بانوان ایران چگونه از شر شایع‌ترین سرطان زنان راحت شوند؟
در هر ۴۰ دقیقه، یک زن ایرانی به سرطان پستان مبتلا می‌شود؛ شاید ترسناک به نظر برسد، اما تنها با رعایت چند نکته ساده می‌توان ازشر بیماری مزاحم زنان ایرانی راحت شد، آنقدر راحت که دیگر می‌توان عنوان کشندگی را از روی آن برداشت.
درست است که این بیماری در کنار بیماری‌های قلبی هم اکنون به یکی از تهدید‌های جدی سلامت زنان کشور تبدیل شده، در ایران این بیماری در صدر سرطان‌های خانم‌ها قرار دارد، روز به روز در حال افزایش است و سالانه شش درصد به آمار مبتلایان به این بیماری افزوده می‌شود، اما باید این را هم اضافه کرد که کوتاهترین راه کاهش خطر سرطان پستان ضمن رعایت شیوه زندگی سالم ، انجام مراقبت‌های معمول نظیر معاینات دوره‌ای و انجام ماموگرافی در صورت نیاز به ویژه در افراد پر خطر است.
دکتر خلیق، رئیس گروه بیماری‌های غیرواگیر معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی اردبیل خاطرنشان کرد: به طور کلی باید به افراد آموزش داده شود که سرطان بر خلاف تصور عام، یک بیماری قابل پیشگیری است به طوری که بیش از ۴۰ درصد سرطان‌ها قابل پیشگیری‌اند.
برای پیشگیری از سرطان پستان باید بدانیم که علل ایجاد کننده سرطان و راه‌های دوری کردن از آن‌ها کدامند و همچنین چه عواملی اثر محافظتی در برابر این سرطان دارند
او با اشاره به علایم هشدار دهنده سرطان تصریح کرد: با شناخت علایم هشدار دهنده سرطان پستان و مراجعه به موقع به خانه‌ها و پایگاه‌های بهداشتی می‌توان ضایعات پیش سرطانی را پیش از تبدیل شدن به سرطان، زودتر تشخیص داد. بر این مبنا زنان باید به مشارکت در برنامه‌های غربالگری و تشخیص زودهنگام سرطان پستان ترغیب شوند و به شبکه بهداشتی مراجعه کنند.
به گفته وی بهترین راه کاهش خطر سرطان پستان ضمن رعایت شیوه زندگی سالم، انجام مراقبت‌های معمول نظیر معاینات دوره‌ای و انجام ماموگرافی در صورت نیاز به ویژه در افراد پر خطر است.
خلیق با اشاره به اصول خود مراقبتی برای پیشگیری و تشخیص زود هنگام سرطان پستان اظهار کرد: هر کسی می‌تواند برای کاهش خطر سرطان و دیگر بیماری‌های مزمن، تغییراتی را در شیوه‌ی زندگی خود ایجاد کند. افراد در معرض خطر باید به خاطر داشته باشند که ترکیبی از عوامل برای ایجاد سرطان لازم است از جمله عوامل ژنتیک، محیطی و شیوه‌ی زندگی. بعضی از این عوامل می‌توانند اصلاح شوند و بعضی دیگر خارج از اراده افراد هستند بنابراین افراد می‌توانند قدم‌هایی را برای کاهش خطر بیماری بردارند.
نکته‌ای که دکتر بر آن تاکید کرد و باعث امید زنان نگران ایرانی می‌شود این بود که خوشبختانه بیشتر عوامل خطری که سبب سرطان پستان می‌شوند قابل اصلاح هستند.
البته او به عوامل خطر غیر قابل اصلاح نیز اشاره کرد و گفت: سن بالا، سابقه خانوادگی و جهش‌های ژنی، سن قاعدگی کمتر از ۱۱ سال، سن یائسگی بالای ۵۴ سال، زمینه‌ی نژادی و قومی، وضعیت اقتصادی و اجتماعی بهتر، سابقه هیپروپلازی (رشد بیش از حد سلول ها) در پستان از اینگونه عوامل است.
رئیس گروه بیماری‌های غیرواگیر معاونت بهداشتی دانشگاه، عوامل خطر قابل اصلاح را نیز برشمرد و افزود: نمایه توده بدنی (BMI) بالای ۳۰، الکل، سن بالای مادر در زمان اولین زایمان، مواجهه با اشعه، قرص‌های ضد بارداری خوراکی، هورمون درمانی جایگزین HRT پس از یائسگی، مصرف بالای چربی‌های اشباع شده دانست.
وی با اشاره به مهمترین توصیه‌های خود مراقبتی در پیشگیری از سرطان پستان اظهار کرد: وزن متعادل داشته باشید و از مصرف غذا‌های پرچرب و سرخ کرده، نمک زده و آماده حاوی مواد نگهدارنده، ترشی و کنسرو‌ها پرهیز کنید یا مصرف آن‌ها را کاهش دهید. همچنین مصرف میوه سبزیحات، غلات و گوشت ماهی را بیشتر کنید چرا که می‌توانند با افزایش سطح آنتی اکسیدان‌ها سبب کاهش بروز سرطان شوند.
به گفته خلیق حداقل روزی ۳۰ دقیقه فعالیت ورزشی لازم و ضروری است و لازم است زنان از مصرف الکل و سیگار پرهیز کنید و در صورت دارا بودن فرزند شیرخوار، شیردهی از پستان را مورد توجه قرار دهند. همچنین با خانه یا مرکز بهداشتی درباره خطرات و مزایای مصرف قرص‌های ضدبارداری خوراکی و درباره خطرات و مزایای حاصل از مصرف هورمون‌های جایگزین یائسگی نیز مشورت کنید.
خلیق با اشاره به معاینه بالینی پستان، اضافه کرد: شایع‌ترین محل ایجاد سرطان پستان، ربع خارجی فوقانی پستان است. اغلب توده‌های پستانی توسط خود بیمار و گاهی نیز توسط پزشک و ماما در حین معاینه معمول پستان کشف می‌شود، به طوری که معاینه پستان یک بخش مهم از معاینات بالینی را تشکیل می‌دهد.
رئیس گروه بیماری‌های غیرواگیر معاونت بهداشتی دانشگاه به برنامه تشخیص زود هنگام و غربالگری سرطان پستان در ایران اشاره کرد و گفت: تشخیص زود هنگام به منظور بهبود بقا، سنگ بنای کنترل سرطان پستان و سپس ارائه خدمات مناسب در سطوح مختلف شبکه بهداشتی درمانی و ساماندهی درمان و مراقبت بیماران است که توسط ماما یا مراقب سلامتی که دارای مدرک مامایی است ارائه می‌شود.
سرطان پستان بیماری است که در آن، سلول‌های بدخیم در بافت پستان ایجاد می‌شوند و در اکثر کشور‌های دنیا سرطان پستان شایع‌ترین سرطان در زنان است.