نجات نوجوان ۱۲ ساله از مرگ با اهدای نادرترین گروه خونی

فردی که به خاطر غلظت خون پایین در بیمارستان فوق تخصصی کودکان بستری و به دلیل نبود خون سازگار در خطر مرگ قرار داشت با اهدای گروه خونی نادر O بمبئی از مرگ حتمی نجات یافت.

آرشام که تنها ۱۲ سال سن دارد با یک بیماری ناشناخته خونی و با توجه پایین آمدن غلظت خونش در تاریخ ۲۴ آبان ماه در بیمارستان امام حسین (ع) بستری شد اما به علت نبود خون سازگار با گروه خونی آرشام، هر روز تعداد هموگلوبین خون وی کمتر و کمتر می شد تا جایی که میزان هموگلولین وی به شاخص دو رسید.

وی چهار روز با مرگ دست و پنجه نرم کرد تا اینکه با پیگیری های بیمارستان و سازمان انتقال خون استان اصفهان و تهران و با تشخیص گروه خونی O بمبئی و تزریق آن به زندگی برگشت.

رئیس بیمارستان کودکان امام حسین(ع) در اصفهان در این ارتباط به مهر گفت: در حال حاضر بیماری آرشام، «آنمی همولایتیک مزمن» تشخیص داده شده است و ما توانستیم با تزریق به موقع گروه خونی O بمبئی هموگلوبین آرشام را از ۳.۸ دهم به هشت برسانیم و این در حالی که میزان هموگلوبین یک فرد نرمال ۱۳ است.

مهرداد معمارزاده ادامه داد: به منظور بررسی چرایی پایین آمدن میزان گلبول های قرمز خون آرشام روز گذشته بیمار با هموگلوبین هشت به مجتمع بیمارستانی امید اعزام شد.

وی با اشاره به اینکه حال عمومی بیمار خوب است، افزود: احتمال دادیم بیماری این کودک ارثی باشد اما هنوز تشخیص قطعی داده نشده است.

تلاش برای یافتن گروه خونی بیمار

مسئول بانک خون و آزمایشگاه بیمارستان فوق تخصصی کودکان امام حسین (ع) اصفهان نیز با توضیحات بیشتر در خصوص وضعیت کودک گفت: پس از تشخیص اولیه برای آرشام، ما از بانک خون بیمارستان تقاضای کیسه خون کردیم.

احمد رضا شیروانی ادامه داد: در همین راستا از ۱۵ کیسه خون در بیمارستان آزمایش سازگاری گرفته شد که هیچ یک از کیسه ها با خون بیمار سازگاری نداشت.

وی اضافه کرد: بدین ترتیب از سازمان انتقال خون اصفهان هم درخواست کیسه خون کردیم و پس از گرفتن آزمایش سازگاری از تعداد زیادی کیسه خونی، باز هم هیچ یک با خون بیمار سازگاری نداشت.

مسئول بانک خون کودکان امام حسین (ع) تصریح کرد: درهمین راستا روز شنبه ۲۶ آبان ماه از رئیس سازمان انتقال خون استان اصفهان درخواست بررسی زیرگروه های فرعی خون بیمار شد که چون تجهیزات لازم در سازمان مربوطه موجود نبود، نمونه خون بیمار با هواپیما به تهران ارسال شد.

وی با اظهار اینکه در همین مدت هر روز تعداد گلبول های قرمز خون بیمار کمتر و کمتر می شد و بیمار به خاطر عدم یافتن خون سازگار در معرض خطر مرگ قرار گرفت،‌ گفت: در همین راستا کارگروهی با حضور متخصص خون، رزیدنت بیمار و رئیس بخش انتقال خون بیمارستان تشکیل و به این نتیجه رسیدیم که باید یک کیسه خون که کمترین ناسازگاری با بدن بیمار داشته باشد،‌ به بیمار تزریق شود هر چند ریسک این کار بالا است.

O بمبئی نادرترین گروه خونی است

شیروانی ادامه داد: در بعدازظهر ۲۷ آبان ماه و قبل از انجام این کار، سازمان انتقال خون ایران با نمونه برداری از خون ارسالی از بیمار تشخیص داد که بیمار دارای گروه خونی بسیار نادر O بمبئی است و به جز گروه خونی خود از هیچ گروه خونی امکان تزریق ندارد.

وی با اظهار اینکه این گروه خونی بسیار استثنا و نادر است، ‌ادامه داد: پس از تشخیص گروه خونی بمبئی،‌ سازمان انتقال خون استان اصفهان در لیست اهداءکنندگان خون، گروه خونی مشابه کودک ۱۲ ساله را پیدا کرد و با تماس با فردِ دهنده و رضایت وی در نهایت خون مشابه بدون عارضه خاصی به بیمار تزریق شد.

وی گفت: همچنین از سازمان انتقال خون تهران نیز یک کیسه خون به اصفهان ارسال شد و با تزریق به بیمار عملا وی از مرگ حتمی نجات یافت.

شناسایی افراد دارای گروه خونی O بمبئی درهفت شهرستان

سخنگوی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان نیز در خصوص این گروه خونی به مهر گفت: تاکنون ۴۰نفر در کشور با این نوع گروه خونی کمیاب شناسایی شده اند که این افراد در استان‌های فارس، اصفهان، مازندران، تهران، آذربایجان شرقی، خراسان رضوی و سیستان و بلوچستان زندگی می‌کنند.

کیانوش جهانپور بیان داشت: افرادی که دارای این گروه خون نادر هستند فاقد پادتنی به نام H در سرم خون خود هستند، بدین ترتیب افراد این گروه نمی‌توانند از هیچ‌ یک از گروه‌های خونی حتی O منفی خون دریافت کنند و فقط از گروه خونی O بمبئی پذیرش دارند، بر این اساس اگر خونی نامتجانس به این افراد تزریق شود، واکنش ایمنی بسیار شدیدی در آنها پدیدار می‌شود که ناشی از واکنش به آنتی ژنهایی است که تاکنون در خون این افراد وجود نداشته‌است.

وی گفت: تاکنون در ایران ۷۱۱ نفر عضو بانک ملی خون‌های نادر شده‌اند، این افراد با شماره تلفن مخصوصی که در اختیار دارند، می‌توانند به صورت شبانه‌روزی با سازمان انتقال خون در تماس بوده و هرگاه نیاز به خون داشتند، مشکل خود را رفع کنند.

جهانپور ادامه داد: نکته مهم اینکه شناخت افراد دارای این گروه خونی قبل از تزریق خون بسیار مهم است، چرا که در آزمایش‌های معمول این افراد به عنوان گروه خونیO شناسایی می‌شوند، بر این اساس قبل از تزریق خون برای این افراد، باید آزمایشهای لازم برای مشخص شدن احتمال گروه خونی بمبئی به عمل آید.

ثبت ۵ گروه خونی نادر در ایران

گروه خونی O بمبئی با توجه به اینکه برای اولین بار در بمبئی هندوستان شناسایی شد، به این اسم نامگذاری شده است، البته در شهر بمبئی هند احتمال داشتن این گروه خونی یک در ده هزار نفر است ولی در در اروپا یک در یک میلیون نفر شیوع دارد، شیوع گروه خونیO بمبئی از هر یک میلیون جمعیت انسانی، چهار نفر را شامل می شود.

قابل ذکر است که چلانو، گروه خونی RH NULL، لوترن بی منفی و گروه خونی KPB منفی از دیگر گروه های خونی نادر و کمیابی است که تاکنون در ایران شناخته شده است.