اصول تغذیه‌ای پیشگیری از ابتلا به فشارخون را بشناسیم
مدیرگروه بهبود تغذیه معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان اهمیت در خصوص کنترل فشارخون، توجه به اصول تغذیه سالم، عوارض فشارخون بالا، نمک آشکار و پنهان در مواد غذایی و تنوع و تعادل در مصرف غذاها را برای پیشگیری از ابتلا به بیماری فشار خون تشریح کرد.
رجان منوچهری در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا در خصوص اهمیت کنترل فشار و توجه به اصول تغذیه‌ای سالم، اظهار کرد: متأسفانه در جامعه اکثر کسانی که دچار عارضه فشار خون هستند از این عارضه در بدن خود آگاهی ندارند و زمانی متوجه می‌شوند که فشار خون در بدن آنها عوارضی بجا گذاشته است، باید افراد فشار خون بدن را به طور مرتب کنترل کنند، افراد سالم بزرگسال لازم است سالیانه یک بار این کار را انجام دهند.
وی افزود: متأسفانه در بین بیماری‌های غیر واگیر در جامعه عوارض فشار خون بسیار زیاد است و مرگ و میر بالایی را به خود اختصاص داده است، انواع سکته‌های قلبی و مغزی در اثر پرفشاری خون اتفاق می‌افتد، بنابراین باید به به دنبال عواملی مؤثر برای پیشگیری و کنترل پرفشاری خون باشیم.
مدیر گروه بهبود تغذیه معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، تصریح کرد: سن و جنس از عوامل ایجاد فشار خون است که افراد نمی‌توانند در این مورد مداخله‌ای داشته باشند، اما مداخلات تغذیه‌ای در کاهش بروز فشار خون مؤثر است.
ضرورت توجه به کنترل وزن، کاهش مصرف نمک و روغن جامد
وی ادامه داد: کنترل وزن، کاهش مصرف نمک و روغن به خصوص روغن‌هایی که از نظر تغذیه‌ای مناسب نیستند (روغن‌های جامد) در کنترل فشار خون تأثیر دارند، افرادی که دچار این بیماری یا در معرض ابتلاء هستند اگر چند کیلوگرم وزن خود را کاهش دهند و به وزن مناسب برسند فشار خون آنها چند درجه پایین می‌آید و برای کنترل وزن خود نیازمند داشتن برنامه غذایی سالم و فعالیت بدنی منظم هستند.
منوچهری‌تاکید کرد: در عادات غذایی میزان مصرف نمک مهم است، نمک غذا به دو بخش نمک آشکار و پنهان (نمکی که به ماده غذایی اضافه شده و به چشم دیده نمی‌شود) تقسیم می‌شود، وقتی نمک در غذا و مواد غذایی فرآوری شده و صنعتی زیاد باشد ابتلاء به فشار خون بالا نیز افزایش پیدا می‌کند.
مدیر گروه بهبود تغذیه معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، گفت: انواع ترکیبات سدیم حاوی نمک است، باید به برچسب‌های مواد غذایی دقت کنیم، تاکید می‌شود شهروندان حتماً هنگام خرید به برچسب مواد غذایی نگاه کنند، در برچسب‌ها به طور دقیق مشخص شده است که این ماده غذایی حاوی نمک بالایی با بر چسب قرمز یا نمک موجود کافی با برچسب نارنجی، زرد و سبز است.
وی افزود: استفاده از نمک برای یک فرد سالم پنج گرم در روز است، برای بیمارانی که دچار بیماری قلبی، کلیوی و پرفشاری خون هستند باید سه گرم نمک در روز مصرف کنند، اگر میزان نمک در نان کنترل نشود یا جوش شیرین اضافه داشته باشد، مصرف چنین نان‌هایی بیش از پنج گرم نمک وارد بدن می‌کند.
لزوم توجه به برچسب‌های تغذیه‌ای
منوچهری تاکید کرد: مصرف نمک (آشکار و پنهان) سدیم اضافه در غذاهای فرآوری شده، بیسکوئیت‌ها، کیک‌ها و غذاهای کنسروی وجود دارد باید به برچسب‌ها و نشان‌گر تغذیه‌ای این مواد غذایی توجه و از خرید مواد غذایی با برچسب قرمز خودداری کرد، بهتر است خرید مواد غذایی با برچسب سبز، زرد و نارنجی در اولویت باشد تا از بروز پرفشاری خون جلوگیری شود.
وی با تاکید بر اینکه متأسفانه مواد غذایی حاوی نمک چربی مناسبی هم ندارند، تصریح کرد: انواع غذاهای فرآوری شده و فست فودها و کنسروها حاوی چربی اشباع شده هستند و معمولاً برای نگهداری مواد غذایی در این فرآورده‌ها از نمک استفاده می‌کنند که باید خوردن این مواد غذایی را کاهش دهیم.
مدیر گروه بهبود تغذیه معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اظهار کرد: باید ابتدا به میزان نمک استفاده شده در غذاها توجه کرد ومصرف آن را کاهش داد، و به جای نمک چاشنی‌های معطر و ادویه‌ها را جایگزین کنیم، نارنج، گوجه و آبلیمو را به عنوان چاشنی به غذا اضافه کنیم، بهتر است نمکدان را از سفره غذایی حذف کرده یا در نمکدان بیشتر چاشنی‌های معطر بریزیم.
منوچهری خاطرنشان کرد: افرادی که پرفشاری خون دارند به دلیل اینکه سدیم بدن بالا آنها می‌رود در نتیجه سدیم با پتاسیم در رقابت است، بنابراین خوردن مواد غذایی حاوی پتاسیم بالا به آنها توصیه می‌شود. موز، سبزیجات، سیب زمینی، قارچ، سیر و گریپ فروت منابع خوبی از پتاسیم هستند، از سوی دیگر افراد مبتلا به فشار خون در مصرف سیر و گریپ فروت زیاده روی نکنند تا دچار کاهش فشارخون نشوند، حتماً تنوع غذایی را رعایت کنند.
توجه به ذائقه سازی از کودکی انجام شود
وی با بیان اینکه افراد در خوردن میوه و سبزیجات تنوع و تعادل را رعایت کرده و میوه‌های فصل بخورند، افزود: اگر چاشنی‌ها به جای نمکدان سر سفره غذایی اضافه شود، به مصرف نان حاوی نمک کمتر و اصول غذایی کم نمک (پنج گرم میزان مصرف نمک یددار تصفیه شده) توجه شود، در پیشگیری از ابتلاء به بیماری فشار خون مؤثر است.
مدیر گروه بهبود تغذیه معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، گفت: باید مردم هوشیارانه اصول تغذیه‌ای را رعایت کنند و از خوردن گوشت‌های پرچرب، نمک زیاد و روغن‌های مضر پرهیز کنند، ذائقه سازی افراد هم بسیار مهم است به دلیل اینکه مشکلات فشار خون در افراد از همان کودکی می‌تواند آغاز شود، ذائقه سازی در دوران کودکی و تاکید بر روی اینکه تغذیه تکمیلی کودک را با نمک و شکر شروع نکنیم تا ذائقه کودک به طعم مواد غذایی طبیعی عادت کند باعث می‌شود مشکلات فشار خون در ایجاد نشود.
منوچهری با اشاره به اینکه تنقلات و آجیل‌ها به صورت خام و بدون نمک مصرف شود تا فواید آن از بین نرود، اظهار کرد: افرادی که پرفشاری خون دارند، مصرف میوه و سبزی در برنامه غذایی روزانه آنها اهمیت دارد، باید روزانه ۴۰۰ گرم میوه و سبزی استفاده کنند و خوردن غلات سبوس دار، نان‌های کم نمک و سبوس دار، حبوبات، گوشت‌های نوع سفید و لبنیات کم چرب برای کنترل پرفشاری خون در اولویت قرار بگیرد.