بیماری زونا را چگونه تشخیص دهیم؟

ویروس آبله مرغان و زونا سال‌ها بدون هیچ علائمی در حالت کمون باقی می‌ماند. در صورت ابتلا به آبله‌مرغان به احتمال زیاد ویروس آن (واریسلا زوستر) همچنان در بدن باقی می‌ماند. در برخی از افراد این ویروس فعال می‌شود و با عبور از فیبرهای عصبی به پوست می‌رسد. نتیجه این امر بروز جوش‌هایی متمایز و دردناک به نام زونا است.

شکل ظاهری و علائم زونا

جوش‌های زونا گروهی متمایز از تاول‌های آبکی است که اغلب به شکل نواری در یک طرف کمر ظاهر می‌شوند. این درست همان اصطلاح زوناست که از کلمه لاتین به معنای کمربند به وجود می‌آید. شایع‌ترین محل ظهور زونا بعد از کمر، طرفین پیشانی یا اطراف یکی از چشم‌ها است، اما زگیل‌های زونا ممکن است در هر جایی از بدن بروز پیدا کند.

اولین علائم زونا قبل از ظاهر شدن جوش‌ها و یک تا پنج روز قبل از ظهور آن‌ها ایجاد می‌شود. هشدارهای اولیه مانند خارش، مور مور شدن، سوزش و درد معمولاً در محل‌هایی دیده می‌شود که بعداً جوش ظاهر خواهد شد. در حالی که درد موضعی و ظهور جوش نشانه‌های هشداردهنده زونا محسوب می‌شود، این بیماری می‌تواند با علائم دیگری مانند تب، لرز، سردرد و ناراحتی شکم همراه باشد.

تشخیص زونا از بیماری‌های مشابه

تاول‌های ریزی که فقط در اطراف لب‌ها و یا دهان ظاهر می‌شوند، زخم‌های دهانی یا تبخال هستند. این تاول‌ها نشانه زونا نیستند، بلکه توسط ویروس هرپس سیمپلکس (یکی از مهم‌ترین ویروس‌های بیماری‌زای انسانی و عامل بیماری تبخال) ایجاد می‌شوند. تاول‌های خارش‌داری که پس از پیاده روی، باغبانی یا صرف وقت در خارج از منزل ظاهر می‌شوند، ممکن است واکنشی نسبت به پیچک، بلوط یا سماق سمی باشد. در صورت مشکوک بودن به علت بروز خارش، باید به متخصص مراقبت‌های بهداشتی مراجعه کرد.

علل بروز زونا

ویروس واریسلا زوستر، عامل اصلی هر دو بیماری آبله‌مرغان و زونا است. در فردی که برای اولین بار در معرض این ویروس قرار می‌گیرد، زخم‌هایی پراکنده و خارش‌دار به نام آبله‌مرغان ظاهر می‌شود. این ویروس هرگز از بین نمی‌رود، بلکه در سلول‌های عصبی ساکن می‌شود و ممکن است چند سال بعد دوباره فعال و باعث ایجاد بیماری زونا شود. این بیماری هرپس زوستر نیز نامیده می‌شود، اما با ویروسی که باعث ایجاد تبخال تناسلی می‌شود، هیچ ارتباطی ندارد.