امامزاده شاه نعمت الله(ع) در شهر گز

در خیابان سجاد شهر گز زیارتگاهی است با نام امامزاده شاه نعمت الله(ع). نسب این امامزاده بزرگوار به روایت اهالی و بزرگان شهر به حضرت امام صادق(ع) می رسد. تاریخ اولیه ساخت بنا ۸۹۰ هجری شمسی مطابق با دوره حکومتی صفویه ثبت شده است . این مطلب از طرف آیت الله مرعشی نجفی از مرکز مطالعات پژوهشی های اخلاق قم نیز به تایید رسیده است.

شاه اسحاق ابن سید عزالدین: امامزاده شاه نعمت الله که از احفاد و اولاد وجود مبارک حضرت ابی عبدالله جعفر بن محمد الصادق(ع) بوده در 917 هجری قمری می زیسته که مطابق اسناد و مدارک بدست آمده به عناوینی مانند: العلامه، قاضی القضات جمیع ممالک عراقی الایرانیه( عراق عجم)، سیادت معاب، معالی مناب، عوالی انتساب، رفعت مناب، مرتضی اعظم و ... ملقب بوده است. ایشان به لحاظ کرامت و تقرب نزد عموم مجرب و موجب تکریم و تاکید و نیز واجب التعظیم بوده که همواره مورد اعتنای بوده است.

برخی از مدفونین و مجاورین شاخص حریم مطهر:

1. میرهادی از احفاد امامزاده درب امام که از اعاظم و در زمان خود افضل فضلا و اعظم علما بوده و از هم ردیفان شیخ بهایی و میرفندرسکی است و به سفارش شیخ بهایی به گز آمده و مبادرت به امر تبلیغ و هدایت عمومی می نماید.

2.سید ابوالحسن که جد اعلای سادات گزی بوده و او نیز از اعظام مورد اعتماد و عالمین و فاضلین زمان خود بوده که همراه فرزندان وارسته خود و دیگر سادات در این مکان مدفون هستند.

3. مرحوم درویش عباس گزی شاعر و عارف قرن 13 که دیوان غزلیات او به زبان گزی موجود است و مشحون به حکمت ها و ظرایف می باشد و اکنون مقبره ایشان به طور مشخص در رواق ضلع شرقی امامزاده مشخص است.

4. ابوالفقراء و ملا محمد تقی دایی و جد مادری علامه گزی از شاعران و عالمان برجسته که در ضلع جنوب غربی بیرون امامزاده هنوز بقعه جداگانه ای دارند و در حرم مطهر علاوه بر مرحومین سید محمد حسن و سید محمد حسین مقدس جزی و سید علاءالدین و سید نورالدین و تعدادی از اولاد و احفاد بستگان سلسله جلیله سادات مزبور که از اولاد امامزاده نیز می باشند و نیز از بزرگان گز مدفون هستند که مقابر آنها در اثر گذشت قرن ها جا به جا و یا آثار آنها از بین رفته است.

برگرفته از کتاب تذکره امامزاده شاه نعمت الله نوشته مرحوم دکتر حاج سید سعید الدین سجادی(ره) که خدمات شایانی را در خدمت به امامزاده داشته اند.

نسب نامه امامزاده شاه نعمت الله و اولاد و احفاد ایشان:

امام جعفر بن محمد الصادق(ع)> علی العرضی> جمال الدین محمد اکبر> شمس الدین عیسی الرومی> نظام الدین احمد> ابوالحسن علی زین العابدین> امامزاده درب امام> شنس الدین محمد> قوام الدین جعفر> وجیه الدین مسعود> مجدالدین حسن> قوام الدین جعفر> نظام الدین اشرف> شمس الدین محمد> قوام الدین محمد> عضدالدین یحیی> کمال الدین مرتضی> جلال الدین جعفر> شاه علی> فخرالدین علی جزی> عزالدین> شاه نعمت الله(850-930 ه ق)> شاه نعیم الدین> زین الدین> میر مهدی > و ...

بقعه متبرکه امامزاده شاه نعمت الله(ع)

یکی از قدیمی ترین، معتبرترین و مستندترین بناهای تاریخی دوران صفویه و مقابر متبرکه گزبرخوار و منطقه بقعه متبرکه امامزاده واجب التعظیم شاه نعمت الله(ع) می باشد که بیش از 512 سال قدمت تاریخی دارد که از سال های ربع اول قرن دهم هجری«بعد از سال های 917 هجری قمری» از زمان شاه اسماعیل صفوی و هم عصر با علامه شیخ صفی الدین اردبیلی بوده که در سمت غرب شهر گز و در مجاورت قبرستان قدیمی(فضای سبز فعلی) بر جای مانده، ولی به علت بروز حوادث و بلاهای طبیعی و فتنه های تاریخی و همچنین تخریب و تغییر ساختارهای متعدد بنای قدیمی به مخروبه ای مبدل شده بود.

این بقعه مبارکه در دوران صفویه توسط فرزندان امامزاده با آجر و گچ نظیر بناهای قدیمی دیگر با سبک معماری مشابه به سایر بناهای آن زمان ساخته شده است. با عنایت به تعاریف و بیان کهنسالان و معماران آن زمان(دوران قدیم) قبل از تحول و تغییر ساختمان به صورت امروزی و بر اساس شرح مرحوم سید حسن مقدس جزی نوشته شده در سال 1294 ه ق که تولیت بقعه مقدس از نسل به نسل بر عهده داشته چنین می نگارد که بنای قدیمی دارای 12 تا 15 متر طول و 6 تا 8 متر عرض و به صورت ساختمان 3 دهنه مسقف گنبدی آجری بوده که آرامگاه و مقبره اصلی در وسط قرار داشته و 4 رواق آن دو رواق طرفینی بزرگتر و مرتبط به مقبره اصلی و مقابر و سنگ لوحه های متعدد قدیمی بوده است، که بعدها هنگام بازسازی و تعمیرات بنا دهنه های اطراف حذف و قسمت اصلی در زیر پوشش گنبد جدیدالاحداث مخفی و سنگ لوحه های اطراف جابه جا و تغییر مکان داده شده و از وضع اولیه خارج و به شکل امروزی تجدید ساختمان گردیده است. نامبرده تاکید نموده که در حاشیه ساختمان قدیمی و به همت و هزینه شخصی مسجدی را بر پا داشته که مورد استفاده نمازگزاران قرار گیرد.

مردم با اعتقاد به کرامات و تقرب امامزاده و تاکید بر واجب التعظیم و تکریم بودن ساخت مقدس امامزاده شاه نعمت الله از قدیم الایام به عنوان یک محل زیارتی روزانه و عزاداری ائمه معصومین بالاخص سوگواری حضرت اباعبدالله الحسین(ع) بوده اند. در جوار بقعه و صحن امامزاده محل دفن بسیاری از علم ، بزرگان، دانشوران،عرفا و رجال پر آوازه گذشته این سامان همچون سید محمد حسن و محمد حسین مقدس جزی، سید علاءالدین،سید نورالدین و تعدادی دیگر از اولاد و احفاد بستگان سلسله جلیله سادات و شاعر پر آوازه مرحوم درویش عباس گزی صاحب کتاب ارشاد الولد و ابوالفقراء صاحب کتاب کنزالفقراء و ملاعبدالرسول گزی و شیخ بدیع الزمان و ... بوده که متاسفانه بسیاری از آنها به فراموشی سپرده شده اند و بعضا نشانه ها و آثاری هم از آنها هویدا نیست.

از جمله اسناد بدست آمده از هویت تاریخی و شخصیت علمی امامزاده شاه نعمت الله (ع) سندی است که در سنه 917 هجری قمری توسط سید نعیم الدین فرزند امامزاده در زمان حیات وی تدوین و نوشته و با مهر(القاضی شاه اسحاق روح اله العبد الفقیر شاه نعمت الله) سجع و مهر گردیده دقیق و معتبر بوده اصلاح و مقام علمی و خانوادگی و بستگی به خاندان امامت و ولایت از زمره ذریات علی العریضی فرزند بلافصل امام همام جعفربن المحمدبن الصادق(ع) و از نوادگان ابوالحسن علی زین العابدین امامزاده درب امام اصفهان بوده که در اواخر قرن پنجم یا اوایل قرن ششم هجری قمری از مدینه مهاجرت و به اصفهان آمده و در ناحیه باب الدشت و مدرسه نظامیه اصفهان مرکزیت داشته و تبلیغ دین جد بزرگوار خود را می نمود که پس از وفات در همان محل دفن و به امامزاده درب امام معروف گردیده است و از فرزندانش که به علت نزدیکی فاصله از طریق ارتباط باب الدشت به گز و منطقه برخوار مهاجرت و مقیم و با توجهات شخصی شاه اسماعیل صفوی به عنوان بزرگان دینی و قاضی القضات و سلاله امام معصوم مورد احترام قرار گرفته است.

سندی که در زمان حیات امامزاده شاه نعمت الله تدوین و به خط و مهر شاه نعمت الله و عبدالله ملاذالمعالی عوالیجاه میرزا شاه حسین وزیر معروف شاه اسماعیل صفوی و تعدادی از بزرگان دیگر سجع مهر گردیده موید حیات و ممات امامزاده مذکور از اول نیمه دوم قرن نهم تا ربع اول قرن دهم( از 850 تا 930 هجری قمری)حدود 80 سال که معاصر با حکومت جهان شاه قراقویونلو از 832 تا 872 هجری قمری و شاه اسماعیل صفوی از 907 تا 930 هجری قمری است می باشد و به روایت نوشته های متن و حامش سند و مهرها و سوابق تاریخی و عناوین در دستور صدور حکم سیادت و معالی مناب نعمت الله که از نظر تاریخی سند منحصر به فردی بوده باقی مانده است.

از دیگر اسنادی که هویت و شخصیت امامزاده شاه نعمت الله را تایید نموده جوابیه ارسالی از طرف کتابخانه بزرگ حضرت آیت الله العظمی مرعشی نجفی(ره) می باشد. با توجه به هویدا شدن برخی از اسناد معتبر تاریخی اداره اوقاف و امور خیریه شهرستان اقدام به دعوت از خیرین و تشکیل هیئت امنا امامزاده شاه نعمت الله زیر نظر اداره اوقاف و امور خیریه تشکیل و به فعالیت فرهنگی و حفظ قداست مذهبی بقعه متبرکه امامزاده شاه نعمت الله در جهت نشر و توسعه فرهنگ غنی اسلامی نمود.

در سال 1298(ه ق) شخصی بنام سید حسن مقدس جزی بنا به سند استشهادی که توسط خود ایشان تهیه و به امضا سایر معتمدین و شخصیت های علمی و اجتماعی زمان خود رسیده هویتشان مبنی بر اینکه ایشان از اولاد و احفاد امامزاده بوده و سادات مورد وصوق و مورد اطمینان عمومی و نیز تولیت امامزاده و بانی چشمه مسجد در ضلع شمال غربی امامزاده بوده است به ثبت رسیده است که احیای این دو مسجد در طرح توسعه امامزاده در دستور کار قرار گیرد. گفتنی است اصل استشهاد مذبور نزد موزه مردم شناسی گزبرخوار موجود می باشد. همچنان که رونوشت آن توسط هیئت امنای امامزاده قابل ارائه است.