بهداشت قاعدگی؛ هرآنچه که باید بدانید
دوران قاعدگی (پریود) بخش مهمی از زندگی زنان است. تقریبا نیمی از جمعیت زنان یا یک چهارم جمعیت جهان در سن باروری هستند و هر ماه قاعدگی را تجربه می‌کنند. رعایت بهداشت قاعدگی نه تنها برای حفظ سلامت جسمانی و روانی دختران و زنان مهم است بلکه بر رشد و نمو فرزندان آینده آن‌ها نیز اثر می‌گذارد.
دوران قاعدگی (پریود) بخش مهمی از زندگی زنان است. تقریبا نیمی از جمعیت زنان یا یک چهارم جمعیت جهان در سن باروری هستند و هر ماه قاعدگی را تجربه می‌کنند. رعایت بهداشت قاعدگی نه تنها برای حفظ سلامت جسمانی و روانی دختران و زنان مهم است بلکه بر رشد و نمو فرزندان آینده آن‌ها نیز اثر می‌گذارد.
چرخه طبیعی قاعدگی بین ۲۱ تا ۳۵ روز متغیر است و مدت خونریزی زنان در سن باروری معمولا ۳-۵ روز طول می‌کشد، اما گاهی بین ۲-۱۰ روز نیز متغیر است.
قاعدگی گرچه یک مساله طبیعی و متضمن حفظ بقاء بشر است، اما در اغلب کشور‌های جهان یک تابو محسوب می‌شود. دختران و زنان سعی دارند آن را مخفی کنند و در اغلب جوامع به صورت عادی در مورد آن صحبت نمی‌شود.
بهداشت قاعدگی
آگاهی از نکات بهداشتی دوران قاعدگی و رعایت آن‌ها موجب می‌شود که دوران قاعدگی سالمی داشته باشیم و از بروز بسیاری از مشکلات جلوگیری کنیم. بهداشت زنان در دوران قاعدگی اصولی دارد که برای جلوگیری از ابتلا به انواع عفونت‌ها و بیماری ها باید رعایت شود. فراموش نکنید عدم رعایت موارد بهداشتی ممکن است، فرد را با مشکلات زیادی رو به رو کند و احتمال ابتلا به سرطان رحم را افزایش دهد.
زنان برای گذر از دوران قاعدگی از وسایلی برای جمع‌آوری خون استفاده می‌کنند. قفسه‌های سوپرمارکت‌ها و داروخانه پر شده از انواع محصولات بهداشتی مخصوص دوران قاعدگی؛ محصولاتی که با این همه تنوع و رنگ و اندازه، انتخاب از میانشان نیازمند اطلاعات بیشتر و تجربه است. حالا در این نوشتار نگاهی داریم به سه محصول عمده برای استفاده در دوران پریود و موجود در بازار: نوار بهداشتی، تامپون و فنجان قاعدگی. مزایا و معایب هر کدام را بررسی می‌کنیم و پاسخ بسیاری از پرسش‌ها را هم می‌دهیم.
مصریان و یونانیان باستان با استفاده از برگه‌های پاپیروسی که به دور یک چوب می‌پیچیدند، وسیله‌ای شبیه به تامپون درست می‌کردند. تحقیقات تاریخی اندکی که بر روی این موضوع صورت گرفته نشان می‌دهد زنان تا پیش از ابداع نوار‌های بهداشتی یکبار مصرف عمدتا از پارچه برای جمع‌آوری خون استفاده می‌کردند؛ روشی که در کشور‌های در حال توسعه به دلیل نبود امکانات بهداشتی همچنان رایج است.
براساس برآورد‌های سازمان جهانی بهداشت حدود یک سوم مردم دنیا یعنی ۲.۳ میلیارد نفر به سرویس‌های بهداشتی ایمن و سالم از جمله توالت و حمام دسترسی ندارند. همچنین حدود ۴.۵ میلیارد نفر در منزل شخصی خود توالت ندارند.
این مساله بر بهداشت قاعدگی نیز اثرات شدیدی دارد چرا که عدم دسترسی به سرویس‌های بهداشتی خطر عفونت‌های میکروبی در زمان قاعدگی را به شدت افزایش می‌دهد.
بنا به دلایل ذکر شده، اکنون بهداشت قاعدگی به عنوان یکی از حقوق اولیه زنان شناخته شده و فعالان حقوق بشری در پی آنند با آگاهی رسانی به دولت‌ها این مساله را برای زنان راحت‌تر کنند.
چه نوع حفاظتی برای من مناسب است؟
این کاملاً به شما بستگی دارد به سبک زندگی خود فکر کنید و بهترین وجه متناسب با نیاز‌های خود را انتخاب کنید. همچنین می‌توانید محصولات مختلف را امتحان کنید.
متداول است که از چیز‌های مختلفی در زمان‌های مختلف در طول دوره خود استفاده کنید. برای مثال، ممکن است کسی در طول روز از تامپون استفاده کند و در شب پد بگذارد.
بعضی از افراد فکر می‌کنند که یک کاپ یا یک تامپون درون واژن شما راحت‌تر است، چون از مسیر خارج می‌شود و شما معمولاً نمی‌توانید آن را احساس کنید.
برخی دیگر احساس می‌کنند که پدها، احساس راحتی بیشتری نسبت به تامپون یا فنجان برایشان دارند، و یا پد را ترجیح می‌دهند، زیرا نمی‌خواهند یک شی را در واژن خود قرار دهند.
چگونه می‌توان از پد استفاده کرد؟
پدها در اندازه‌های مختلفی هستند آن‌ها می‌توانند به دلیل خونریزی زیاد، متوسط، یا ضخیم باشند. شما می‌توانید هر کدام که برایتان راحت‌تر است را استفاده کنید.
علاوه بر شرایط بدنی و میزان خونریزی، شما باید هنگام انتخاب نوار بهداشتی، سبک زندگی‌تان را نیز در نظر بگیرید. نوار بهداشتی را با توجه به فعالیت‌هایتان در روز‌های پریود انتخاب کنید. مثلا نوار بهداشتی بالدار بزرگ برای فعالیت‌های ورزشی، و نوار بهداشتی با قدرت جذب بالا برای روز‌هایی که حجم کارتان زیاد است و فرصت کمی دارید، مناسب هستند.
برای ارتقای سلامتی در دوران پریود، علاوه بر انتخاب نوار بهداشتی مناسب، چنین مواردی را نیز بهتر است رعایت کنید:
- پوشیدن لباس‌زیر نخی و آزاد که امکان گردش هوا را داشته باشد
- تعویض به‌موقع نوار بهداشتی برای جلوگیری از عفونت
- شست‌وشوی بدن بعد از تعویض نوار بهداشتی
- استحمام با آب گرم برای کاهش درد‌های پریود
- استفاده‌نکردن از شوینده‌های صابونی
تامپون‌ها در اندازه‌های مختلف (قدرت‌های جذب)، مثل سبک، معمولی و فوق جاذب هستند. بهتر است از سبک‌ترین چیزی استفاده کنید که چند ساعت برایتان طول می‌کشد.
بعضی از تامپون‌ها با اپلیکاتور هستند وسیله‌ای کوچک ساخته شده از مقوا یا پلاستیک که به شما کمک می‌کنند تامپون را در واژن خود قرار دهید و بعضی از تامپون‌ها اپلیکاتور ندارند، پس شما فقط با انگشت باید آن‌ها را جا دهید.
دستان خود را بشویید و در موقعیت راحتی قرار بگیرید. شما می‌توانید چمباتمه بزنید، یک پا را بلند کنید و یا روی زانو‌های خود مانند توالت بنشینید. تامپون را به واژن خود وارد کنید. وارد کردن یک تامپون در واژن کار راحتی است، اگر آرام باشید. همچنین می‌توانید کمی روغن و روان‌کننده را روی نوک انگشت یا اپلیکاتور بزنید.
تامپون‌ها یک رشته در یک طرفشان دارند که از واژن شما جدا می‌شود. شما با کشیدن نخ به آرامی تامپون را بیرون بیاورید. اگر تامپون برای مدت طولانی در واژن شما بماند، می‌تواند باعث بروز یک بیماری به نام سندرم شوک سمی (TSS) شود. TSS واقعاً نادر، اما خطرناک است.
قرار دادن تامپون معمولاً آسیب به شما نمی‌رساند، اما ممکن است در ابتدا کمی تمرین لازم باشد. انواع مختلفی را امتحان کنید تا زمانی که بفهمید کدام را دوست دارید و برای شما راحت‌تر خواهد بود.
اگر قرار دادن تامپون برایتان بسیار دردناک است ممکن است یک مشکل پزشکی داشته باشید، یا پرده بکارت شما دهانه واژن را پوشانده باشد. در هر صورت، یک پزشک یا پرستار می‌تواند به شما کمک کند بفهمید که چرا باعث درد می‌شود.
چگونه می‌توان از کاپ پریودی استفاده کرد؟
انواع مختلفی از کاپ‌ها وجود دارد و همه آن‌ها با دستور مرحله‌ای و عکس خاص همراه هستند. این کاپ‌ها ممکن است به ظاهر بزرگ باشد، اما اکثر مردم وقتی از آن استفاده می‌کنند نمی‌توانند آن را حس کنند.
دستان خود را بشویید و در موقعیت راحتی قرار بگیرید. شما می‌توانید چمباتمه بزنید، یک پایتان را بلند کنید و یا روی زانو‌های خود در توالت بنشینید. کاپ را به داخل واژن فشار دهید و یا آن را تا کنید با انگشتان خود وارد واژنتان کنید.
قرار دادن یک کاپ در واژن شما در صورتی که ریلکس باشید، راحت‌تر است. شما به مدت ۸ تا ۱۲ ساعت می‌توانید از آن استفاده کنید، یا تا زمانی که پر شود. بعضی از کاپ‌های قاعدگی یک ساقه کوتاه دارند که شما می‌توانید آن را بیرون بکشید. بقیه را با قلاب کردن انگشت به دور لبه اش و با فشار می‌توان بیرون کشید.
اگر خرید کردید بروشور کاپ کاملاً توضیح داده است. حتماً باید امتحان کنید که با چه روشی راحت‌ترید. مثلاً این‌که چه شکلی تا کنید تا راحت‌تر داخل شود.
برای راحت‌تر داخل شدن کاپ می‌شود از لوبریکانتی که بر پایه‌ی آب باشد استفاده کرد. اصلاً نباید از لوبریکانت‌های چرب یا وازلین استفاده کرد. هم به سیلیکون آسیب می‌رساند و هم شستن آن سخت می‌شود.
برای داخل کردن کاپ از عضلات واژن کمک بگیرید. چیزی شبیه تمرین کگل. بعد از داخل کردن اگر کاپ رو داخل واژن حس می‌کنید یا دم کاپ بیرون از بدنتون قرار گرفته یعنی درست جاگذاری نکردید یا کاپ براتون بزرگه.
برای خروج کاپ حالت چمباتمه یا اسکوات ایده‌آله. باز هم از فشار عضلات واژن این بار در جهت مخالف کمک بگیرید. اگر دردناک بود به زور نکشید. قبل کشیدن با دو انگشت انتهای کاپ رو فشار بدید و رها کنید و کم کم به پایین بکشید. هول نکنید. استرس عضلات رو منقبض و خروج کاپ رو سخت‌تر می‌کنه.
آیا کاپ‌ها قابل استفاده مجدد هستند؟
آن را در توالت یا حمام خالی کنید، و قبل از استفاده مجدد آن را بشورید. اگر در جایی هستید که نمی‌توانید کاپ خود را بشویید، فقط آن را خالی کنید و کنار بگذارید.
آیا کاپ در واژن حرکت می‌کند و وارد رحم می‌شود؟
دهانه رحم یا سرویکس برای همین منظور در ورودی واژن قرار دارد. به جز تعداد بسیار محدودی از اسپرم‌های برگزیده در روز‌های خاصی از سیکل ماهانه، هیچ جنبنده‌ای نمی‌تواند از سد سرویکس به راحتی بگذرد و داخل رحم شود مگر با ابزار پزشکی و با اهداف خاص. کاپ انقدر بزرگ هست که به زور هم نمی‌توانید آن را وارد رحم کنید. همین‌طور خون قاعدگی امکان بازگشت به رحم را ندارد. نگرانی عجیب، اما ظاهراً رایجی است.
باکره‌ها «نمی‌توانند» استفاده کنند؟
اگر سوال این است که داخل کردن کاپ به پرده‌ی بکارت آسیب می‌زند یا خیر، باید بگوییم که ممکن است آسیب ببیند. برای این مورد باید با یک متخصص زنان مشورت کنید که ببینید آیا می توانید از کاپ قاعدگی استفاده کنید یا خیر!
آیا هنگام ادرار یا مدفوع باید کاپ را خارج کرده باشم؟
خیر، کاپ قاعدگی درون واژن قرار می گیرد و کانال واژن از مجرای ادرار و مدفوع کاملا جداست، هیچ مشکلی برای استفاده از کاپ هنگام ادرار یا مدفوع نیست.
کاپ قاعدگی را از کجا بخریم؟
کاپ قاعدگی مدت زیادی است که تولید می‌شود اما چند وقتی است که بیش از پیش شناخته شده و استفاده می‌شود. برای خرید کاپ یا فنجان قاعدگی باید از برندی که خریداری می‌کنید مطمئن باشید تا از هرگونه سختی و حساسیت پوستی جلوگیری کرده باشید.
شما برای خرید کاپ قاعدگی می‌توانید به فروشگاه‌های اینترنتی مراجعه کنید تا علاوه بر مطالعه جزئیات محصول با تنوع تمامی محصولات مواجه شوید. همچنین می‌توانید این محصول را از داروخانه‌ها تهیه فرمایید، قیمت این محصول در حال حاضر بین سیصد تا پانصد هزار تومان است.