"پیکرتراشی" درمان‌‌کننده چاقی نیست/ هشدار نسبت به عوارض و مرگ ناشی از جراحی‌‌های چاقی

دکتر محمد هاشمی ؛ درباره جراحی‌‌های چاقی گفت: جراحی‌‌های چاقی به دو دسته تقسیم می‌‌شوند؛ دسته اول جراحی‌‌ها، جنبه درمانی دارند و روی دستگاه گوارشی فرد مانند معده و روده انجام و باعث می‌‌شوند فرد کمتر غذا مصرف کند؛ دسته دوم جراحی‌‌ها، جنبه زیبایی دارد که افراد برای کاهش سایز مراجعه و پزشکان چربی‌‌های زیرپوستی فرد را خارج می‌‌کنند.
وی افزود: برای انجام جراحی‌‌های دسته اول که جنبه درمانی دارند شرایطی وجود دارد که باید حتماً رعایت شود. افرادی که تحت جراحی‌‌های درمانی چاقی، یعنی دسته اول جراحی‌‌های گفته شده قرار می‌‌گیرند باید حتماً دچار چاقی مفرط باشند، یعنی نمایه توده بدنی آن‌‌ها بالاتر از 40 باشد یا این‌‌که چاقی درجه دو و سه، یعنی شاخص توده بدنی بین 35 تا 40 داشته باشند ولی از رژیم‌‌های غذایی بهره‌‌ای نبرده و نتیجه‌‌ای نگرفته باشند. برای این افراد جراحی‌‌های چاقی انجام می‌‌شود که این جراحی منجر به کاهش سطح جذب یا دریافت مواد غذایی می‌‌شود و درنتیجه کاهش وزن رخ می‌‌دهد.
هاشمی ادامه داد: در صورتی برای این جراحی‌‌ها نتیجه‌‌ای حاصل خواهد شد که شرایط بیمار و اندیکاسیون(توصیه) به درستی مدنظر قرار بگیرد؛ در این صورت ممکن است مشکلات متابولیکی فرد نظیر کبد چرب و سطح قند و چربی خون او بهبودی قابل توجهی پیدا کند.
عضو انجمن پیشگیری و جرای چاقی ایران تأکید کرد: جراحی چاقی آخرین خط درمان چاقی محسوب می‌‌شود و زمانی که افراد به هر دلیلی نمی‌‌توانند رژیم غذایی خود را رعایت کنند می‌‌توانند تحت عمل جراحی‌‌ چاقی درمانی قرار بگیرند.
هاشمی ضمن اشاره به جراحی‌‌های درمانی با بیان اینکه عمل "اِسلیو معده" باعث کاهش حجم معده فرد می‌‌‌‌شود، متذکر شد: در جراحی اسلیو معده، بخشی از دستگاه گوارش فرد خارج شده است بنابراین نمی‌‌توان انتظار بازگشت فرد به زندگی عادی را داشت؛ همانطور که گفته شد این درمان‌‌ها آخرین خط درمان چاقی حساب می‌‌شوند اما وقتی فرد وزن خود را کم کند و شاخص توده بدنی او کاهش یابد کیفیت زندگی او بالا می‌‌رود و بنابراین باید به کاهش وزن فرد توجه شود.
وی با اشاره به گروه دوم جراحی‌‌های چاقی (جراحی‌‌های زیبایی) خاطرنشان کرد: جراحی‌‌های چاقی که با هدف زیبایی اندام انجام می‌‌شوند به هیچ وجه جنبه درمانی ندارند و شامل انواع جراحی‌‌های خارج کردن چربی نظیر لیپوساکشن، لیپولیزر، پیکرتراشی و... می‌‌شود. این جراحی‌‌ها به هیچ وجه درمان‌‌کننده چاقی نیست؛ انجام این جراحی‌‌ها از لحاظ علمی ممنوع نیست اما انجام آن نیز تأثیری بر سلامتی فرد ندارد. افرادی که با ظاهر اندام خود مشکل دارند ممکن است این جراحی‌‌ها را انجام دهند.
وی متذکر شد: هردو گروه جراحی‌‌های ذکرشده شامل جراحی‌‌های دارای جنبه درمانی و زیبایی، می‌‌تواند درجاتی از عوارض و حتی مرگ و میر در پی داشته باشد. طبیعی است که هر اقدام تهاجمی و دستکاری روی بدن که از طریق جراحی انجام می‌‌شود می‌‌تواند عوارضی در پی داشته باشد.
عوارض جراحی‌‌های چاقی چیست؟
هاشمی با بیان این‌‌که جراح چاقی باید در صورتی جراحی درمانی را انجام دهد که مزایای جراحی بیش از مضرات آن باشد، یادآور شد: برخی افراد ناآگاهانه به پزشکان اصرار می‌‌کنند تحت جراحی چاقی قرار بگیرند در حالی‌‌که مورد مناسبی برای جراحی شدن نیستند و در نتیجه دچار مشکلاتی می‌‌شوند و جراحی‌‌هایی روی دستگاه گوارش فرد انجام می‌‌شود که نباید انجام بگیرد.
وی افزود: جراحی‌‌های زیبایی چاقی که با هدف خارج کردن توده چربی زیرپوستی انجام می‌‌شوند به خصوص اگر با تکنیک‌‌های قدیمی انجام شوند ممکن است مرگ‌‌ومیر بالاتری نسبت به جراحی‌‌های درمانی داشته باشند و خطرات و عوارضی نظیر آمبولی (لخته شدن خون) و ایست تنفسی و مرگ را در پی داشته باشند.
هاشمی با بیان این‌‌که قبل از جراحی چاقی درمانی نیز نیاز به مشاوره‌‌های رفتاری وجود دارد، تصریح کرد: بیمار باید تحت نظر روانشناس و روانپزشک و متخصص تغذیه قرار بگیرد؛ فرد پس از جراحی نیز دچار یکسری محدودیت‌‌ها در غذا خوردن می‌‌شود که باید آمادگی آن را داشته باشد. در صورتی که این مشاور‌‌ه‌‌ها انجام نشود زنجیره درمان فرد ناقص باقی می‌‌ماند.
عضو انجمن پیشگیری و درمان چاقی در پاسخ به این سؤال که آیا در کشور ما این زنجیره درمانی به طور کامل اجرا می‌‌شود یا خیر، بیان داشت: جراحان ما عموماً این اصول را رعایت می‌‌کنند البته ممکن است برخی از پزشکان نیز به این امر توجه کافی نداشته باشند. مشاوره‌‌های تغذیه‌‌ای و روانشناختی جزوی از پروتکل درمان چاقی است و باید حتماً قبل و بعد از عمل جراحی انجام شوند.