کدام علائم نشانه بروز سرطان است؟
متغیرهایی در زندگی انسان وجود دارد که باعث افزایش ریسک فاکتورهای بیماری سرطان می‌شود. با شناسایی و به حداقل رساندن این متغیرها که تهدیدی برای جان انسان‌ها محسوب می‌شود، می‌توان جامعه را به سمت سلامت سوق داد.
روش‌های درمان سرطان در دنیا مدام در حال تغییر است و پیشرفت تکنولوژی در کنار تشخیص به موقع این بیماری، امید به بهبود را در بیماران مبتلا به سرطان افزایش داده است. خوشبختانه در حال حاضر شرایط برای انجام غربالگری‌هایی جهت تشخیص زودتر بعضی از سرطان‌ها وجود دارد که همین مسئله باعث افزایش سطح امید به درمان بیماران می‌شود. در همین ارتباط با دکتر پوریا عادلی، متخصص رادیو تراپی و دبیر انجمن سرطان اصفهان، گفت و گویی داشتیم که شرح آن را در ادامه می‌خوانید:
انواع روش‌های درمان سرطان چیست؟
سرطان دارای سه روش درمان اساسی است که شامل جراحی، درمان‌های سیستمتیک و رادیوتراپی یا پرتودرمانی می‌شود. روش‌های رادیوتراپی و پرتودرمانی، به عنوان درمان‌های غیر جراحی طبقه بندی می‌شوند. این روش‌های درمانی ترتیب خاصی ندارد و بنا بر تصمیم پزشک ممکن است هر کدام ابتدا یا انتهای درمان صورت گیرد. به طور مثال شاید قبل از جراحی، رادیوتراپی و یا تنها جراحی صورت گیرد و یا درمان ترکیبی از هر سه روش باشد. پزشک متخصص تصمیم به انتخاب روش‌های درمانی مناسب برای بیمار می‌گیرد. روش‌های درمان سرطان بر اساس شیمی درمانی و درمان‌های سیستمیک هر روز به سمت جلو حرکت می‌کند و به طور دائم داروهای جدیدی برای درمان اضافه می‌شود، بعضی از این داروها در ایران دسترس است و بعضی نیز ممکن است در دسترس نبوده و یا قیمت آنها بالا باشد.
آیا روش رادیو تراپی می‌تواند برای درمان همه سرطان‌ها به کار گرفته شود؟
روش درمانی رادیو تراپی روز به روز در حال تغییر است. روش‌های جدید رادیو تراپی نمی‌تواند همه انواع تومور را درمان کند و ممکن است بهتر باشد پزشک برای درمان بعضی تومورها از روش‌های قدیمی کمک بگیرد. تومورها انواع مختلفی دارند و بسته به نوع، شرایط و استیج بیماری تنها پزشک معالع حق انتخاب روش درمانی را خواهد داشت. متأسفانه بحث‌های تبلیغاتی درمانی غلط در داخل کشور و خارج متداول شده است که در بیمار احساس نیاز کاذب ایجاد کرده و این موضوع بسیار خطرناک است.
کدام علائم می‌توانند نشانه بروز سرطان باشد؟
سرطان بسته به ارگانی که درگیر می‌کند، علائم متفاوتی دارد. به نوعی از فرق سر تا نوک انگشتان پا ممکن است دچار سرطان‌ها و بدخیمی‌های مختلفی شوند، زیرا سرطان به معنای رشد بی رویه سلول‌ها است که در هر جای بدن می‌تواند اتفاق بیفتد. علائم انواع سرطان متفاوت است. سردردهای مقاوم به درمان، سرفه‌های پایدار، احساس توده در سینه، ایجاد خون در مدفوع، سوزش ادرار، دردهای گوارشی و معده که به درمان‌های روتین بی پاسخ است، احساس سیری زودرس و نفخی که درمان نمی‌شود، می‌توانند از علائم سرطان باشند. همچنین نشانه‌های بالینی دیگری مانند کاهش وزن، تعریق شبانه و احساس خارش بدن نیز علائمی است که باید جدی گرفته شده و علت آنها پیگیری شود. البته همه این علائم نشاندهنده قطعی ابتلاء به سرطان نیست، بلکه در صورت بروز آنها باید به پزشک مراجعه شود تا با بررسی پزشک، تشخیص نهایی داده شود، زیرا بسیاری از علائم عمومی بوده و در بیماری‌های مختلف دیده می‌شود.
غربالگری چه نقشی در درمان سرطان دارد؟
برای شانس بالاتر درمان باید سرطان را در مراحل اولیه تشخیص دهیم. غربالگری موضوعی است که باید جدی گرفته شود، به خصوص در مورد سرطان‌هایی مانند سینه، سرویکس (دهانه رحم) و روده بزرگ که امکانات غربالگری وجود دارد، افراد باید مورد سنجش قرار گیرند. برای چکاپ سرطان سرویکس (دهانه رحم)، زنان باید به پزشک متخصص برای انجام پاپ اسمیر مراجعه کنند. غربالگری سرطان سینه، ماموگرافی است که باید در سنین بالای ٤٠ سال، به صورت سالیانه یا دو سال یک‌بار انجام شود و از بیست سالگی نیز معاینات ماهیانه روتین توسط خود افراد و معاینات سالیانه توسط پزشک صورت گیرد تا با تشخیص زودرس این نوع سرطان، احتمال موفقیت درمانی افراد افزایش یابد. در مورد سرطان روده بزرگ هم روش غربالگری کولونسکوپی انجام می‌شود که همه افراد بالای ٥٠ سال باید مورد بررسی قرار گیرند. این نوع از سرطان‌ها روش‌های غربالگری در دسترسی دارند که با تشخیص به موقع و زود هنگام می‌توان بر موفقیت درمان با پرداخت هزینه ارزان‌تر امیدوار بود.
کدام عوامل خطر در بروز سرطان نقش دارند؟
عوامل محیطی و ژنتیکی می‌توانند به عنوان فاکتورهای ایجاد سرطان محسوب شوند و به نوعی باید هر دو عامل برای این بیماری وجود داشته باشد. به این معنا که فرد باید از لحاظ ژنتیکی مستعد این بیماری باشد، اما بحث ژنتیکی با ارثی متفاوت است. تعداد محدودی از سرطان‌ها ارثی هستند، اما بیشتر سرطان‌ها ارثی نبوده بلکه ژنتیکی هستند؛ به این معنا که بعضی از ژن‌ها افراد را مستعد ابتلاء به سرطان می‌کنند. عوامل محیطی هم می‌توانند باعث تشدید این بیماری شوند. آلودگی هوا، انتخاب غذاهای غربی و فست فود ها که فیبر کمتری دارند و غذاهای حاوی نیترات و فرآوری شده نیز می‌توانند عامل ایجاد سرطان باشند. آلودگی هوا به خصوص در سرطان‌هایی مثل سرطان ریه نقش مهمی دارد. همچنین بعضی ویروس‌ها نیز مانند (HPV)می‌توانند به عنوان فاکتورهایی برای ایجاد بیماری سرطان محسوب شوند.