فرجام نامعلوم قطار سریع السیر اصفهان- تهران با اعتبارات قطره چکانی!

«قطار سریع السیر اصفهان- تهران» پروژه‌ای که قرار بود به عنوان نخستین قطار سریع‌السیر کشور، بهمن ماه امسال به بهره‌برداری برسد، به گفته مسئولان تنها ۱۲ درصد پیشرفت داشته است.

به گزارش ایمنا، بر اساس آمار ارائه شده در منابع خبری پروژه قطار سریع السیر اصفهان - تهران سابقه‌ای ۴۰ ساله دارد و برای اولین بار در فاصله سال‌های ۱۳۵۴ تا ۱۳۵۶ یک شرکت مهندسی ژاپنی مطالعات پروژه را بر عهده گرفت که بعد متوقف شد. این پروژه مسکوت ماند تا اینکه در سال‌های ۱۳۸۳تا ۱۳۸۵ یک مهندس مشاور فرانسوی مطالعات ۳۰ سال قبل‌تر را به هنگام سازی کرد. سپس کنسرسیومی ایرانی- فرانسوی در فاصله سال‌های ۱۳۸۵ تا ۱۳۸۸ مطالعات را از سر گرفت و آن را نهایی کرد. در نهایت شورای اقتصاد مصوبه اجرای این پروژه را توسط فاینانس چین به تصویب رساند و قرار بود طبق پیش بینی‌ها پروژه "قطار سریع‌السیر اصفهان- تهران" در دولت دهم (سال ۱۳۸۹ ) مورد بهره‌برداری قرار گیرد که این اتفاق نیفتاد و حتی در دولت یازدهم نیز برای چندمین بار مورد بازنگری قرار گرفت.

اسفندماه سال ۱۳۹۳، پروژه قطار سریع السیر اصفهان- تهران توسط رییس جمهور کلنگ‌زنی شد تا در بهمن ماه امسال مورد بهره برداری قرار گیرد، اما اکنون سال ۱۳۹۷ رو به پایان است و نه تنها زمان بهره برداری این پروژه فرانرسیده است بلکه بر اساس اعلام مسئولان مربوطه تا کنون فقط ۱۲ درصد پیشرفت داشته است.

«محمد اسلامی» وزیر راه و شهرسازی نیز بهمن ماه امسال ( زمانی که برای بهره برداری این پروژه تعیین شده بود) در حاشیه احداث پل راه‌آهن قم گفته بود که "تکمیل و راه‌اندازی قطار سریع‌السیر قم-تهران- اصفهان به عنوان اولویت‌های مهم دولت تا سه سال و نیم آینده به بهره‌برداری کامل می‌رسد.

به گفته وی از آنجایی‌که بخشی از این قطار از طریق فاینانس خارجی تأمین می‌شود، نوسانات اخیر نرخ ارز راه‌اندازی به‌موقع آن را با مشکل همراه کرده و مذاکراتی برای حل مشکلات ایجادشده انجام‌گرفته است.

اسلامی به این نکته هم اشاره کرده بود که برای قطار پرسرعت تهران-قم- اصفهان سرمایه‌گذاری ۵.۲ میلیارد یورویی پیش‌بینی‌شده، البته دولت فقط ۱۵ درصد از هزینه‌های آزادسازی مسیر این قطار را تأمین می‌کند و ۸۵ درصد دیگر توسط آورده سرمایه‌گذار تأمین می شود."

فرجام نامعلوم قطار سریع السیر با اعتبارات قطره چکانی!

«حجت الله غلامی» معاون عمرانی استاندار اصفهان در پاسخ به این سؤال که چرا با وجود دوبار کلنگ زنی و دو بار پیش‌بینی زمان افتتاح، هنوز پروژه قطار سریع السیر اصفهان- تهران در این وضعیت باقی مانده است؟، به خبرنگار ایمنامی‌گوید: "قطارسریع السیر اصفهان- قم- تهران" یکی از مهم‌ترین پروژه‌های این استان، به لحاظ حجم اعتبار، اثرگذاری بر اقتصاد استان اصفهان و همچنین تأثیرگذاری بر شبکه حمل ونقل و جابه جایی مسافر است.

وی اضافه می‌کند: هدف از اجرای این پروژه، انتقال مسیر سفر مسافران از نوع جاده ای به ریلی و فراهم ساختن امکان برای سفرهای سریع، ایمن و ارزان به سمت قم و تهران است.

معاون عمرانی استاندار اصفهان تصریح می‌کند: مسیر این پروژه ۴۱۰ کیلومتر، ۲۴۴ کیلومتر از اصفهان تا قم و ۱۶۶ کیلومتر مسیر حدفاصل قم تا تهران است؛ البته بخشی که در اصفهان قرار دارد را ما باید فعال کنیم و تهران نیز باید از سمت دیگر پروژه فعالیت‌های لازم را شروع کند تا آن عملیاتی شود.

وی با بیان اینکه متأسفانه اعتبار ویژه‌ای در بودجه سالیانه کشور برای این پروژه پیش بینی نشده است، اظهار می‌کند: قرار است محل تأمین مالی این پروژه با روش فاینانس باشد که در این راستا پیگیری‌های لازم انجام شده است.

غلامی ادامه می‌دهد: بخشی از مسیر این پروژه با استفاده از اعتبارات عمرانی کشور تا سال 1389 اجرا و ۱۵ درصد زیرسازی‌های آن انجام شده است، اما از آن سال به بعد اعتبارات عمرانی برای این پروژه در نظر گرفته نشد.

وی اضافه می‌کند: شرکت چینی brec شرکتی است که تامین مالی از طریق فاینانس را برعهده دارد و در مرحله اول حدود ۱.۶ میلیارد یورو پرداخت کرده است اما به دلیل وضع مجدد تحریم ها و پیش آمدن شرایطی خاص هر روز به بهانه‌های مختلف، موانعی بر سر راه این پروژه به ویژه نقل و انتقلات بانکی و باز شدن LC (اعتبارات اسنادی) برای اجرای پروژه ایجاد می‌شود.

معاون عمرانی استاندار اصفهان با بیان اینکه قرارگاه خاتم الانبیاء پیمانکار طرف قرارداد این شرکت چینی است، می‌گوید: خوشبختانه این قرارگاه سه کارگاه را در سه موقعیت مختلف مسیر پروژه برقرار کرده که یک کارگاه بعد از ورزشگاه بزرگ در انتهای خط به عنوان کمپ اصلی، دوم در نیزار و سوم حد فاصل تهران- قم است.

وی تاکید می‌کند: حجم بسیار بالای پروژه به هیچ عنوان جوابگوی برنامه زمان بندی که برای طرح تعریف شده، نیست. از این رو در حال برگزاری جلساتی در استان هستیم تا یک زمانبندی جهت بهره‌برداری پروژه قطار سریع السیر اصفهان- تهران برای سال ۱۴۰۲ تعریف و براساس آن جلسات کنترل پروژه را برگزار کنیم.

غلامی ادامه می‌دهد: در حال حاضر هر ۱۵ روز یکبار جلسات مشترکی با راه آهن جمهوری اسلامی ایران که مجری پروژه قطار سریع السیر و زیرمجموعه وزارت راه و شهرسازی است، شرکت چینی و قرارگاه خاتم الانبیاء به عنوان پیمانکاری که عملیات را انجام می‌دهد، در اصفهان برگزار می‌شود.

وی با ابراز نگرانی از اینکه برخی سیاست‌گذاری‌ها در ساختار پروژه‌ها تغییراتی ایجاد می‌کند، می‌گوید: به عنوان مثال پروژه قطارسریع السیر اصفهان- تهران قرار بود توسط شرکت زیرساخت انجام شود، اما یک سال و نیم پیش تصمیم گرفته شد که پروژه را از شرکت زیرساخت جدا کنند و در اختیار راه آهن قرار گیرد و برای همین اتفاق ساده، مدت زمانی که باید قراردادها از شرکت زیرساخت به شرکت راه آهن منتقل شود، حداقل شش ماه زمان تلف شد و این فرایند انجام امور را به تأخیر انداخت؛ جالب‌تر اینکه بار دیگر تصمیم گرفته شده که پروژه به شرکت زیرساخت بازگردانده شود.

معاون عمرانی استاندار اصفهان با تاکید بر اینکه پروژه قطارسریع السیر اصفهان- تهران باید همچون پروژه آب استان در اولویت قرار گیرد، تصریح می‌کند: اگر این پروژه بخواهد با اعتبارات عمرانی ملی اجرا شود همین روالی که تاکنون طی کرده را باز هم ادامه خواهد داد که در این صورت این پروژه یا محقق نمی‌شود و یا سال‌ها طول می‌کشد تا اعتبارات مورد نیاز به صورت قطره چکانی از محل اعتبارات ملی به آن تزریق شود؛ از این رو به هیچ عنوان به دنبال بحث اعتبارات ملی برای این پروژه نیستیم و تنها راه حل را همان فاینانس می‌دانیم.

وی خاطرنشان می‌کند: برای اجرای زیرسازی‌ها و ریل‌گذاری‌ها پیش بینیاعتبار مورد نیاز از محل فاینانس انجام می‌شود، مشکلی برای اجرای پروژه نداریم و بیشترین اتلاف زمان به خاطر جابه جایی بین شرکت ساخت و راه آهن یا موانعی به دلیل وجود تحریم ها بوده است.

غلامی اظهار می‌کند: برای قطار سریع السیر اصفهان- تهران چهار ایستگاه در شهرهای اصفهان، قم، تهران و فرودگاه بین المللی امام خمینی(ره) پیش بینی شده است.