خدا گر ز حکمت ببندد دری!
چشمها را بیشتر باز کنیم و کمی دقیقتر به اطراف خود نظر بیندازیم تا آنچه را که از نعمتهای بیکران داریم ارزان از کف ندهیم. کشور ما اگرچه بهظاهر یکی از نقاط خشک دنیا است اما در باطن صاحب غنیترین ثروتهایی است که اگر از آنها غافل باشیم علاوه بر غربی که در گذشته عصارههای آن را به یغما برد، همسایگان نزدیک نیز میتوانند باقیماندهها را چپاول کنند.
حسن روانشید- اصفهان امروز: چشمها را بیشتر باز کنیم و کمی دقیقتر به اطراف خود نظر بیندازیم تا آنچه را که از نعمتهای بیکران داریم ارزان از کف ندهیم. کشور ما اگرچه بهظاهر یکی از نقاط خشک دنیا است اما در باطن صاحب غنیترین ثروتهایی است که اگر از آنها غافل باشیم علاوه بر غربی که در گذشته عصارههای آن را به یغما برد، همسایگان نزدیک نیز میتوانند باقیماندهها را چپاول کنند. نمونه بارز آن ذخایر گاز مشترکی است که در سالهای گذشته توسط قطر تخلیه شد درحالیکه تنها نقطه اشتراک هممرز بودن این ذخایر است که بهواسطه شیب تند منابع به آنسو میروند تا بهواسطه پمپها مکیده شوند. وقتی نگاهمان را از سرمایههای قابلدسترسی همچون نفت گردانده و کمی به افقهای دور بنگریم خواهیم دید هر آنچه که در محدوده سرزمینی خود داریم فراتر از نیازهایمان برای همه نسلهای فعلی و آینده است که میتواند با اولویت و بر اساس بهرهوری از ارزشافزوده آنها و بدون اینکه به اصل سرمایهها تعدی شود مورداستفاده قرار گیرد. بنابراین نیازمندیم تا بدون دغدغه خاطر به حفظ و حراست از آنها پرداخته و اولویتها را بر اساس علوم زمینشناسی و حفظ اکوسیستم رعایت کنیم تا فاجعه حذف آبهای زیرزمینی و استراتژیک تکرار نشود. تنش بیآبی باید سرمشقی برای مردم این سرزمین باشد تا دست به تکرار این اشتباه فاحش در دیگر منابع سرمایهای نزنند. نظام الهی بر پایه عدل و انصاف استوار شده است که اگر در گوشهای از دنیا منابع عظیم و پایان نایافتنی آب را عرضه کرده در سویی دیگر نعمت انرژی و نور و حرارت خورشید را به بندگان خود ارزانی داشته است. همانگونه که بر اساس شواهد تاریخی استان سیستان و بلوچستان با استفاده از زمینهای بکر و آبها میتوانسته برای جمعیتی بسیار زیاد لات تولید کند اما چگونه است که حالا به این روز افتاده است. جنگلهای مختلف کاسپینی هیرکانی یک زیست منطقه منحصربهفرد در زیستبوم جنگلهای مختلط پهنبرگ حاشیه جنوبی و جنوب غربی دریای خزر و در دو کشور ایران و جمهوری آذربایجان واقع شده است. این جنگل از منطقه هیرکان جمهوری آذربایجان آغاز و تا استان گلستان امتداد دارد که در ایران تحت حفاظت مشترک سازمانهای محیطزیست و میراث فرهنگی است. این وسعت با قدمت 40 میلیون ساله خود یکی از ارزشمندترین منابع محیطزیست جهان به شمار میرود که از آن بهعنوان موزه طبیعی یاد میشود. در سال ۱۳۸۵ جمهوری آذربایجان طی درخواستی از یونسکو خواستار ثبت آن شد که با بررسیهای انجامشده توسط کارشناسان یونسکو اعلام شد به دلیل اینکه سهم جمهوری آذربایجان از این حوزه تنها 20 هزار هکتار بوده درحالیکه کشور ایران 2 میلیون هکتار از جنگل را در اختیار دارد انجام این درخواست ممکن نیست. پسازآن مقامات فرهنگی ایران پیشنهاد ثبت مشترکی را به کشور آذربایجان ارائه کردند که تاکنون به دلایل مختلف میسر نشده است. مهمترین و اساسیترین مورد اختلاف برای ثبت سند مقدم و مؤخر بودن دو نام آذربایجان و ایران در این سند است که گویا به دلیل مقدم بودن حرف «آ» قصد صدور سند به نام آذربایجان و ایران را داشتهاند و به دلیل کلان بودن سهم ایران از این جنگل موافقت نشده است. امروز میتوان با استفاده از تواناییهای قانونی و اعتباری سازمان میراث و فرهنگی کشور که در حال تبدیلشدن به وزارتخانه است، روند این درخواست را پی گیری تا با وسعت 2 میلیون هکتاری آن که تاریخی شگرف دارد صنعت اکوتوریسم را رونق بخشیده و به گردشگران کشورهای برهوت و کویرنشینان فاقد این سرمایه عظیم اجازه داد تا بتوانند از این وسعت بکر و زیبا استفاده بصری کنند و اینگونه بدون انتقال سرمایههای فناپذیر فسیلی برای کشور تولید درآمد شود و این اعتقاد را همچنان مستحکم دانسته که «خدا گر ز حکمت ببندد دری/ ز رحمت گشاید در دیگری».
ادامه دارد