ناخوشی تاکسی زردها
اکثر شهروندان برای انجام سفرهای درون شهری خود از وسایل حمل و نقل عمومی همچون اتوبوس و تاکسی استفاده می‌کنند و انتظار آنان سرویس‌دهی مطلوب با ناوگانی جوان، پویا و بدون معطلی است، در حالی که تردد تعدادی از تاکسی‌های فرسوده در خیابان‌های شهر نه تنها شهروندان بلکه رانندگان این تاکسی‌ها را می‌آزارد.
به گزارش خبرنگار ایمنا، داستان نوسازی تاکسی‌ها، فراز و نشیب‌های بسیاری داشته است، نمونه بارز آن طرح "کلید به کلید" در سال ۹۴ بود که در آن مقرر شد مبلغ ۲۰ میلیون تومان تسهیلات ارزان قیمت به مالکان تاکسی‌های فرسوده، مبلغ پنج میلیون تومان برای دو گواهی اسقاط توسط گمرک به حساب خودروساز و مبلغ پنج میلیون ریال بابت لاشه خودرو به عنوان آورده مالک تاکسی فرسوده پرداخت شود، اما پس از مدتی این طرح به دلیل اختلافات خودروساز و گمرک متوقف شد.
با توقف روند نوسازی تاکسی‌های فرسوده، تلاش زیادی انجام شد تا گره از این مهم باز شود تا اینکه طلسم توقف پس از گذشت چند ماه شکست و در آبان ماه سال ۹۶ صدور پیش فاکتورها توسط شرکت خودروساز آغاز شد.
در آن سال فرآیند نوسازی تاکسی‌های فرسوده مانند گذشته از سر گرفته شد، اما این روند نیز دوام زیادی نداشت چراکه بار دیگر این طرح در بهمن ماه سال ۹۶ به دلیل مشکلاتی که در تولید اتفاق افتاد، بار دیگر متوقف شد.
در دو سال اخیر نوسازی ناوگان تاکسی با افزایش تلاطم‌های بازار ارز و مشکلات اقتصادی مسکوت مانده و روز به روز بر تعداد تاکسی‌های فرسوده در حال تردد در شهرها افزوده می‌شود، نگرانی از این موضوع تا آنجایی است که «مرتضی ضامنی» مدیرعامل اتحادیه تاکسیرانی شهری کشور تاکید کرده اگر طرح نوسازی ناوگان فرسوده تاکسیرانی دوباره به جریان نیفتد تا پایان سال۱۴۰۰ تقریبا حوزه تاکسیرانی دچار انباشت فرسودگی شده و به نوعی ۷۰ درصد ناوگان تاکسیرانی در کشور فرسوده خواهد شد.
وی تاکید کرده که تناسب نداشتن اعتبارات و انباشت فرسودگی، نوسازی تاکسی‌های فرسوده را با مشکلاتی روبه‌رو کرده و این موضوع باعث می‌شود که گمرک معوقات خود را به ایران خودرو نپردازد و در نتیجه شرکت خودروساز نیز پیش فاکتور صادر نکند، در حقیقت اعتباری که هرساله در قانون بودجه برای این امر تخصیص داده می‌شود، پاسخ انباشت فرسودگی را نمی‌دهد.
تردد فرسوده‌ها در شهر
تردد تاکسی‌های فرسوده در شهر یکی از گلایه‌های شهروندان از این ناوگان است، یکی از شهروندان می‌گوید: «تا کِی باید این تاکسی‌های داغون رو توی شهر ببینیم، وقتی به ناچار سوارشون می‌شیم واقعا اوج فاجعه مشخص می‌شه، راننده این تاکسی‌ها تابستون که می‌شه می‌گن کولر ماشین خرابه، وقتی زمستونه از لای در و شیشه‌هاش باد و سرما اذیتمون می‌کنه، خود راننده‌ها بیشتر از ما اذیت می‌شند چون ما فقط دقایقی توی خودروشون هستیم.»
«محمد شفیعی» ۴۳ ساله و کارمند در این باره می‌گوید: بارها در اخبار رادیو و تلویزیون گفته شده که تاکسی‌های فرسوده از رده خارج می‌شه، اما این وعده‌ها همش در حد حرف بوده و نه اینکه ما مسافرا، بلکه راننده‌ها هم از این وضعیت خسته شدن، نمیشه این موضوع رو نادیده گرفت که رفت و آمد تاکسی‌های فرسوده هوای شهر رو بیشتر آلوده کنه.
«یوسف رمضانی» کارگر یکی از فروشگاه‌های بزرگ شهر نیز اظهار می‌کند: یک تاکسی کهنه از چند ماه پیش کنار کوچه این فروشگاه افتاده، صاحبش مشتری ما است، وقتی یکبار ازش سؤال کردم که چرا تاکسیش توی کوچه گذاشته، گفت با این ماشین که ظاهرش خوب نیس نمیشه کار کرد و از مسافران انتظار داشته باشم سوارش بشن، سرمایه‌ای هم ندارم که بتونم بفروشم و یک تاکسی نو بخرم، دولت هم که ازشون حمایت نمی‌کنه، برای همین بی‌خیال اون شده و با یک ماشین اجاره‌ای مسافرکشی می‌کنه.
راننده ۵۴ ساله یک تاکسی ۱۷ ساله می‌گوید: این روزها به قدری شرایط کار کردن برای ما سخت شده، هزینه‌های عوض کردن روغن سرسام‌آور شده، از طرف دیگه تاکسی‌های اینترنتی آنچنان بازار کار ما را کساد کرده که دیگه نمی‌تونیم پولی برای پس‌انداز داشته باشیم؛ دوست داریم تاکسی‌هامون نو باشه تا هم خودمون از سوار شدنش لذت ببریم و هم مسافر، اما با شرایط بدی که به وجود داره همین که بتونیم شکم زن و بچه را سیر کنیم و یک درآمد بخور و نمیر داشته باشیم، خداروشکر می‌کنیم؛ برای نو شدن تاکسی‌ها باید تاکسیرانی و دولت فکری کنه وگرنه با این درآمدهای ناچیز و چند برابر شدن قیمت خودرو ما نمی‌توانیم کاری کنیم.
«رحیم عباسی» یکی دیگر از رانندگان تاکسی شهر تصریح می‌کند: «امسال علاوه بر گرانی خودرو و قطعات آن، حق بیمه‌ها هم خیلی زیاد شده که انتظار داریم مسئولان در این باره فکری کنند».
دولت حمایت کند
«امین همدانی»، کارشناس حمل ونقل شهری می‌گوید: در خصوص ناوگان حمل و نقل عمومی چند فاکتور حائز اهمیت است، چگونه ناوگان حمل ونقل عمومی در شهرها را با هم لینک کنیم که به صورت پیوسته و یکپارچه نسبت به جابه‌جایی شهروندان اقدام کنند، نکته دیگر مدیریت این شبکه و زیرساخت‌های آن بر اساس عرضه و تقاضا و سوم اینکه بدانیم چگونه از این امکانات استفاده کنیم تا بهترین شرایط را در شهر داشته باشد.
عضو هیئت علمی دانشگاه شیخ بهایی تاکید می‌کند: تاکسی به عنوان سریع‌ترین سیستم حمل ونقل عمومی در شهرهای دنیا مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما با توجه به مشکلات اقتصادی عمر بیشتر این ناوگان از ۱۰ سال عبور کرده و این زردرنگ‌ها که قرار است به کاهش آلودگی هوا و ترافیک کمک کنند، معظلی برای شهرها تبدیل شده، از این رو دولت باید نگاه جدی به این موضوع داشته باشد.
وی ادامه می‌دهد: وقتی سن تاکسی‌ها از ۱۰ سال عبور می‌کند، این خودروها نه تنها جزء خودروهای فرسوده بلکه خودروهای اسقاطی محسوب می‌شود چون کارکرد آنها نسبت به خودروهای شخصی بیشتر بوده و در نتیجه استهلاک بیشتری دارند.
همدانی با بیان اینکه رانندگان تاکسی به تنهایی توانایی نوسازی تاکسی‌های خود را ندارند و باید از حمایت‌های دولتی بهره‌مند شوند، تصریح می‌کند: یک تاکسی که ۱۰ سال به صورت متوالی در سطح خیابان‌های شهر تردد دارد، تا چند برابر نسبت به خودروهای معمولی آلودگی دارد، اما رانندگان آنها آنچنان بضاعت مالی برای تعویض قطعات فرسوده خودرو ندارند و بیشتر به سراغ تعمیر آن می‌روند، به همین دلیل بسیاری از قطعات خودرو دچار فرسودگی شده و باعث افزایش مصرف سوخت می‌شود.
این کارشناس حمل و نقل شهری با بیان اینکه در حال حاضر فعالیت تاکسی‌های اینترنتی که بسیار مورد استقبال شهروندان قرار گرفته، شرایط کار را برای تاکسی‌های زردرنگ شهر دشوار کرده است، تاکید می‌کند: در این شرایط باید تسهیلات ویژه‌ای برای رانندگان تاکسی در نظر گرفت، به عنوان مثال امکان تردد آنها در مسیرهای ویژه اتوبوس‌های تندرو را فراهم کرد یا اینکه چند خیابان را به روی تردد خودروها بست و تنها اجازه تردد تاکسی‌ها را در آن مسیرها داد.
فرسودگی ۳۵ درصد تاکسی‌های شهر
«هادی منوچهری»، مدیرعامل سازمان مدیریت و نظارت بر تاکسیرانی شهرداری اصفهان اظهار می‌کند: در شهر اصفهان هشت هزار دستگاه تاکسی زرد رنگ تردد می‌کند که دو هزار و ۸۰۰ دستگاه تاکسی فرسوده است و باید از سیستم تاکسیرانی خارج شود.
وی با تاکید بر اینکه سن فرسودگی تاکسی‌ها ۱۰ سال به بالا است، یعنی در سال‌جاری تاکسی‌های مدل سال ۸۸ به پایین فرسوده به شمار می‌رود، می‌گوید: روند از رده خارج کردن تاکسی‌های فرسوده تا یک سال و نیم قبل خوب بود به طوری که تنها ۲۰ درصد ناوگان تاکسی در اصفهان فرسوده بود، اما با متوقف شدن اجرای طرح در حال حاضر این عدد به ۳۵ درصد رسیده است.
مدیرعامل سازمان مدیریت و نظارت بر تاکسیرانی شهرداری اصفهان با بیان اینکه در سال ۹۵ وام تسهیلات به مبلغ ۲۰ میلیون تومان از سوی وزارت کشور برای تبدیل به احسن کردن خودروها در نظر گرفته شد، اظهار می‌کند: در آن سال مبلغ پنج میلیون تومان آورده رانندگان تاکسی بود، همچنین خودروهای تاکسی نیز اسقاط می‌شد، اما پس از اینکه بیش از ۸۰۰ دستگاه خودرو تاکسی در اصفهان از رده خارج و تعدادی تبدیل به احسن شد، از سال ۹۶ طرح متوقف شد.
وی با ابراز نگرانی از اینکه در حال حاضر فرسودگی ناوگان تاکسی در بسیاری از کلانشهرهای کشور بیش از ۴۰ درصد است، ادامه می‌دهد: از سرگیری موضوع مهم خارج کردن تاکسی‌های فرسوده و جایگزین کردن آنها نیازمند مصوبات دولت، حضور بانک عامل، همکاری مرکز اسقاط خودرو و وزارت کشور است.
منوچهری تاکید می‌کند: پیگیری‌های زیادی توسط مسئولان سازمان‌های تاکسیرانی در کشور برای از سرگیری این طرح انجام و دولت بودجه مورد نیاز را تصویب کرده که امیدواریم این پیگیری‌ها باعث شود امسال اجرای طرح دوباره آغاز شود.