به نام ما به کام دیگران!

حسن روانشید- اصفهان امروز: سرپرست سازمان پژوهشی و برنامه‌ریزی آموزشی کشور با اشاره به اینکه برای تولید و چاپ کتب درسی سال ۹۸ با کمبود کاغذ روبرو هستیم می‌گوید: در حال حاضر بخشی از کاغذ موردنیاز وارد کشور شده و برای خرید مابقی نیز در حال رایزنی هستیم. تسهیلات بروکراسی در ایران به‌منظور چاپ نشریات و کتاب شاید سهل‌ترین روش در این زمینه است اما بی‌توجهی جامعه به مطالعه و همچنین هزینه‌های سنگین در برابر درآمد کم که ناشی از واردات اهم ملزومات این رشته از قبیل امکانات فنی، مرکب، کاغذ و غیره راه را برای سرمایه‌گذاران و شاغلان و درنهایت علاقه‌مندان در این زمینه مسدود و موانعی ایجاد کرده که نمی‌توانند تولیدات فرهنگی خود را به قیمتی مناسب در اختیار آحاد جامعه بگذارند. ایران امروز صاحب پیشرفته‌ترین امکانات چاپ و انتشار است و فضای باز سیاسی آن این اجازه را داده تا هشت سال گذشته بیش از ده هزار پروانه انتشار نشریات مکتوب و هزاران رسانه آنلاین از طریق معاونت مطبوعاتی وزارت ارشاد صادر شود اما همچنان مخاطبان آن اگر به‌سوی آنلاین‌ها نروند به شبکه‌های اجتماعی می‌پیوندند! حلقه گمشده این ماجرا تنها در هزینه‌های بالاسری برای خرید کتاب و نشریات است که در سبد خانواده‌ها به دلیل افت و فرسایش درآمدها جایگاهی ندارند و این زمانی است که تیراژ کتاب‌ها با پرداخت تفاوت هزینه چاپ به زیر هزار جلد سقوط می‌کند و نشریات مکتوب نیز ناچار می‌شوند از همین گزینه‌ها استفاده کنند تا تنها از امتیاز حضور داشتن و درجا زدن بهره‌مند شوند. درحالی‌که همه امکانات فیزیکی و محتوایی برای نشر فراهم است منهای مساعدت‌های اقتصادی در بخش فرهنگ و خرد متحد تک‌نسخه‌ای توسط کتابخانه‌ها و مراکز فرهنگی کشور! و اینجاست که بازهم ماجرای کشت هندوانه و خربزه با آب بری 300 لیتری برای به ثمر رسیدن یک عدد از این متاع تکرار می‌شود که قرن‌ها همه منابع استراتژیک آب کشور صرف کشت محصولاتی شود و به کشورهای حاشیه خلیج‌فارس صادر شود. پس بهره‌برداری از توانایی‌های متعدد استراتژیکی و زیرساخت‌های کشور توسط بیگانگان به‌تازگی انتشار کتاب‌های متعلق به کشورهای همسایه در ایران سرانه چاپ را به نام ما و به کام دیگران بالا برده است که هزینه آن از محل واردات کاغذ، مرکب، زینک و دیگر اقلام موردنیاز با ارز 4200 تومانی تأمین می‌شود! مدت‌هاست که قرار است وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی واردات کاغذ را مدیریت کند و سایتی دراین‌باره درخواست‌ها را بپذیرد. اما کشورهایی همچون افغانستان، عراق و بعضی از مناطق در مرز شمالی کشور کارهای چاپی را به قیمت ارزان و ضمن تبادل ارز در ایران انجام می‌دهند که هنجارهای چاپ را به خاطر افت انتشار به دلیل گرانی کاغذ، مرکب چاپ، زینک و دیگر ملزومات باعث شده است! اما چاپخانه‌داران که سرمایه خود را در حال رکود و سکون می‌بینند برای رفع بیکاری پیشنهاد‌های خارجی را می‌پذیرند و در این میان ناشران همسایه ازجمله افغانستان از این فرصت به نحو مطلوب استفاده می‌کنند.«ماندگار» روزنامه صبح افغانستان در مقاله‌ای مبسوط با عنوان «دردسرهای انتشار کتاب» که در تاریخ 12 مارس 2018 منتشرشده ضمن اشاره به محدودیت‌های صدور مجوز انتشار کتاب، میانگین مطالعه در سال برای هر شهروند افغانی را یک دقیقه اعلام می‌کند که این کمترین زمان مطالعه برای کشوری است که جمعیتی بالای 30 میلیون نفر دارد و تعداد افراد باسواد آن در وسعت منطقه سوق‌الجیشی به نسبت زیاد است. در این کشور جنگ‌زده و ناآرام زیر سیطره غرب وجود مشکلات و محدودیت و عنوان‌های نشر، انگیزه مطالعه را به حاشیه برده که دورنمای کشور همسایه یعنی ایران با داشتن امکانات گسترده می‌تواند کمک بزرگی برای آن ازنظر مسائل اقتصادی و حذف محدودیت قوانین باشد. البته عراق و همچنین دیگر کشورهای کوچک در شمال ایران نیز از این فرصت و موفقیت استثنایی صنعت نشر در کشور ما نهایت بهره‌برداری را نموده که با چانه‌زنی می‌توانند کتابی ارزشمند را با کمترین هزینه به چاپ برسانند که این بار نیز امکانات موجود به نام ما و به کام دیگران باشد و مسئولان همچنان هیچگونه تلاشی برای رفع چالش‌ها و معضلات رسانه‌های مکتوب و ناشران نداشته باشند!

ادامه دارد