این بار خرما کمیاب و گران شد
برخی از اجناس هم‌زمان با ایام خاصی از سال بر سر زبان می‌افتند و گویی اسم‌شان با این ایام عجین شده و بازارشان داغ می‌شود.
به گزارش تسنیم، هر ساله در آستانه ماه رمضان یکی از دغدغه‌های مردم افزایش نرخ مواد خوراکی است اما امسال از چند روز مانده به آغاز رمضان نه‌تنها سیر صعودی خرما آحاد جامعه را شوکه کرد بلکه کمیابی و کمبود عرضه آن در بازار نگرانی‌ها را برای تامین این کالا بر سر سفره‌های افطار تشدید کرد.
ایران دومین تولیدکننده خرما در جهان است و 23 درصد از خرمای جهان را تولید می‌کند و در دنیا سالانه 7 میلیون تن خرما تولید می‌شود که سهم ایران از این میان، یک‌میلیون و 66 هزار تن است که چنین قابلیتی سبب شد با تصمیم اعضای ستاد تنظیم بازار صادرات خرما از دهم اردیبهشت با هدف کنترل بازار این کالای پرمصرف در ماه مبارک رمضان ممنوع شود، همچنین بر اساس مصوبه این ستاد مقرر شد غرفه‌های منتخب میادین میوه و تره‌بار، خرما را با نرخی حداقل 15 درصد پایین‌تر از قیمت مصوب عرضه کنند.
بررسی‌ها نشان می‌دهد با رسانه‌ای شدن تصمیمات اعضای ستاد تنظیم بازار چند روز مانده به آغاز ماه مبارک رمضان خبر افزایش سرسام‌آور قیمت خرما به‌دلیل صادرات نه‌تنها در سایت‌های خبری بلکه در محافل عمومی و مردم کوچه و بازار تمام آحاد جامعه را شوکه کرد که با گذشت حدود یک هفته از ماه مبارک رمضان این شرایط درباره بازار خرما همچنان ادامه دارد.
یکی از ابتدایی‌ترین اصول صادرات مواد غذایی اعم از میوه، صیفی‌جات، گندم، گوشت و انواع ارزاق دیگر این است که صادرات آن محصولات با رعایت ضوابط و اصول امنیت غذایی صورت گرفته و صادرات آنها به‌نحوی باشد که بازارهای داخلی دچار تلاطم نشده و با افزایش جهشی قیمت‌ها مواجه نگردد؛ اما امروزه صادرات بیش‌ازحد و عدم رعایت سهم مناسب برای بازار داخلی موجب شده تا در مواردی با کمبود برخی محصولات یا مواد غذایی در بازارهای داخلی مواجه شویم.
در حالی گرانی کالاها و اجناس موردنیاز بسیاری از مردم طبقات مختلف جامعه را دچار مشکل کرده که باید گفت این بار نه‌تنها نمایش صادرات بی‌رویه خرما توسط دلالان سبب افزایش تامل‌برانگیز این کالا شده بلکه شعبده‌بازی آنها در احتکار و انباشت محصول خرما در انبارها که با ماه مبارک رمضان عجین شده بازار را متشنج کرده است.
در این شرایط احتکارگران پس از چند روز محصولات خود را با چند برابر قیمت وارد بازار می‌کردند و مصرف‌کننده چاره دیگری جز خرید کالا با قیمت گزاف ندارد زیرا احتکارگران کالاهای اساسی مردم مانند روغن، برنج، ماکارونی، تن ماهی را هدف گرفته‌اند.
با گذشت چند روز و تکرار این روند برخی به خرید بیش از نیاز کالاهای اساسی می‌پردازند و این کار سبب ترس بقیه مردم از گرانی احتمالی دوباره یا کمبود کالاهای اساسی شده و از قشر کم‌درآمد تا پردرآمد جامعه، هرکس به‌اندازه توانش شروع به خرید بیش‌ازحد کالاهای اساسی می‌کنند.
*تداوم احتکار و گران‌فروشی موجب نارضایتی مردم
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی گفت: تداوم احتکار و گران‌فروشی می‌تواند موجب نارضایتی بیشتر مردم شود تا زمانی که نظارت و برخورد جدی از سوی مسئولان وجود نداشته باشد، شاهد احتکارهایی از این قبیل خواهیم بود و این روند اصلاح نخواهد شد و در حقیقت با حرف و شعار نمی‌توانیم راه به‌جایی ببریم.
حجت الاسلام سید ناصر موسوی لارگانی با بیان اینکه مردم برای تأمین معاش و هزینه‌های زندگی خود با مشکلات زیادی مواجه هستند، اظهار داشت: تورم افسارگسیخته جامعه را فراگرفته و عدم نظارت دولت بر بازار به‌شدت مردم را ناراحت و نگران کرده است.
او با بیان اینکه سود گرانی خرما در ماه مبارک رمضان به جیب دلال می‌رود، افزود: گرانی خرما مصرف‌کننده را از منظر اقتصادی تحت تاثیر قرار می‌دهد.
نماینده مردم فلاورجان در مجلس شورای اسلامی درباره وضعیت گرانی نرخ کالاهای اساسی همچون خرما در ماه مبارک رمضان، بیان کرد: در ماه مبارک رمضان میزان ساعت روزه‌داری بالاست و باید برای ارزان رسیدن کالاهای اساسی به‌دست مصرف‌کننده در این ماه اقدامات بهینه برنامه‌ریزی شود نه اینکه شاهد گرانی کالاها باشیم.
او پیرامون اینکه در ماه رمضان هزینه‌های اقشار جامعه افزایش می‌یابد، افزود: مسئولان اعلام می‌کنند برای تامین نیازهای مردم در ایام خاص برخی از محصولات کشاورزی را ذخیره کرده‌اند اما در عمل مشاهده می‌شود برخی کالاهای ذخایر در زمان برگزاری مناسبات گران می‌شود.
*رسیدن قیمت خرما را به 40 هزار تومان با صادرات بی‌رویه
رئیس اتحادیه فروشندگان و تولیدکنندگان پولک و نبات اصفهان گفت: با افزایش صادرات قیمت هر کیلو رطب خرما در بازار 35 تا 40 هزار تومان فروخته می‌شود.
علیرضا شیروانی پیرامون افزایش قیمت خرما در ماه مبارک رمضان اظهار داشت: صادرات بی‌رویه کالاهای داخلی سبب افزایش قیمت آنها در داخل می‌شود.
او با اشاره به اینکه طی 2 سال گذشته نرخ خرما 9 تا 12 هزار تومان بوده است، افزود: این کالا در ماه مبارک رمضان مصرف بالایی دارد اما اکنون نرخ آن 35 تا 40 هزار تومان رسیده است چرا افرادی که در ماه رمضان می‌خواهند افطار کنند باید دچار مشکل شوند.
رئیس اتحادیه فروشندگان و تولیدکنندگان پولک و نبات اصفهان درباره اینکه صادرات بی‌رویه تاثیر مستقیمی بر قیمت کالا در داخل کشور می‌گذارد، بیان کرد: در ماه‌های گذشته شاهد بودیم که با صادرات بی‌رویه قیمت پیاز از کیلویی یک تا 2 هزار تومان به 15 هزار تومان رسید اکنون هم خرما چنین شرایطی را پیدا کرده است.
او با انتقاد اینکه قبل از تامین کامل مصرف داخل نباید صادرات بی‌رویه برای کالاهای تولید داخلی داشته باشیم، گفت: می‌توانیم صادرات برای مبادله و تجارت با دیگر کشورها داشته باشیم اما در مرحله نخست باید نیاز داخل تامین شود و مازاد آن صادر گردد.
شیروانی با اشاره به اینکه در ماه مبارک رمضان مصرف‌کننده داخلی باید یک کیلو خرمای رطب را 35 تا 40 هزار تومان برای مصرف روزانه خود خریداری کند، افزود: آیا مسئولان آماری از صادرات بی‌رویه خرما ندارد که با این رویه در داخل کشور کمبود ایجاد می‌شود و در ماه رمضان که عمده مصرف خرما داریم با مشکلاتی روبه‌رو می‌شویم.
*گرانی خرما با احتکار در انبارها
یک کارشناس صنایع غذایی در اصفهان نیز گفت: کمیابی و کمبود خرما در بازار به‌دلیل انباشت این کالا در انبارهاست و مسئله احتکار مطرح است.
او پیرامون اینکه برخی از رسانه‌ها خشکسالی سال‌های گذشته را دلیل نبود خرما در بازار اعلام کرده‌اند، اظهار داشت: در حالی خرما در بازار موجود نیست که این کالا هم همانند کالاهایی طی سال گذشته در انبارها احتکار شده است.
قیمت کالاهای اساسی در حالی بالا می‌رود که بسیاری از این محصولات در داخل کشور تولید می‌شود. در شرایط کنونی بسیاری از کالاها در کشور انبار و دپو شده و عده‌ای رانت‌خوار و دلال با استفاده از امتیازات رانتی با ارز دولتی همان کالا را وارد می‌کنند و یا با انباشت آنها قیمت‌ها را نجومی می‌کنند. در شرایط کنونی بازار کالاهای اساسی توسط دلالان اداره می‌شود و به‌طور حتم مردم آسیب اصلی گرانی کالاهای اساسی را می‌بینند و این به ضرر کشور است. بدو‌ن شک اگر برنامه مشخصی برای تنظیم بازار بود و ارگانی قیمت اجناس را عادلانه وضع می‌کرد مردم نسبت به مسئولان بی‌اعتماد نمی‌شدند و نگران کالای چند ماه بعد خود نبودند.