (Colette Dowling) در کتاب «سندروم سیندرلا: ترس پنهان زن ها از استقلال» به کار برد. سندروم سیندرلا به معنی نداشتن استقلال و وابستگی مالی، عاطفی، فیزیکی و ... زنان به مردان است. کسانی که با این سندروم و عقده دست و پنجه نرم می کنند، افرادی هستند که تفکر غالب و هدف آن ها از ازدواج فقط فراهم شدن خواسته هایشان و رسیدن به کمبودهای زندگی است.

این کمبودها می تواند خودروی گران قیمت، شغل مناسب یا به زبان ساده تر بودن در انتظار فردی باشد که چشم بسته آن ها را به کاخ آرزوهایشان برساند. این افراد تنها ملاک شان برای معرفی یک خواستگار خوب، برآورده شدن آرزوهایشان است و چشم شان را روی دیگر مسائل مهم زندگی از جمله سن، فرهنگ و تفاهم می بندند زیرا مسئله در ذهن آن ها نقش دیگری دارد و همسر را فردی برای رسیدن به مقصود خودشان می بینند.

برای خوشبختی باید تلاش کرد

نکته مهم این است که خانواده هم نقش مهمی در شکل گیری این رویا دارد. بعضی والدین از کودکی در گوش دختران شان می خوانند: «کی میشه عروس بشی تا خوشبختی تو رو ببینیم». آن ها با گفتن این جمله به او آموزش می دهند که ازدواج، پل و راه رسیدن به خوشبخت شدن است در حالی که معنی واقعی خوشبختی را برای او بیان نمی کنیم. با هدف آموزش خانواده می توان به اقدام همین بازیگر معروف هالیوودی اشاره کرد که دخترش را از دیدن برنامه هایی با این موضوع محروم کرده است.

این اقدام او به دخترانش آموزش می دهد که آن ها برای خوشبخت شدن نباید منتظر فردی از غیب باشند تا آن ها را به ساحلی امن برساند بلکه باید خودشان تلاش و به خوشبخت بودن فکر کنند نه خوشبخت شدن.

غرق شدن در تخیلات افراطی ممنوع

یکی از نیازهای ذاتی انسان رویا پردازی و تخیل است و از ابتدای خلقت در افراد وجود داشته . هر چه جامعه توسعه یافته تر باشد تخیلات، بینش و نگرش مردم بهتر، دقیق تر و منظم تر است. جامعه عقب مانده و سنتی با تخیل مخالف است؛ تخیل به خودی خود بد نیست به شرط آن که مبتنی بر مقتضیات، واقعیت ها، ارزش ها و هنجارهای فرهنگی جامعه باشد. دخترانی که در سندروم سیندرلا غرق شده اند، در تخیلات و رویاپردازی هایشان غوطه ور و از واقعیت های اجتماعی دور می شوند بنابراین زندگی و ازدواج شان به خطر می افتد. ما باید دختران را طوری پرورش بدهیم که از این تخیلات افراطی پرهیز کنند.

نحوه مقابله با سندروم سیندرلا

مقابله با سندروم سیندرلا از تربیت فرزندان شروع می شود؛ تربیت فرزندانی که یاد بگیرند، زن ها موجودات چندوجهی هستند که از عهده هر کاری برمی آیند و برای خوشبخت شدن باید به تلاش خودشان وابسته باشند. باید به بچه ها بیاموزید استقلال ارزشمند است و چنان چه فرصت مستقل شدن پیش آمد، باید از آن بهره گرفت. دخترها را از کودکی تشویق کنید که مسئولیت پذیر و در گام نخست به دنبال رفع مشکلات شان بدون وابستگی به دیگران باشند.

معنای خوشبختی برای هر فردی متفاوت است و لزوما به معنی شاهزاده ای سوار بر اسب سفید نیست. شما خودتان مسئول خوشبختی تان هستید؛ شاهزاده سفیدپوش خود شما هستید. عشق به خود از درون انسان ریشه می گیرد نه از تأیید و حس دیگران. برخیزید و زندگی تان را بسازید. تنها شما می توانید باورها و ارزش های نهادی تان را اصلاح کنید و راهی برای رهایی از وابستگی به اشخاص، افکار و واکنش های آن ها بیابید. به آن ها آموزش بدهیم که هدف شان را از ازدواج مشخص کنند و بر اساس این که با ازدواج به چه چیزی می خواهند برسند، ملاک و معیارهای انتخاب همسرشان را دسته بندی کنند و بر اساس همان معیارها به دنبال همسری مناسب و ایده آل باشند تا زندگی شان سرشار از آرامش باشد نه آسایش.

توجه داشته باشید که معنی خوشبخت بودن داشتن آرامش است نه آسایش. چه بسا زندگی هایی که آسایش بسیار زیادی دارند اما دلشان برای داشتن لحظه ای آرامش لک زده است. پس با توکل به خدا و چشمانی باز و انتخاب همسری مناسب با واقع بینی به دنبال زندگی سالم باشید.

منبع: روزنامه خراسان - دکتر سیدعلی ظریفی