سیاست بهزیستی اصفهان افزایش مراقبت از سالمندان در منزل است

برآیند آمارهای موجود نشان می دهد که جمعیت سالمندی در ایران با شیب تندی در حال افزایش است، مشکلی که تاکنون برای آن برنامه ریزی نشده و بزودی کشور را با چالش جدی مواجه خواهد کرد.
به گزارش ایرنا، براساس نتایج آخرین سرشماری درسال 95 و برگرفته از پژوهشی با عنوان 'پیامدهای جمعیت سالمندی در ایران با تأکید بر چالش روز افزون نظام سلامت'، جمعیت سالمندی در کشور در حال افزایش است که هنوز برنامه ریزی و تمرکز کافی در این زمینه صورت نگرفته و ساماندهی این امور از پشتوانه قانونی کافی برخوردار نیست.
به تاکید کارشناسان توجه جدی به ساماندهی، حمایت و ارتقاء سلامت سالمندان، گرچه دیر هنگام ولی امری اجتناب ناپذیر است.
امروز در بیشتر جوامع، جمعیت ها به سرعت در حال سالمند شدن هستند و سالخوردگی به عنوان یک مساله مهم در دنیا مطرح است.
سالمندی بنا به تعریف سازمان جهانی بهداشت عبور از مرز 60 سالگی است و برای تمام افرادی که از حوادث و اتفاقات زندگی جان سالم بدر برده اند و جوانی و میانسالی را پشت سر گذاشته اند، این دوران تحقق پیدا می کند.
در واقع سالمندی بخشی از روند طبیعی زندگی انسان محسوب می شود و گذشت زمان، بیماری های جسمی، مشکلات روحی و شرایط محیطی عواملی هستند که در این روند موثر می باشند.
به باور کارشناسان اکنون افزایش امید به زندگی و کاهش سطح باروری و زاد و ولد موجب بالا رفتن شمار سالمندان نسبت به جمعیت کل شده است.
براساس آمار کمیسیون بهداشت مجلس شورای اسلامی، هم اکنون 9.4 درصد جمعیت کشور را سالمندان تشکیل می دهند که به تاکید کارشناسان امور اجتماعی در آینده نه چندان دور، 30 درصد جمعیت یعنی از هر سه نفر، یک نفر سالمند خواهد شد.
تعداد سالمندان کشور براساس این آمار، هفت میلیون و 450 هزار نفر هستند که استان گیلان حدود 13 درصد جمعیت سالمندی یعنی بالاترین رتبه سالمندی در کشور را داراست و از سویی سیستان و بلوچستان نیز 6 درصد سالمندی را به خود اختصاص داده یعنی جوان ترین استان کشور است.
همچنین تخمین زده می شود که در سال 1425 تعداد سالمندان کشور حداقل به 17 میلیون نفر برسد.
ایران بیش از 80 میلیون نفر جمعیت دارد.
همچنین بنا بر اعلام اداره کل بهزیستی اصفهان در زمان حاضر حدود 10،6 درصد جمعیت این استان را سالمندان تشکیل می‌دهند و بیش از 540 هزار نفر از جمعیت استان سالمندان بالای 60سال هستند.
هزینه نگهداری هر نفر سالمند به گفته مسوولان امر در مراکز شبانه روزی اصفهان بالغ بر 10 میلیون ریال است.
رشد فزاینده جمعیت سالمند و پیامدهای آن باعث شده است که در بیشتر جوامع، سالمندی جمعیت به عنوان مساله ای اجتماعی مورد توجه قرار گیرد.
هر چند مواجهه کشورهای مختلف با پدیده سالمندی جمعیت به نسبت توسعه یافتگی، با تقدم و تأخر زمانی همراه است ولی افق های آتی حکایت از رویارویی جوامع مختلف با این پدیده دارد.

**مهمترین پدیده روانشناختی جهان، سالمندی است
یک کارشناس امور اجتماعی در استان اصفهان گفت: مهمترین پدیده روان شناختی جهان، سالمندی است و یک روند رو به رشد سالمندی در جهان در حال وقوع است که بخشی از آن مربوط به توانمندی بیشتر در سلامت است.
شقایق حق‌جو جوانمرد در گفت و گو با ایرنا، سالمندی را سن بالای 60 ذکر کرد و افزود: تغییر الگوی جمعیت در حال رخ دادن است و افزایش سالمندان یک موضوع جهانی است.
وی اظهارداشت: هم اکنون بالغ بر 9.8 درصد جمعیت ایران سالمند هستند و در آینده نه چندان دور، 30 درصد جمعیت یعنی از هر سه نفر، یک نفر سالمند خواهد شد.
رئیس بنیاد ملی نخبگان استان اصفهان، با بیان اینکه بیشترین کشورهای فناورانه و پیشرفته دنیا بر سالمندان سرمایه‌گذاری کرده‌اند، اضافه کرد: کشورهای پیشرفته حتی از بازاری که می‌توان از سالمندان ایجاد کرد نیز حساب کرده‌اند.
وی اظهار داشت: فرصت خوبی است تا برای آموزش نیروی متخصص به منظور مراقبت از سالمندان با استفاده از فناوری ‌های نوین بهره برد و به این نکته اهمیت داد که سالمندان به همدلی و نه نگهداری احتیاج دارند.
این کارشناس اجتماعی تصریح کرد: 43 درصد سالمندان درآمد مستقل ندارند و تعداد زنان سالمند بیش از مردان سالمند است و بخشی از سالمندان از حمایت مالی لازم برای درمان برخوردار نیستند و سالمندانی هستند که پول کافی برای مصرف دارو ندارند.
وی با بیان اینکه اختلالات شناختی، تغذیه‌ای، پوکی استخوان و فشار خون از جمله بیماری ‌های شایع در سالمندان است، تأکید کرد: سیاست‌ های کلی رهبر انقلاب بر تکریم سالمندان تأکید دارد و در کنار همه اسناد بالادستی، تأکید دین بر رعایت احترام سالمندان است.
حق‌جو با بیان اینکه راه‌اندازی یک مرکز نوآوری مخصوص سالمندان، ضروری است، خاطرنشان کرد: دنیا با بحران نیروی متخصص نگهداری از سالمندان رو به روست و اولین وظیفه دانشگاه تربیت افرادی با این تخصص‌ هاست.
وی ادامه داد : از انواع حسگرهایی که به سالمندان وصل می‌شود باعث می‌شود تا از آسیب ‌هایی مانند شکستگی جلوگیری شود و یا نرم‌ افزارهایی طراحی شده است تا محیط خانه سالمند، هوشمند شود زیرا لازم است سالمند در محیط خانه خود باشد و در آن احساس راحتی کند.
رئیس بنیاد ملی نخبگان استان اصفهان تاکید کرد: نیروی‌ های بومی باید مطابق با فرهنگ و نیازهای سالمندان ایرانی، ابزارهای مراقبتی سالمندان را بومی کنند.

** 72 درصد از سالمندان حداقل با یک بیماری مواجه هستند
یک کارشناس امور اجتماعی از استان اصفهان گفت: نتایج یک تحقیق پژوهشی که در سال 95 توسط بهزیستی استان با بررسی نیازهای 100 نفر از سالمندان اصفهان به صورت انتخابی انجام شد نشان داد که 72 درصد از سالمندان حداقل با یک بیماری مواجه هستند که نیاز به درمان ویژه دارد.
سعید صادقی در گفت و گو با ایرنا، مهمترین نیازهای سالمندان را در بعد نیاز سلامت جسمی شامل امکانات و مراقبت های درمانی، در بعد سلامت روانی شامل آرامش درونی و در نهایت در بعد نیاز سلامت اجتماعی ، حمایت اجتماعی از نوع عاطفی، نیاز به مشارکت فعال اجتماعی و نیاز به حمایت اجتماعی عنوان کرد.
وی با بیان اینکه رشد جمعیت سالمندی در جهان رو به افزایش است گفت: در سالهای آتی به ویژه کشورهای در حال توسعه با معضلی به نام انفجار جمعیت سالمندان روبرو خواهند شد.
صادقی تصریح کرد: مساله سالمندی جمعیت، پدیده ای است که در طی سالیان اخیر به دلایل مهمی از جمله کاهش میزان مرگ و میر ناشی از پیشرفت های علوم پزشکی و بهداشت و ترویج آموزش و پرورش و در نتیجه افزایش امید به زندگی و طول عمر در سطح جهان مطرح شده، و تحولات قابل ملاحظه ای در تمامی جنبه های زندگی جوامع بشری به وجود آورده است.
وی ادامه داد : مقابله با چالش های فرا راه این پدیده و اتخاذ سیاست های مناسب در راستای ارتقاء سلامت جسمی، روانی و اجتماعی سالمندان از اهمیت والایی برخوردار است.
این کارشناس اجتماعی بیان کرد : بنابراین آنچه به عنوان روند رو به رشد جمعیت سالمندان بیان می شود به خودی خود اهمیت چندانی ندارد، بلکه آنچه مهم است تبعات و پیامدهایی است که این افزایش بر ابعاد مختلف اجتماعی، اقتصادی و به ویژه بهداشتی و درمانی می گذارد.

**سیاست بهزیستی اصفهان افزایش مراقبت از سالمندان در منزل است
مدیرکل بهزیستی اصفهان گفت: سیاست این اداره کل در حوزه سالمندان افزایش مراقبت در منزل توسط تیم های خدماتی در مقاطعی از روز و ویزیت در منزل توسط تیم های تخصصی بهزیستی است.
مرضیه فرشاد در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: بر این اساس و به دلیل تمایل مردم به نگاهداری افراد سالمند در منزل، دلیلی برای افزایش ظرفیت و توسعه خانه سالمندان دراین خطه وجود ندارد.
وی اظهارداشت: اکنون بیش از سه هزار و 500 سالمند اصفهان زیر پوشش مراقبت های سازمان بهزیستی هستند که هزار 500 نفر آن ها در 33 مرکز شبانه روزی مقیم شده و مابقی از خدمات یک مرکز روزانه و 9 مرکز مراقبت در منزل استفاده می کنند.
مدیرکل بهزیستی اصفهان با بیان این که بیش از 30 درصد ظرفیت خانه های سالمندان استان اصفهان خالی است، گفت: این موضوع ناشی از توجه مردم این استان برای زندگی با بزرگترها و افراد سالمند است.
وی یادآور شد: از سوی دیگر امکان نگهداری موقت سالمندان در مواقعی که نزدیکان و فرزندان آن ها قصد مسافرت و یا فعالیت کاری پر مشغله ای دارند در مراکز شبانه روزی فراهم است.
فرشاد از توسعه خدمات توانبخشی در حوزه سالمندان خبر داد و گفت: مردم در دوران سالمندی نیازمند خدمات خاصی در حوزه توانبخشی هستند و باید معماری شهری نیز امکانات لازم برای تفریح و نشاط سالمندان را فراهم سازد.
مدیرکل بهزیستی استان اصفهان با اشاره به افزایش امید به زندگی در کشور گفت: افزایش طول عمر در کشور الزاما سالمندی سالم را به همراه ندارد و باید همسو با افزایش طول سن افراد کیفیت زندگی و سلامت جسمی آن ها نیز مورد توجه باشد.
وی خاطرنشان کرد: موضوع افزایش طول عمر نیازمند فرهنگ سازی سالمندی سالم است تا اینکه فرد در این دوران با مشکلات و بیماری ها روبرو نباشد و زندگی برای آنها سخت نشود.
مدیرکل بهزیستی استان اصفهان همکاری با سمن‌ها را مهم برشمرد و گفت: یکی از راهبرد ‌های اصلی دبیرخانه، همکاری با سمن ‌های مردمی و تشکلهایی است که در حیطه سالمندان فعالیت می‌ کنند و در نهادینه کردن فرهنگ سالمندی، نقشی اساسی دارند.
وی با بیان این که در بخش مناسب‌ سازی با مشکلات زیادی روبرو هستیم، خاطرنشان کرد: عدم مناسب‌ سازی، حضور سالمند در اجتماع را با مشکل روبرو کرده است بنابراین اولین قدم بهزیستی به عنوان مهمترین قدم؛ مناسب سازی و ایجاد فضایی برای حضور اجتماعی سالمندان است.
مدیرکل بهزستی استان اصفهان بیان کرد : بهزیستی تلاش می‌کند تا با دفاع از سالمندان و فرهنگ‌ سازی در جامعه، حضور و حقوق سالمندان را به رسمیت بشناسند و دفاع از حقوق آنان را، تکلیف و وظیفه خود می داند.
فرشاد با بیان این که، یک سالمند نیازش فقط نیازهای توانبخشی نیست؛ افزود: حمایت، سلامت، حقوق و نیاز به دیده شدن از دیگر نیازهای سالمندان است و هر دستگاهی متناسب با شرایط و اختیاراتی که دارد باید این جمعیت را به عنوان 10 درصد از مخاطبین خود به رسمیت بشناسد.
وی تصریح کرد : انتظار ما از دستگاه ‌ها این است که در جای خود حقوق شهروندان ارشد جامعه را جدی گرفته و برای رسیدن سالمندان به حقوق حقه خود از حداکثر اختیارات خود استفاده کنند.
مدیرکل بهزیستی استان اصفهان ادامه داد : سالمندی به عنوان قسمتی از زندگی و مرحله‌ای از تکامل همه انسان‌هاست و همانطور که خانواده برای کودک خود ارزش قائل است و وقت می‌گذارد، برای سالمندان هم باید اینگونه باشد.

**اصفهان شهر دوستدار سالمند خواهد شد
مدیر امــور اجتــماعی و مشارکــت های مردمی شهرداری اصفهان گفت: تلاش مدیریت شهری اصفهان این است که به طرق مختلف با طرح های اجرا شده و یا در دست اجرا به سمت تحقق شهر دوستدار سالمند حرکت کند.
مسعود مهدویان فر در گفت و گو با ایرنا با اشاره به اینکه پروتکلی بین المللی در صندوق جمعیت ملل متحد با عنوان شهرهای دوستدار سالمند تهیه شد، گفت: شهر اصفهان برای کسب عنوان شهر دوستدار سالمند نامزد شده و شهرداری به دنبال تثبیت آن است.
وی با اشاره به اینکه شهر دوستدار سالمند هشت پارامتر(واحد اندازه گیری) دارد، تصریح کرد: این پارامترها شامل فضای بیرونی یا کالبد و فیزیک شهر ( که باید مستعد حضور سالمند در شهر باشد)، حمل و نقل ( باید برای سالمندان مقرون به صرفه بوده و امتیازات ویژه ای برای آنها در پرداخت هزینه ها دیده شود)، مسکن ( پیش بینی امتیازات ویژه برای مسکن سالمندان و سالمندان بدون مسکن) و مشارکت اجتماعی ( به طرق مختلف زمینه فعالیت و حضور سالمندان در عرصه های اجتماعی فراهم شود) است.
مهدویان فر، احترام ( توجه ویژه به جایگاه سالمندان و مشورت گیری از آنها)، ارتباطات و اطلاعات (باید فن آوری به گونه ای باشد که سالمندان به راحتی از آنها استفاده کنند)، اشتغال و حوزه اجتماعی و در نهایت حمایت های اجتماعی ( برای سالمندانی که خود تمایل به مشارکت دارند) را از دیگر پارامترهای شهر دوستدار سالمند برشمرد.
وی با تاکید بر اینکه ما ادعا نداریم که همه پارامترهای گفته شده در شهر اجرا می شود، افزود: با این حال تلاش مدیریت شهری اصفهان این بوده است که به طرق مختلف با طرح های اجرا شده و یا در دست اجرا به سمت تحقق شهر دوستدار سالمند حرکت کند.
مدیر امــور اجتــماعی و مشارکــت های مردمی شهرداری اصفهان اضافه کرد : مهمترین گام در این راستا طرح کارت منزلت شهروندی ویژه سالمندان اصفهانی است که در این کارت پارامترهای هشت‌ گانه شهر دوستدار سالمند در نظر گرفته شده است.
وی افزود : به طور مثال در پارامتر حمل و نقل برای تردد سالمندان 50 درصد تخفیف در نظر گرفته شد، همچنین برای استفاده از خدمات فرهنگی، تفریحی، ورزشی و گردشگری شهر این تحفیف 50 درصدی دیده شده است.
مهدویان فر ادامه داد : از طرفی، در اماکنی که بستر آن مهیا بوده، این ویژگی پیش بینی شده است که علاوه بر خود سالمند، بین یک تا چهار نفر از اعضای خانواده وی نیز از این تخفیفات استفاده کنند که خود این موضوع باعث ارتقای جایگاه سالمند در خانواده می شود و در واقع خانواده محور بودن این کارت از امتیازات ویژه آن است.
وی با اشاره به اینکه در فاز اول این طرح توزیع 2 هزار کارت از طریق سازمان های مردم نهاد صورت می گیرد اظهارامیدواری کرد که تا سه ماه آینده فراخوان عمومی برای دریافت این کارت اعلام شود، ادامه داد: از جمله اقدامات مدیریت شهری برای سالمندان می توان به مواردی همچون برنامه های طب سالمندی، پیشگیری از بیماری ها، مشاوره، برنامه عصرانه و نشاط، آموزش صنایع دستی، تفریح و سرگرمی، جشنواره فرش شنی و ... اشاره کرد.
مهدویان فر ادامه داد : امسال برای اولین بار برای حمایت از نهادهای مردمی سالمند محور، بودجه در نظر گرفته شده که تا امروز بیش از 10 میلیارد ریال به صورت بخشش و هدایا برای این نهادها صرف شده و بخش عمده ای از آن برای موضوع مسکن یا نگهدای سالمندان بوده است.
وی به امکانات پیش بینی شده در باغ تجربه اشاره و تصریح کرد: در این مجموعه که یک سایت بی نظیر به لحاظ طراحی شهری و در امتداد باغ غدیر است، سایتی طراحی شده که کلاس های آموزشی، تفریحی و سرگرمی، ارائه خدمات سلامت و آموزش های طب سالمندی، بازدیدها و گردشگری در حال برگزاری است و تقویت آن در دستور کار قرار گرفته است.
مدیر امور اجتماعی و مشارکت های مردمی شهرداری اصفهان گفت: تا پایان سال شاهد افتتاح مرکز همایش های باغ تجربه با اعتباری بالغ بر 100 میلیارد ریال خواهیم بود تا سالمندان شهر نیز بتوانند همایش های ویژه خود را دراین سالن برگزار کنند.
مهدویان فر با اظهار امیدواری از این که با بسته اقدامات صورت گرفته و در دستور کار مدیریت شهری اصفهان ثبت شهر اصفهان به عنوان شهر دوستدار سالمند محقق شود، افزود: رسیدن به شهر دوستدار سالمند نیازمند یک فعالت مستمر و به روز است و اقدامات صورت گرفته در شهر آغازی برای رسیدن به این هدف است.
به تاکید کارشناسان برای رفع این چالش فراروی کشور علاوه بر شهرداری ها که فراهم کردن شرایط فیزیکی، فرهنگی و اجتماعی برای سالمندان جزو وظایف اصلی آنهاست باید سایر دستگاه ها و از جمله بخش خصوصی و صنوف دیگر وارد عمل شوند.