رفع خشکی ۹۷ درصدی تالاب بین‌المللی گاوخونی با تأمین حقابه
وارد سال آبی جدید شده‌ایم و هرگونه تصمیم‌گیری برای رهاسازی آب در زاینده‌رود به نظر شورای هماهنگی حوضه آبریز زاینده‌رود بستگی دارد
معاون نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط‌زیست اصفهان با بیان اینکه ۹۷ درصد از وسعت تالاب بین‌المللی گاوخونی خشک است، گفت: حفظ این تالاب به تأمین حقابه آن وابسته است که تاکنون محقق نشده است.
حسین اکبری دراین‌باره به ایرنا گفت: حفظ تالاب بین‌المللی گاوخونی به تأمین حقابه آن وابسته است که باید تدابیری اتخاذ تا نیاز مهم این اکوسیستم طبیعی کم‌نظیر واقع در مرکز ایران تأمین شود. او اظهار داشت: این اداره کل از همه ظرفیت‌های ملی و استانی برای تأمین حقابه تالاب گاوخونی استفاده خواهد کرد و در این راستا همه دستگاه‌ها و تشکل‌های مردم‌نهاد باید کمک کنند زیرا چنانچه حقابه تالاب بین‌المللی گاوخونی داده نشود، ریز گردهای سمی ناشی از این تالاب سلامت ساکنان منطقه مرکزی ایران تا شعاع ۵۰۰ کیلومتری را تهدید خواهد کرد. او با بیان اینکه ۹۷ درصد از وسعت تالاب بین‌المللی گاوخونی خشک است، اظهار داشت: بر اساس مطالعاتی که توسط دانشگاه شهرکرد و دانشگاه شهید بهشتی تهران انجام‌شده، برای حفظ کارکردهای اکولوژی و زیست‌محیطی زاینده‌رود حداقل ۱۳۷ میلیون مترمکعب در سال و برای تالاب بین‌المللی گاوخونی ۱۷۶ میلیون مترمکعب در سال آب نیاز است. معاون نظارت و پایش محیط‌زیست اصفهان اضافه کرد: در مجموع برای حفظ این کارکردها به ۳۱۳ میلیون مترمکعب آب نیاز است. او با اشاره به اینکه از ابتدای امسال تاکنون آبی به تالاب بین‌المللی گاوخونی نرسیده است، تصریح کرد: اداره کل محیط‌زیست استان اصفهان چندین بار درخواست کرده که سهمیه امسال تالاب بین‌المللی گاوخونی مشخص شود اما تاکنون جوابی دریافت نکرده است. اکبری با بیان اینکه آب رهاسازی شده برای کشت کشاورزان از سد زاینده‌رود تا سد رودشتین بوده و آبی به تالاب نرسیده است، تصریح کرد: پیش از این تلاش شده بود تا از سد رودشتین که در ۸۵ کیلومتری تالاب گاوخونی قرار دارد، از پساب زهکش‌های کشاورزی و پساب فاضلاب شهرهای واقع در مسیر آبی به میزان ۳۰۰ لیتر در ثانیه به سمت تالاب گاوخونی رها شود که این میزان آب نیز برای این تالاب مؤثر نیست.
افزایش خروجی رودشتین
هم‌چنین معاون حفاظت و بهره‌برداری شرکت آب منطقه‌ای اصفهان از افزایش خروجی سد رودشتین خبر داد و گفت: خروجی این سد از روز چهارشنبه هفته گذشته افزایش یافت و به سمت تالاب بین‌المللی گاوخونی سرازیر شد. حسن ساسانی با اشاره به اینکه میزان خروجی این سد بین سه تا پنج مترمکعب بر ثانیه متغیر است، تصریح کرد: با توجه به اینکه فاصله سد رودشتین تا تالاب گاوخونی طولانی است نباید انتظار داشت که آب به این تالاب برسد. او درباره سهم تالاب گاوخونی از زاینده‌رود اظهار داشت: سهم رودخانه و تالاب با هم هستند که در مجموع ۱۷۶ میلیون مترمکعب در سال عنوان شده است. معاون حفاظت و بهره‌برداری شرکت آب منطقه‌ای اصفهان اضافه کرد: رهاسازی آب از سد رودشتین موجب می‌شود تا خشکی این مسیر از بین برود و چنانچه آبی در آینده در این بستر جاری شد، روان‌تر حرکت کند و به تالاب برسد. او در پاسخ به اینکه آینده‌ای که از آن نام می‌برید چه زمانی است، گفت: وارد سال آبی جدید شده‌ایم و هرگونه تصمیم‌گیری برای رهاسازی آب در زاینده‌رود به نظر شورای هماهنگی حوضه آبریز زاینده‌رود بستگی دارد. ساسانی افزود: سازمان آب منطقه‌ای اصفهان برای تشکیل جلسه شورای هماهنگی حوضه آبریز زاینده‌رود درخواست داده اما تاکنون جوابی دریافت نکرده است. تالاب بین‌المللی گاوخونی که منطقه‌ای به وسعت ۴۷۶ کیلومترمربع واقع در ۱۶۷ کیلومتری جنوب شرق اصفهان در کنار شهر ورزنه و در مجاورت تپه‌های شنی واقع و ارتفاع آن از سطح دریا هزار و ۴۷۰ متر و بیشینه عمق آن ۱۵۰ سانتی‌متر است که بیش از یک دهه به جز یک مورد آن‌هم کوتاه‌مدت در سال ۹۵، آب را به خود ندیده است. این تالاب در سال ۱۳۵۴ در کنوانسیون رامسر به ثبت رسید و نام آن در فهرست تالاب‌های بین‌المللی قرار گرفت که همواره یکی از زیستگاه‌های حیات‌وحش و پرندگان در فلات مرکزی ایران بود که اکنون خبری از موجودات زنده در آن نیست.
تالاب گاوخونی واقع در شرق اصفهان یکی از بزرگترین و مهمترین تالاب‌های ایران است و در طول تاریخ علاوه بر ایجاد فضای فرح‌بخش در شرق اصفهان، مأمنی برای پرندگان مهاجر و جانوران آبی و منبع درآمد و آسایش ساکنان این منطقه بوده است. کاهش تبعات تغییرات آب و هوایی، تصفیه پساب‌های جاری‌شده در زاینده‌رود، پر کردن سفره‌های آب زیرزمینی، جلوگیری از سیلاب، گردشگری و مباحث فرهنگی، تثبیت شن‌های روان و گنجینه متنوع زیستی و ژنتیکی از جمله ارزش‌ها و کارکردهای تالاب گاوخونی است.