تغییرات زیست محیطی و خشکی زاینده‌رود عامل طغیان "سالک" در شرق اصفهان

سالک در شرق اصفهان تعداد قابل توجهی را به خود مبتلا کرده و رئیس دانشگاه علوم پزشکی اصفهان از عنوان طغیان برای این موضوع استفاده کرده و متهم ردیف اول این بیماری را خشکی زاینده‌رود و تاثیر سوء آن بر تالاب گاوخونی عنوان می‌کند.
به گزارش تسنیم بیماری سالک در شرق اصفهان شیوع کرده و این گستردگی به حدی است که رئیس دانشگاه علوم پزشکی اصفهان صراحتا اعلام کرد سالک در شرق اصفهان "طغیان" کرده است.

"سالَک" بیماری پوستی است که بر اثر گزش جنس ماده نوعی پشه خاکی به انسان منتقل می‌شود و در صورت درمان نکردن به موقع، اثر آن در ظاهر فرد تا مدت‌ها و حتی تا همیشه باقی می‌ماند. شرق اصفهان یکی از مناطقی است که با این بیماری دست و پنجه نرم می‌کند و اهالی مردم این منطقه جغرافیایی درگیر سالک شده‌اند.

این شیوع به حدی است که واکنش مسئولان استانی را برانگیخته و حتی چندی پیش نیز حیدرعلی عابدی نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی این شیوع را یک غفلت در حوزه درمان دانسته است.

در مورد اینکه چه اقداماتی برای مهار این بیماری صورت گرفته و چرا سالک در شرق اصفهان طغیان کرده با توجه به اینکه پیش از این نیز در این منطقه سالک بوده اما اینکه شیوع چند برابری آن نسبت به سال گذشته به چه دلیل است با طاهره چنگیز رئیس دانشگاه علوم پزشکی اصفهان گفت‌وگو کردیم، وی متهم ردیف اول این بیماری را خشکی زاینده‌رود و تاثیر سوءاش بر تالاب دانست که در ادامه این گفت‌وگو را می‌خوانیم.

تسنیم: در حال حاضر شرق اصفهان بیماری سالک شیوع گسترده‌ای پیدا کرده و برخی از مسئولان معتقدند این شیوع به دلیل غفلت حوزه درمان بوده پاسخ شما چیست؟

طاهره چنگیز: تمام اقداماتی که سال‌های قبل در این مورد انجام می‌شده امسال هم اقدام پیشگیری انجام شد، در یک بازه زمانی محدودیت در آمپول‌هایی داشتیم که برای بیماران استفاده می‌شد که برطرف شده و آن آمپول وارد و در اختیار بیماران قرار گرفته است. اقدامات پیشگیرانه همان پروتکل کشوری است که مورد تائید وزارت کشور است و ما انجام می‌دادیم؛ در مورد سال تغییرات زیست محیطی نیز تاثیرگذار بوده است.

تسنیم: چه عوامل زیست محیطی سبب شیوع این بیماری شده است؟

طاهره چنگیز: تغییراتی که در محیط زیست منطقه شرق اصفهان به دلیل خشک شدن تالاب گاوخونی شده هم‌چنین پیشروی منازل مسکونی به سمت طاق‌زارها، فاصله و حریمی که بین مناطق مسکونی باید باشد از بین رفته است؛ حداقل باید 500 متر فاصله بین طاق‌زار و منطقه مسکونی باشد که در بعضی از مناطق ورزنه این فاصله در حد عرض یک خیابان شده است.

تسنیم: طاق‌زارها چه آسیبی در این مورد دارند؟

طاهره چنگیز: طاق‌زارها محیط خوبی برای زندگی موش‌ها است و موشی که در این منطقه زندگی می‌کند مخزن انگل سالک است بنابراین اگر جمعیت موش زیاد شود پشه‌هایی که ناقل هستند پس از نیش زدن موش انگل وارد بدن می‌شود و هنگامی که پشه انسان را نیش می‌زند بیماری از موش به انسان انتقال می‌یابد.

تسنیم: برای کنترل بیماری سالک چه اقداماتی صورت گرفته است؟

طاهره چنگیز: برای کنترل سالک باید هم جمعیت موش‌ها را کنترل کنیم و هم پشه‌ها از نظر گزش کنترل شوند، فرد از گزش پشه ممانعت کند و در این راستا زخم را باید زود تشخیص و درمان کنیم.

آن قسمتی که وظیفه مستقیم مراکز بهداشت بخش تشخیص و درمان به هنگام بوده اما مراکز بهداشت در لانه کوبی و طعمه گذاری و مبارزه با موش‌ها و سایل محافظت کننده مانند پشه بند، خرید وسایل اقلام دافعه حشرات که در اختیار مردم قرار دهند مشارکت داشته است. امسال این اقدامات نتوانسته جوابگوی "طغیان" سالک در منطقه شرق اصفهان شود.

تسنیم: در حال حاضر چند نفر به سال مبتلا شده‌اند؟

طاهره چنگیز: نزدیک به 700 بیمار مبتلا شده‌اند کل مبتلایان به سالک در استان به جز دانشگاه کاشان که آماری از آن نداریم حدود 1200 بیمار بوده که از این تعداد 700 نفر از شرق اصفهان بوده‌اند، این در حالی است که سال گذشته نزدیک به 900 نفر بوده‌اند.

البته این نکته را هم اشاره کنم که شرق اصفهان فقط ورزنه نیست، هرند، اژیه و چند شهر را شامل می‌شود. از آذر ماه به بعد مورد جدید سالک خیلی نادر است که داشته باشیم زیرا وقتی هوا سرد می‌شود پشه‌ها فعالیتی ندارند و گزش به ندرت می‌شود.

تسنیم: در حال حاضر وضعیت سالک در شرق اصفهان کنترل شده است؟

طاهره چنگیز: ما هیچ نمی‌توانیم سالک را ریشه کن کنیم زیرا مخزن حیوانی دارد که همان موش هست و یا سگ‌های وحشی؛ هیچ وقت به طور کامل ریشه کن نمی‌شود اما با اقداماتی که صورت گرفته از طغیان جلوگیری می‌کنیم در سال‌های گذشته با اقدامات قبل روند کلی به سمت کاهش بوده است.

سالک خاص استان اصفهان نیست در 18 استان ابتلا داریم برخی استان‌ها وضعیت‌شان به مراتب از استان اصفهان نامناسب تر است؛ کنترل کردن سالک عزم ملی را می‌طلبد و مستلزم همه نهادهای دست اندکار است.

باید سیستم ‌ای دفع زباله، دفع پسماند ونخاله‌ها به شکل مناسب کار کنند، پسماندها در نزدیکی مناطق مسکونی دپو نشود زیرا همین‌ها زیستگاه موش و مسیر چرخه می‌شود؛ باید طاق‌زارها کنترل شود مردم همکاری کنند.

استفاده از پشه بند، اقلام دافعه حشرات و هر اقدامی که فرد را از نیش پشه مصدوم نگه دارند و تغییرات زیست محیطی و خشکی تالاب‌ها نیز نیاز به عزم ملی است.

تسنیم: داخل شهر اصفهان موردی مشاهده شده است؟

طاهره چنگیز: در اصفهان نبوده، در پایگاه هشتم شکاری قبلا از کانون‌های فعال بوده که با همین اقدامات و همکاری اهالی پایگاه این موراد کم شده است.