ژنتیک، آسیب‌های اجتماعی و ویژگی‌های شخصیتی سه عامل موثر در استرس و اضطراب
کامل گرایی به عنوان یکی از ویژگی های شخصیتی، آسیب های اجتماعی، مشکلات اقتصادی و عامل ژنتیک در شکل گیری استرس و اضطراب های مختل کننده فعالیت های روزمره نقش بسیار زیادی دارد و نیاز به درمان و کنترل است.
به گزارش گروه علم و فناوری خبرگزاری ایمنا، خلقت انسان به گونه ای است که هر زمان که با خطری چه از نظر جانی، روانی، هیجانی و معنوی مواجه می شود به طور خودکار سیستم هایی در بدن شروع به فعالیت می کنند تا مارا در مواجه با عوامل خطر ساز آماده کند که به این فرآیند استرس و اضطراب گفته می شود و یک فرآیند مورد نیاز برای بدن انسان است.
ولی اضطراب و استرس زمانی نگران کننده می شود که در برخی از افراد بیش از حد مورد نیازبدن ایجاد می شود و فرد را در انجام فعالیت های روزمره دچار اختلال می کنند. برای آشنایی بیشتر با اضطراب و راه های پیشگیری و درمانی استرس و اضطراب گفتگویی را با "دکتر حمید محمد بیگی، روانپزشک و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان" انجام دادیم که شرح آنرا در ادامه می خوانید:
نگرانی بیش از حد نشانه ای از اضطراب های غیر عادی است؟
یکی از اختلالاتی که در انواع اختلالات اضطراب وجود دارد، " اختلال اضطراب منتشر" نام دارد. در این نوع از اختلال، فرد از یک نگرانی دائم رنج می برد و همیشه منتظر اتفاق و یا خبر بد برای خود و خانواده خود است و به نوعی استرس و نگرانی غیر عادی است. نگرانی در مورد اتفاقاتی که احتمال وقوع در آنها کم است، نشانه ای برای اختلال اضطراب منتشر به حساب می آید و استرس و اضطراب ناشی از آن نیاز به درمان دارد و ممکن است منشاء آن به سوابق ذهنی فرد برگردد.
همه استرس ها مضر هستند؟
یکی از راه کار های مقابله با استرس های مخرب، اجتناب از عوامل استرس زا است اما یک درمان همیشگی و موثر نیستند. استرس شب های قبل از امتحان از یک طرف باعث بیداری، تمرکز و افزایش یادگیری می شود که اگر از این حد مورد نیاز فراتر رود تبدیل به تپش قلب، مشکلات گوارشی و ... می شود و طبیعاتا در این زمان باید کتاب و درس را کنار گذاشت و به تفریح پرداخت و از عامل استرس زا پرهیز کرد، اما در این شرایط روش موثری برای کنترل استرس نیست.
وسواس با اضطراب رابطه ای دارد؟
وسواس به نوعی اضطراب است و یکی از انواع اختلالات وسواس، اضطراب به شمار می آید.
وسواس دو نوع است فکری و عملی. وسواس های فکری به گونه ای است که یک فکری دائم به سراغ آدمی می آید. برای مثال فکر می کنند دستشان همیشه کثیف است که حتی این وسواس فکری می تواند منجر به وسواس عملی هم بشود که اگر این وسواس های فکری همراه با علائم فیزیولوژیکی باشد حتما باید تحت درمان قرار بگیرد.
اضطراب در دوران کودکی چه علائمی دارد؟
کودکانی که در خانواده هایی با افراد عصبی و پرخاشگر زندگی می کنند بیشتر در معرض اضراب قرار می گیرند و معمولا کودکانی که در خانه عصبی و تحریک پذیرند و در مقابل در بیرون از خانه و مدرسه آرام و گوشه گیر هستند، در بزرگسالی دچار استرس و اضطراب می شوندکه نیاز به درمان دارند و باید دوره درمان حتما کامل شود و در کنار درمان حتما به آموزش هم نیاز است.
چه عواملی باعث ایجاد اختلات اضطراب و استرس در بدن ما می شود ؟
یکی از عامل های ایجاد کننده استرس و اضطراب وراثتی است که اگر پدر یا مادری اختلالات روانی داشته باشند فرزندان آنها مستعد ترند و نه لزوما مبتلا می شوند.
همانطور که اضافه وزن مارا مستعد فشار خون می کند بعضی از خصوصیات شخصیتی هر فرد ممکن است اختلالات روانی را ایجاد کند. کامل گرایی و انتظار بیش از حد از خودمان یکی از این ویژگی های شخصیتی مخرب به شمار می آید همچنین عوامل اجتماعی مانند فقر، مشکلات اقتصادی، اعتیاد و ... استرس های زیادی را ایجاد می کند که تعدد این استرس ها باعث اضطراب های غیر کنترلی می شوند. بنابراین سه عامل زنتیکی، خصو صیت شخصیتی وآسیب های اجتماعی در ایجاد هر بیماری مانند اضطراب نقش دارد.
استرس و اضطراب چه تاثیری را در ارگان های مختلف بدن دارد؟
اضطراب محدود به سن خاصی نیست و ممکن است در تمام طول زندگی ایجاد شود.
استرس و اضطراب روی ارگان های مختلف بدن تاثیر دارد و باعث می شود آستانه تحمل و تمرکز ما کم و پرخاشگری، زود رنجی و افسردگی افزایش پیدا کند. تاثیراتی بر پوست مانند پسوزیاریس، اگزما، لکه های پوستی، خطرات قلبی و فشار خون و به خصوص گوارش که با سوء هاضمه، یبوست و درد های شکمی همراه است را دارد. به طور کل استرس و اضطراب به دلیل کاهش سیستم ایمنی بدن ما را در معرض بیماری قرار می دهد.
انواع استرس؟
چند دسته کلی استرس عبارت است از وسواس، حملات هراس، ترس و فوبیا ها و... است که قابل کنترل هستند.
آیا استرس و اضطراب قابل درمان هست و راه کار های درمانی آن چیست؟
عوامل ایجاد استرس و اضطراب به دو دسته بیرونی و درونی تقسیم می شود. برای درمان باید ابتدا بررسی شود چه چیزی باعث استرس و اضطراب شده که با شناسایی عامل درمان آسان تر می شود. ممکن است برخی از عوامل را تحت عنوان ایجاد کننده استرس نام ببریم ولی با بررسی ها متوجه شویم آنها عامل اصلی نیستند بلکه نگاه ما به مشکلات عامل اصلی ایجاد هستند و باید خودمان را واکاوی کرده و سپس کار روان درمانی را آغازکنیم تا به بیمار کمک کنیم فکری را جایگزین و نگاه وسیع تری به موضوع داشته باشد.
زمانی که با عوامل استرس زا رو برو می شویم چه کار هایی را می توانیم انجام دهیم؟
سه رویکرد اصلی را می توان انجام داد. اجتناب و پرهیز از عامل استرس زا، که به طور موقتی می تواند باعث آرامش ما شود ولی در دراز مدت کمک کننده نیست زیرا مجبور می شویم از بسیاری از فعالیت های روزمره دوری کنیم که قابل توصیه نیست.
دومین رویکرد مسئله مداری است یعنی تمرکز روی عامل ایجاد کننده اضطراب و برطرف کردن آن عامل و با بازنگری عامل را شناسایی کنیم و این مسئله حل شود.
رویکرد سوم هیجان مداری است. درواقع تلاش برای رفع اضطراب و کم کردن عوامل استرس زا که بهترین کار توکل و ارتباط با خداوند است و در کنار آن روش هایی مانند ریلکسیشن و ورزش کردن و روش منفی آن استفاده از دخانیات است.