روزنامه داری، روز به روز گران تر می شود
خرداد سال جاری، رئیس سندیکای تولیدکنندگان کاغذ و مقوا اعلام کرد دولت نسبت به تخصیص ۱۳۰ میلیون دلار ارز با قیمت ۴۲۰۰ تومان، برای کاغذ تحریر و کاغذ روزنامه اقدام کرده است تامابهالتفاوت این نرخ ارز با دلار ۳۸۰۰ تومانی به تولیدکنندگان روزنامه بازگردانده شود.
خرداد سال جاری، رئیس سندیکای تولیدکنندگان کاغذ و مقوا اعلام کرد دولت نسبت به تخصیص ۱۳۰ میلیون دلار ارز با قیمت ۴۲۰۰ تومان، برای کاغذ تحریر و کاغذ روزنامه اقدام کرده است تامابهالتفاوت این نرخ ارز با دلار ۳۸۰۰ تومانی به تولیدکنندگان روزنامه بازگردانده شود.او اما باتخصیص ارز ۴۲۰۰ تومانی برای واردات کاغذ مخالف بود، چراکه این اتفاق فرصتی در اختیار واردکنندگان قرار می داد تا اجناس بی کیفیت را وارد بازار کنند. شاید آنزمان رئیس سندیکای تولیدکنندگان کاغذ و مقوا باور نداشت که قرار است پای دلالان به این بازار فرهنگی باز شود. روز دهم تیر، بانک مرکزی لیست واردکنندگان کالا با ارز دولتی 4200 تومانی را منتشر کرد، لیستی که سروصدای زیادی در رسانهها راه انداخت. طبق این لیست، 22 شرکت حدود 40 میلیون یورو ارز دولتی برای کاغذ واردات روزنامه و67 شرکت حدود 80 میلیون یورو ارز دولتی برای واردات خمیر کاغذ (ماده اولیه تولید کاغذ) دریافت کردهاند. این درحالی است که بعد از این واردات، همچنان قیمت انواع کاغذ در بازار ایران هیچ تناسبی با ارزی که برای واردات تخصیص داده شده است، نداشت.
همچنان و با وجود اینکه چندین ماه از تصمیم برای بهبود شرایط کاغذ میگذرد و وارد کنندهها ارز دولتی و یارانه 400 تومانی دریافت کردهاند، اما همه از نرخ کاغذ گلایه دارند ودراین مدت مطبوعات، کاغذی خریداری کردهاند که با نرخ دلار آزاد و حدود 15 هزار تومان محاسبه شده است. از سوی دیگر ارشاد می گوید تامین کاغذ وظیفه آن نیست و تنها راه حل برون رفت مطبوعات از این مشکل، کاهش تعداد صفحات است. با توجه به شمارگان روزنامه های موجود و همچنین بادر نظر گرفتن مقدار تولید داخل و واردات صورت گرفته در سال گذشته، مطبوعات به حدود ۶۵ هزار تن کاغذ روزنامه نیاز داشتند. هرچند این مقدار به احتمال فراوان امسال و سال آینده به دلیل کم شدن شمارگان و حذف بعضی از نشریات که قادر به ادامه حیات با این وضع کاغذ نیستند، بهرقم کمتری خواهد رسید، اما صاحبان روزنامهها ومطبوعات میگویند پای دلالها به بازار توزیع کاغذ باز شده و واردکنندههای کاغذ هم میگویند کاغذی در اختیار ندارند و مطبوعات کاغذ موردنیازشان را باید آزاد بخرند.
هیچ کس پاسخگوی این اتفاقات نیست
شاهرخ حیدری، کارشــناس اقتصاد رسانه ومدیر آگهیهای روزنــــامـــه همشهـــری در گفتو گو با اصفهان زیبا در این رابطه میگوید: هر رول کاغذ 500 کیلو و تفاوت نرخ دولتی آن با آزادش بسیار زیاد است. از سوی دیگر افرادی که کاغذ روزنامه را بانرخ ارز دولتی 4200 تومان وارد کردهاند و الان حدود 15000 تومان میفروشند، به راحتی قابل شناسایی هستند.وی با بیان اینکه روند واردات کاغذ حدود چهار ماه طول میکشد و همه نمیتوانند این واردات را انجام دهند، بیان میکند: با پیگیریهای ساده میتوان فهمید چه کسی و در چه زمانی ارز دولتی گرفته، گشایش اعتبار کرده، با کدام کارخانه قرارداد بسته و همچنین کاغذهای وارداتی چه زمانی وارد گمرک شده وازگمرک به کجا رفته و در انبار به چه کسی فروخته شده است.وی معتقد است: سال گذشته نرخ کاغذ 2500 تومان بود ولی الان 15 هزار تومان شده است. اما آیا درآمد روزنامهها چند برابر شده که بتوانند این مبلغ را تامین کنند؟ از طرف دیگر روز بهروز درآمدهای حاصل از آگهی کاهش پیدا میکند وهزینههای روزنامهداری بالا می رود و به همین خاطر نیروهایشان تعدیل میشوند.حیدری ادامه میدهد: هیچ کس پاسخگوی این اتفاقات نیست.
چطور ممکن است این روند که چنین شفاف و قابل پیگیری است، شرایطی را فراهم آورد که مدیران مسئول کاغذ را از دلالان خریداری کنند؟
ارشاد پیگیری کند
وی اذعان میکند: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ووزارت صنعت، معدن و تجارت وظیفه پیگیری این اتفاقات را دارند.مدیر آگهیهای روزنامه همشهری معتقد است: روزنامهها با این اوضاع کاغذ و رکود اقتصادی نمیتوانند ادامه بدهند و به طور قطع تعطیل خواهند شد، چون کاغذ برای روزنامهها حکم اکسیژن را دارد و به همین دلیل حوزه چاپ اکنون با مشکل روبهرو شده است.حیدری بـــا بیـــان اینکـــه تامین کاغذ روزنامهها جایی در مشکلات دولت ندارد، ادامه میدهد: برای غلبه بر این مشکلات، خود وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باید کاغذ را وارد و بین روزنامهها تقسیم کند که البته با این وضعیت اقتصادی حاکم بردولت این کار بعید است.وی میگوید: آیا مطبوعات با وجود این شرایط اقتصادی و اخبار آنلاین در فضای مجازی در سبد خرید مردم جا دارند؟ اگر روزنامههــا برای جبـــران مشکلات تهیه کاغذشان نرخ روزنامه را افزایش دهند، حتـــی افرادی که بر حسب عادت روزنامه میخواندند از دنیای مطبوعات فاصلهمیگیرند.