گرانی دوباره مرغ در راه است؟

روزنامه وطن‌امروز نوشت: قیمت هر شانه تخم‌مرغ در خرده‌فروشی‌ها به ۵۰ هزار تومان و هر کیلو مرغ به ۲۴ هزار تومان رسیده است. اینطور که پیداست مشکل بنیادین مرغدار‌ها یعنی تامین نشدن نهاده دامی به صورت مقطعی حل شد، اما بار دیگر شاهد کاهش تولید در این زمینه هستیم. این شرایطی قیمتی در حال رخ داده که هنوز مراکز تحت نظر شهرداری‌ها مرغ را با قیمت مصوب ۲۰۵۰۰ تومان و تخم‌مرغ را شانه‌ای ۳۳ هزار تومان عرضه می‌کنند و نوسانات بازار خرده‌فروشی‌ها روی آن‌ها تاثیر نگذاشته است.

قیمت مرغ و تخم‌مرغ از نیمه آبان ماه تا هفته اول آذرماه سال جاری روز‌های عجیبی به خود دید. در این بازه زمانی قیمت هر شانه تخم‌مرغ به ۴۵ هزار تومان و قیمت هر کیلو مرغ به نزدیک ۳۵ هزار تومان رسید؛ اتفاقی که با توجه به اهمیت مرغ و تخم‌مرغ در سبد غذایی مردم ایران باعث اعتراض مردم در فضای مجازی شد.

بررسی‌ها حاکی از آن بود اصلی‌ترین دلیل رشد قیمت مرغ و تخم‌مرغ نرسیدن نهاده‌های دامی ارزان (با ارز ترجیحی) به مرغداران بوده است. مرغداران با علم به این موضوع که باید محصول خود را با قیمت مصوب به فروش برسانند، ولی نهاده دولتی برای این کار نداشتند، ترجیح دادند از میزان تولید خود بکاهند و اساسا کمتر جوجه‌ریزی کنند و به نهاده کمتری احتیاج داشته باشند. کاهش جوجه‌ریزی باعث رشد قیمت مرغ و تخم‌مرغ در بازار آزاد شد؛ اتفاقی که دیگر مرغداران سهمی در آن نداشتند و صرفا ناشی از کمبود عرضه بود. دولت در این مقطع تصمیم به توزیع مرغ منجمد گرفت و سپس با استفاده از ذخایر استراتژیک نهاده‌های دامی سعی بر کنترل قیمت مرغ داشت که البته در این زمینه هم موفق بود و قیمت مرغ تا ۲۰ هزار تومان کاهش یافت.

این اقدام دولت، اما چندان ادامه نیافت و دوباره مرغداران با مشاهده کاهش عرضه نهاده‌های دامی، میزان جوجه‌ریزی خود را کاهش دادند. باید به این نکته توجه داشت که صنعت مرغ و تخم‌مرغ صنعتی است که تاثیر سیاست‌های مخرب و نامناسب در آن، خود را پس از یک بازه حدود ۴۰ روزه نشان می‌دهد.

چه کار باید می‌شد؟

دولت به جای پاک کردن صورت مساله نهاده‌های دامی و اجبار مرغداران به فروش با قیمت مصوب، باید پیش از هر اقدامی تکلیف خود را با نهاده‌های دامی روشن می‌کرد. نخستین اقدام دولت در این زمینه تخصیص ارز بموقع برای واردات نهاده دامی و اطمینان از رسیدن آن به دست مرغدار است که هنوز در این زمینه اتفاقی رخ نداده است. وزارت صمت و بانک مرکزی باید رویکرد خودشان را در اولویت‌بندی نهاده‌های دامی تغییر دهند.

قاچاق تخم‌مرغ!

اگرچه بی‌برنامگی وزارتخانه‌های جهاد کشاورزی و صمت برای ساماندهی بازار تخم‌مرغ، دلال‌بازی، تامین بخشی از نهاده‌های مورد نیاز واحد‌های تولیدی از بازار آزاد، افزایش قیمت نهاده‌ها و به طور کل افزایش هزینه‌های تولید علت اصلی افزایش قیمت تخم‌مرغ عنوان شده است، اما گفته می‌شود موضوع دیگری، چون قاچاق تخم‌مرغ به کشور‌های همسایه هم بر بازار داخلی اثر گذاشته است. در این راستا و در پاسخ به این سوال که آیا تخم‌مرغ به کشور‌های دیگر قاچاق می‌شود، هدایت اصغری، مدیرعامل اتحادیه مرکزی مرغداران میهن گفت: در روز‌های گذشته اخباری مبنی بر قاچاق تخم‌مرغ به کشور‌های افغانستان و عراق به دست ما رسیده است.

در حال حاضر هر شانه تخم‌مرغ تولید شده در ایران با قیمت بیش از ۶۰ هزار تومان در افغانستان فروخته می‌شود. وی ادامه داد: برخی افراد سودجو و فرصت‌طلب به دلیل اختلاف قیمت تخم‌مرغ در داخل و خارج کشور اقدام به قاچاق آن می‌کنند و هر تریلی تخم‌مرغی که از کشور به صورت قاچاق خارج می‌شود، برای آن‌ها سود ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلیون تومانی دارد، بنابراین لازم است دستگاه‌های نظارتی و امنیتی به این موضوع ورود کنند و جلوی قاچاق تخم‌مرغ گرفته شود. اصغری تصریح کرد: شاید مقدار قاچاق زیاد نباشد، اما جو روانی ایجاد شده ناشی از آن بازار داخلی را بهم می‌ریزد و باعث نابسامانی در بازار می‌شود.

وی با اشاره به اینکه چرا باید تخم‌مرغ در بازار با قیمت بالا عرضه شود در حالی که اعلام کردیم می‌توانیم تخم‌مرغ بسته‌بندی شده را با قیمت ۳۶ هزارتومان به بازار عرضه کنیم، گفت: تخم‌مرغ ارزان‌ترین کالای پروتئینی است و بخش زیادی از نیاز مردم به پروتئین با تخم‌مرغ جبران می‌شود. اگر افزایش قیمت باعث حذف آن از سبد خانوار شود، آن وقت باید در بخش‌های درمانی هزینه بیشتری کنیم. مدیرعامل اتحادیه مرکزی مرغداران میهن در پایان گفت: منتظر این هستیم تا ستاد تنظیم بازار قیمت تخم‌مرغ بسته‌بندی شده را به صورت کشوری اعلام و ابلاغ کند تا توزیع گسترده تخم‌مرغ بسته‌بندی شده با قیمت مشخص شده انجام شود.