قانونگذار نگه‌داری و خرید و فروش حیوانات را جرم محسوب نکرده است

فضای مجازی برای علاقه‌مندان، سوداگران و قاچاقچیان حیوانات هزار و یک راهِ خرید، فروش و نگهداری باز کرده تا پا روی پا انداخته و بدون زحمتی خاص، تجارتی جدید را به ارمغان آورند.

به گزارشایمنا، در عصری که به لطف دنیای مجازی، "از شیر مرغ گرفته تا جون آدمیزاد" در دسترس متقاضیان آن قرار دارد و هر روز امکان جدیدی برای تسهیل در عرضه محصولات و خدمات مختلف ارائه می‌شود، عجیب نیست که خرید و فروش‌هایی که پیش از این با وسواس بسیاری همراه بود، اکنون در کمترین زمان ممکن انجام شود.

از طرف دیگر اپلیکیشن‌هایی که واسطه‌گری خرید و فروش را انجام می‌دهند با تنوع و گستره فعالیت خود هر روز بیشتر در این چرخه ورود می‌کنند و امکان جستجو، ثبت و دریافت اطلاعات و انتخاب محصولات مورد نظر را به فروشندگان و خریداران می‌دهند .

یکی از محصولات پرطرفدار این درگاه‌های خرید و فروش مجازی، حیواناتی هستند که با عنوان "حیوان خانگی" عرضه می‌شوند که شامل توله سگ‌ها و توله گربه‌های چند ماهه تا پرندگان زینتی و شکاری می‌باشد که توسط مافیای خرید و فروش این حیوانات حتی پوست و اعضای بدن آن‌ها در فضای مجازی به فروش می‌رسد یا توسط کسانی که مدتی را با آن‌ها سر کرده‌اند و اکنون به‌جای نگهداری بیشتر به فکر فروش حیوان خود افتاده‌اند .

اگر حساب برخی پرندگان و انواع دام را از حیوانات خانگی جدا کنیم؟ شاید بیشترین استقبال از این خرید و فروش‌ها درباره "سگ" باشد؛ حیوانی که تنوع نژادی او باعث جذابیت و علاقه‌مندی زیادی دربین دوستداران حیوانات خانگی شده و البته به نظر می‌رسد شرایط سخت نگهداری از او نسبت به سایر حیوانات خانگی نیز سبب خرید و فروش مستمر سگ‌ها در فضای مجازی است .

سحر یکی از کسانی است که حیوان خانگی خود را برای فروش در یکی از این اپلیکیشن‌ها عرضه کرده‌است؛ او پیش از فروش به خریدار سگ خود شرایط سخت نگهداری از این حیوان را در آپارتمان گوشزد می‌کند "قبل از هر چیز باید ببینید جای نگهداری و شرایط مراقبت از یک سگ را دارید یا نه؛ سگ با گربه و خرگوش فرق می‌کند و مثل یک بچه کوچک نیاز به مراقبت مرتب دارد؛ باید در آپارتمان جا برای فنس او باشد و همسایه‌ها مشکلی با بودن سگ یا هر حیوان خانگی دیگری در ساختمان نداشته باشند ."

او حالا سگ سه ماهه خود را که از نژاد "شیتزو کراس" و شناسنامه‌دار است به مبلغ دو میلیون تومان به فروش گذاشته و درباره علت فروش می‌گوید "من مشکلی با نگه داشتن سگ در آپارتمان نداشتم، هزینه زیادی هم برایم نداشت البته هزینه‌های او بستگی به این دارد که چه غذایی می‌خورد و بیمار بشود یا نه؛ سگم را می‌فروشم چون مجبورم از این به بعد سرکار بروم؛ به همین دلیل که قرار است شاغل شوم دیگر نمی‌توانم وقت کافی برای نگهداری از این حیوان بگذارم؛ به هر کسی هم که قرار است او را خریداری کند توصیه می‌کنم قبل از هر چیزی ببیند زمان کافی برای نگهداری از آن دارد یا نه؛ اگر زمان و حوصله کافی ندارد سگ به درد او نمی‌خورد ."

از گونه‌های متداول حیوانات خانگی که همان گربه و سگ هستند که بگذریم، نمونه‌های جالب‌تر نیز در میان حیواناتی که در اپلیکیشن‌های خرید و فروش و همچنین شبکه‌های مجازی به فروش می‌رسند، وجود دارد؛ "خوکچه هندی" حیوانی است که طرفداران بسیاری داشته و با قیمت ۱۰۰ هزار تومان به‌طور میانگین به راحتی قابل خرید است. یکی از فروشندگان این نوع حیوان می‌گوید "خوکچه من اصیل است و انگل زدایی شده، به همین دلیل ۱۵۰ هزار تومان قیمت دارد؛ حیوان بی آزاری است اما نباید او را از جعبه‌اش بیرون آورد چون خانه و زندگی را کثیف می‌کند؛ بیشتر از همه به غذاهای جویدنی علاقه دارد و کاملا هم اهلی است " .

"ایگوانا" اهلی بسیاری از خانه‌های ایرانی شده است

تاکید بر اهلی بودن حیوان خانگی توسط تمام فروشندگان این حیوانات تکرار می‌شود تا خریدار ترسی از نگهداری آن نداشته باشد، مخصوصا زمانی که پای یک موجود به ظاهر خطرناکی نیز در میان باشد؛ "ایگوانا" نوعی مارمولک است که با دست وارد کنندگان آن این روزها اهلی بسیاری از خانه‌های ایرانی شده است؛ سایز قد او در قیمتی که دارد موثر بوده و ایگوانای یک متری با قیمتی بین ۲/۵ تا ۴/۵ میلیون تومان در این اپلیکیشن‌ها به فروش می‌رسد. "کاملا سالم و اهلی و سبزی خوار است؛ خیلی دوستش دارم اما فضای خانه را بیش از حد اشغال کرده و نگهداری او برایم سخت شده؛ نه خطری تا امروز داشته نه آسیبی به کسی زده "

ایگوانا از آن حیواناتی است که شرایط نگهداری ویژه‌ای نیز دارد، فروشنده دیگری می‌گوید: "برای اینکه استخوان‌هایش نرم بماند باید لامپ یووی برای او تهیه کنید، من لامپ خودم را به همراه ایگوانا می‌فروشم ولی هر هشت ماه یکبار باید این لامپ تعویض شود و الآن هم که خیلی سخت گیر می‌آید و باید برای هر بار ۵۰۰ هزار تومان پول پرداخت کنید؛ البته این لامپ‌ها برای محیط‌های سربسته است و اگر حیوان جایی باشد که نور خورشید به اندازه کافی به او بتابد شاید نیاز به لامپ یووی نداشته باشد؛ ارتفاع آکواریوم یا تراریوم او باید ۱/۵ متر باشد و یک متر فضا برای او کافی است ."

قانونگذار نگه‌داری و خرید و فروش حیوانات را جرم محسوب نکرده است

این خرید و فروش‌ها به گفته سرهنگ مرتضوی، رییس پلیس فتای استان اصفهان منع قانونی ندارد: "قانونگذار نگه‌داری و خرید و فروش حیوانات را جرم محسوب نکرده است مگر حیواناتی که ممنوع باشند، چون برای آن‌ها اهلیت وجود دارد؛ در حوزه خرید و فروش حیوانات در فضای مجازی بیشتر با شگردهای کلاهبرداری مواجه می‌شویم، به‌طور مثال حیوانی به فروش می‌رسد که اصلا وجود ندارد یا به دست خریدار نمی‌رسد، مانند بسیاری از مبادلات دیگر که کلاهبرداران از آن طریق سواستفاده مالی می‌کنند ."

البته اینکه نگهداری برخی از این حیوانات به خودی خود جرم محسوب می‌شود یا نه را با دغدغه فعالان محیط زیستی مبنی بر اینکه هر حیوانی را در هر شرایطی و توسط هر فردی نمی‌توان نگه داشت، در کنار هم قرار می‌دهیم؛ منوچهر فلاحی، معاون یگان حفاظت سازمان حفاظت محیط زیست در این باره می‌گوید: قاچاق حیوانات به خودی خود با شرایط اسفناکی انجام می‌شود؛ قاچاقچیان گاهی دسته‌ای از پرندگان یا حیوانات دیگر را روی هم قرار داده و وارد کشور می‌کنند برای فروش آن‌ها فضای محازی راه آسانی شده است با این وجود با پیگیری‌های لازم این افراد دستگیر می‌شوند .

او ادامه می‌دهد: بر اساس بند "ج ماده ۱۰ قانون شکار و صید" حمل، عرضه و صدور اجزای بدن جانوران وحشی زنده یا کشته بدون مجوز سازمان حفاظت محیط زیست ممنوع است، اما در واقع افراد قانون‌گریز برای رسیدن به منافع اقتصادی و سود مالی دست به چنین اقدامات خلاف قانون می‌زنند و از طرف دیگر متاسفانه برخی هموطنان به نگهداری خزندگانی مانند افعی، مارمولک و ایگوانا علاقه‌مند شده‌اند که به نظر من نگهداری این خزندگان به عنوان حیوان خانگی باید از جنبه‌های جامعه شانسی و روانشناسی بررسی شود؛ مردم ما را چه شده که به سمت و سویی گرایش پیدا کرده‌اند که افعی در خانه نگهداری می‌کنند و متاسفانه تعداد این افراد کم نیست ."

از دیگر بسترهایی که فضای مجازی ایجاد کرده، فعال شدن فروش و ارائه خدمات مجازی پت شاپ‌ها (petshop) است که انتخاب مشتریان را بسیار راحت کرده است .

البته از خرید و فروش که بگذریم خدماتی که در فضای مجازی برای حیوانات خانگی عرضه می‌شود، یکی از نکات مثبتی است که این بستر برای دوستداران حیوانات خانگی فراهم کرده و این تجارت را هر روز فربه‌تر می‌کند؛ اپلیکیشن‌هایی وجود دارد که تمام موارد مربوط به نگهداری یک حیوان خانگی را مدیریت کرده و برای مراجعه به مراکز مورد نیاز مشتریان خود را راهنمایی و آن‌ها را به سایت‌های ثبت دیتابیس حیوانات خانگی متصل می‌کند حتی برای آموزش صاحبان این حیوانات نیز پیشنهاد روزانه خواهد داشت .

از تمام جنبه‌های مثبت و منفی فضای مجازی درخصوص خرید، فروش و نگهداری حیوانات خانگی که بگذریم، برش سیاه جامعه ما در شبکه مجازی بر این عرصه نیز بی تاثیر نبوده است؛ این حیوانات که اکثرا در چند ماه اول زندگی خود قرار دارند گاهی در دستان شاخ‌های مجازی اینستاگرام برای مرکز فروش خود تبلیغ می‌شوند و گاهی حاصل توله‌کشی عده‌ای است که درآمد خود را در به دنیا آوردن حیوانات با شکل و شمایل زیبا می‌بینند، حتی گاهی نیز توسط برخی کلینیک‌های درمانی از مراحل تیمار این حیوانات تصاویری منتشر می‌شود که خاطر دوستداران این حیوانات را کم آزرده نکرده است .

نگهداری از حیوانات خانگی با هر دیدگاهی که اتفاق افتد باید درجهت بهبود شرایط این حیوانات قرار گیرد وگرنه تغییر زیست بوم یک جانور یا تبدیل کردن آن به بخشی از پازل خودنمایی و فخرفروشی در زندگی‌های بی‌پرده شبکه‌های مجازی، چیزی نیست جز خیانت در حق این موجودات در هر گونه جانوری که هستند .