گردن درد چرا به وجود می‌آید و چطور درمانش کنیم؟
در محل مهره‌های گردن احساس می‌شود که این درد ممکن است به سمت بازو نیز کشیده شود، البته راه‌های درمانی مختلفی بر اساس نوع گردن درد برای درمان این مشکل وجود دارد.
تمام گروه‌های سنی در معرض خطر ایجاد گردن درد هستند. افرادی که در یک محل نشسته و فعالیت با کامپیوتر را برای مدت زمان طولانی انجام می‌دهند نیز با سطح بالای این خطر مواجه هستند، حدود ۱۰ درصد از افراد با یک دوره گردن درد در هر سال روبرو می‌شوند. به هر حال گردن درد در بین زنان کمی بیشتر از مردان مشاهده می‌شود.
در این میان علت درد گردن و درمان آن حائز اهمیت است و معمولاً از علل گردن درد می‌توان به درد ناشی از گرفتگی عضلات گردن اشاره کرد، گاهی اوقات درد در ناحیه گردن با حرکت دادن گردن یا چرخاندن سر تشدید می‌شود، البته سایر علائم دیسک گردن مربوط به بعضی انواع گردن درد شامل بی حسی، احساس سوزش، حساس شدن، درد به صورت تیر کشیدن، احساس سیری، مشکل در بلع غذا، احساس ضربان قلب، صدای وز وز در سر، احساس گیجی یا سبکی سر، و ورم غدد لنفاوی است.
گردن درد همچنین می‌تواند با سر درد، خشکی گردن، درد صورت، شانه درد، و بی‌حسی یا سوزش بازو (پارستسیاس شدید فوقانی) همراه باشد اغلب این علائم در نتیجه وارد شدن فشار به اعصاب در گردن ایجاد می‌شود، در این حالت با توجه به شرایط، گاهی اوقات گردن درد با درد در ناحیه بالا یا پایین کمر همراه است و این شرایط معمولاً با التهاب ستون فقرات در نتیجه اسپوندیلیت آنکیلوزان ارتباط دارد.
رایج‌ترین علت گردن درد و سر درد ناشی از آن
رایج‌ترین علت گردن درد و سر درد ناشی از گردن درد، عملکرد نامناسب مفاصل بالای گردن، عضلات گردن یا اعصاب آن است که باعث انتقال سیگنال‌های درد از طریق عصب سه قلو به ساقه مغز می‌شود و به این ترتیب فرد سیگنال‌های درد را به عنوان سر درد ناشی از گردن درد احساس می‌کند و رایج‌ترین دلیل سر درد ناشی از گردن درد مربوط به عملکرد نامناسب سه مفصل بالای گردن است.به بیان ساده، مفاصل گردن می‌تواند باعث سر درد ناشی از گردن درد یا درد در مواقعی شوند که این مفاصل بیش از حد سفت شده یا به مقدار زیاد حرکت کنند (برای مثال تکان خوردن زیاد و عدم حمایت به خاطر عضلات ضعیف گردن) و یا در یک موقعیت نامناسب قفل گردند (برای مثال قفل شدن مفصل است یا قرارگیری آن در موقعیت نامناسب). همانطور که گفته شد، هنگامی که مفصل گردن تحت فشار قرار گرفته و دردناک شود، سیگنال‌های درد از طریق عصب سه قلو به ساقه مغز منتقل می‌شود و به این ترتیب سر درد ناشی از گردن درد یا در برخی موارد درد صورت آغاز می‌شود!
درد بازو گاهی اوقات نشانه‌ای از ایجاد مشکل در بازو نیست، بلکه ایجاد مشکل در مهره‌های گردن را نشان می‌دهد. مشکلات گردن می‌تواند بر وضعیت شانه‌ها، بازوها، و حتی دست‌ها نیز تأثیر داشته باشد. این مشکلات می‌تواند در نتیجه فرسایش مفاصل با گذشت زمان، وارد شدن آسیب، یا فعالیت بیش از حد در یک پایان هفته ایجاد شود. اگر شما از درد بازو رنج می‌برید و در ارتباط با گردن خود نیز با مشکل روبرو هستید، لازم است از خدمات پزشک برای درمان علائم دیسک گردن و گردن درد استفاده کنید.
اکثر موارد فرسایش مهره‌های گردن می‌تواند علت گردن درد ایجاد می‌شوند و این شرایط می‌تواند با بالا رفتن سن و استفاده زیاد از گردن یا بازوها همراه باشد. با این وجود در حدود ۱۰ درصد موارد ایجاد گردن درد با بیماری‌های سیستمیک همچون پلی‌میالژی روماتیکا یا آرتریت گیجگاهی ارتباط دارند. مشکلات مکانیکی عادی که باعث درد گردن می‌شوند، به شرح زیر هستند:
کشیدگی عضلات که معمولاً با فعالیت فیزیکی بلند مدت همچون نشستن پشت کامپیوتر برای یک دوره زمانی طولانی مرتبط است. علاوه بر این امکان ایجاد کشیدگی شدید گردن نیز پس از خوابیدن در یک موقعیت نامناسب وجود دارد.
آرتروز ناشی از باریک شدن دیسک‌های میان مهره‌ها (تکه‌های غضروف که بین استخوان‌ها قرار دارد) در ستون فقرات می‌تواند باعث درد گردن شود. به این ترتیب مهره‌های مجاور شروع به تولید بخش‌های زائد استخوانی در واکنش به افزایش فشار وارد شده به خود می‌کنند. در این حالت رشد استخوانی می‌تواند باعث ایجاد درد موضعی در گردن یا بازوها به خاطر تحت فشار قرار گرفتن اعصاب شود.
فتق دیسک گردن بیشتر می‌تواند باعث درد بازو به جای گردن درد شدید شود. به این ترتیب وارد شدن فشار به یک عصب در گردن باعث درد شدید بازو (بازو درد) می‌شود. علاوه بر فتق دیسک گردن می‌تواند باعث از بین رفتن عملکرد عصب شود که مشکلاتی همچون از بین رفتن قابلیت واکنش، احساس، یا کاهش قدرت عضلات را به همراه دارد.
تنگی نخاعی در ناحیه کمر مشکلی است که در آن کانال ستون فقرات تنگ شده و باعث وارد شدن فشار به طناب نخاعی می‌شود (میلوپاتی گردن). این مشکل می‌تواند باعث برآمده شدن دیسک، ایجاد زائده‌های استخوانی، و ضخیم شدن پیوندهای نخاعی شود. به هر حال فشرده شدن طناب نخاعی ممکن است در همه موارد باعث درد گردن نشود، اما این مشکل با بی حس شدن پاها، ضعیف شدن بدن، و از دست دادن کنترل ادرار و مدفوع همراه است.
ضربه شلاقی یک حرکت سریع گردن به سمت جلو و عقب است که باعث وارد شدن آسیب به بافت نرم گردن می‌شود. این مشکل معمولاً هنگام تصادف با وسیله نقلیه پشت سر ایجاد می‌شود. به هر حال درد و سفتی مربوط به ضربه شلاقی معمولاً ۲۴ تا ۴۸ ساعت پس از وارد شدن آسیب توسط بیمار احساس خواهد شد.
مشکلات سیستماتیک که می‌توانند باعث درد گردن شوند شامل اسپوندیلیت آنکیلوزان، آرتریت روماتوئید، پلی‌میالژی روماتیکا یا آرتریت گیجگاهی، تومور و عفونت است.
روش‌های درمان گردن درد
در اکثر موارد سابقه پزشکی و معاینات فیزیکی از بخش‌های اصلی ارزیابی‌های مورد نیاز برای تشخیص مشکلات گردن است و در بعضی موارد برای افرادی که به درمان‌های اولیه واکنش نشان نمی‌دهند، ممکن است از تست‌های عکس برداری تخصصی همچون عکس برداری رادیولوژی، اسکن ام آر آی، یا پرتونگاری کامپیوتری برای بررسی سایر مشکلات مربوط به بافت نرم، دیسک‌های گردن، تنگی نخاعی، تومورها، یا آسیب‌های عصبی استفاده شود.در صورتی که دچار درد گردن شوید، می‌توانید از روش‌های درمانی مختلف برای بهبود خود استفاده کنید. در ابتدا لازم است بدانید که در اکثر موارد درمان درد گردن نیازی به عمل جراحی دیسک گردن ندارد و در این حالت از روش‌های متعدد غیر جراحی قبل از تعیین لزوم انجام عمل جراحی استفاده می‌شود و در اکثر موارد درد گردن ممکن است ناشی از کشیدگی گردن باشد و به این ترتیب امکان درمان آن با استفاده از روش‌های غیر جراحی وجود دارد و این روش‌ها شامل کاهش فشار وارد شده بر گردن و از بین بردن اسپاسم عضلات است.
در صورتی که گردن درد خفیف دارید، می‌توانید تا زمان مراجعه به پزشک از نکات زیر برای تسکین درد و مراقبت صحیح از گردن خود قبل از مراجعه به پزشک استفاده کنید:
در روزهای اول از یخ بر روی محل آسیب دیده گردن استفاده کنید. پس از این زمان، از کمپرس آب گرم یا دوش آب گرم استفاده کنید.
داروهای مسکن موجود در داروخانه‌ها مثل ایبوپروفن یا استامینوفن را برای کاهش درد و ناراحتی خود مصرف کنید.
برای چند روز از فعالیت‌های ورزشی و فعالیت‌هایی که باعث تشدید علائم مشکل شما می‌شود و نیز بلند کردن اجسام سنگین خودداری کنید. با کاهش علائم بیماری به تدریج و به آرامی فعالیت‌های عادی خود را آغاز کنید.
عضلات گردن خود را هر روز تمرین دهید و در این رابطه به آرامی حرکت‌های کششی سر را از یک سمت به سمت دیگر و از بالا به پایین انجام دهید.
در هنگام فعالیت و استراحت کردن گردن خود را در وضعیت مناسب قرار دهید و از نگه داشتن تلفن بین شانه و گردن خود پرهیز کنید و هر چند وقت یک بار وضعیت بدن خود را تغییر دهید. به این ترتیب برای یک مدت طولانی در یک موقعیت ننشسته یا در حالت ایستاده قرار نگیرید و از ماساژ آرام گردن استفاده کنید.
از بریس یا ابزارهای محافظ گردن بدون تأیید پزشک استفاده نکنید، چرا که اگر این ابزارها به طور نامناسب استفاده شود، می‌تواند گردن درد را تشدید کند.
البته گاهی اوقات ممکن است از دارو برای درمان درد گردن استفاده شود و با توجه به دلیل ایجاد گردن درد، ممکن است برای بیمار از داروهای زیر استفاده شود:
داروهای ضد التهاب غیر استروئید
داروهای ریلکس کننده عضلات
تجویز موقت داروهای ضد درد اوپیوئیددرمان گردن درد
در بعضی موارد گردن درد، می‌توان از تزریق موضعی داروهای مناسب برای رفع مشکل بیمار استفاده کرد.
فیزیوتراپی، اقدامی درمانی برای رفع گردن درد
در اکثر مواقع فیزیوتراپی با یک برنامه درمانی برای بیمار همراه است. درمان‌های فیزیوتراپی می‌تواند شامل اقدامات انفعالی همچون سرما یا گرما درمانی، استفاده از امواج مافوق صوت، و ماساژ باشد که می‌تواند به تسکین درد و کاهش سفتی عضلات کمک مؤثر کند. علاوه بر این تمرین‌های حرکتی فیزیوتراپی می‌تواند باعث تقویت عضلات و افزایش دامنه حرکتی آنها شود. متخصصان فیزیوتراپی همچنین به بیماران آموزش مناسب را درباره شرایط و مسائل مربوط به بیماری و وضعیت قرارگیری مناسب بدن و تکنیک‌های ریلکس کردن ارائه می‌نمایند.حرکت‌های اصلاحی و ورزش گردن درد یک بخش معمول همه برنامه‌های درمانی برای گردن درد است. یک برنامه معمول حرکتی در این رابطه شامل ترکیبی از حرکت‌های کششی و تقویتی، حرکت‌های آیروبیک، و احتمالاً حرکت‌های نقطه ماشه‌ای (تریگر پوینت) است. در زمان انجام ورزش گردن، هنگامی که سر و شانه به سمت جلو خم می‌شوند، بعضی عضلات خاص کوتاه شده و محکم می‌شوند. این شرایط در صورت ادامه یافتن می‌تواند باعث گردن درد دائمی شود.
فردی که دارای گردن درد مزمن است، احتمالاً می‌تواند از نتایج حاصل از تزریق کورتیزون در مراحل اولیه درمان خود بهره‌مند شود، کورتیزون می‌تواند التهاب ایجاد شده در اطراف یک مفصل، عصب، یا ساختارهای دیگر بدن را کاهش دهد و به این ترتیب به کاهش درد و ریکاوری سریع‌تر بیمار کمک نماید. کورتیزون بطور خاص یک داروی مسکن درد نیست. فعالیت این دارو فقط، کاهش التهاب بدن است. به همین خاطر در اغلب موارد کورتیزون به همراه یک ترکیب از مواد بی حسی به محل آسیب دیده تزریق می‌شود. به این ترتیب تزریق داروی بی حسی می‌تواند کاهش فوری و موقت درد بیمار را به همراه داشته باشد و در صورتی که تزریق به صورت موفقیت آمیز انجام شده باشد، کورتیزون می‌تواند به تدریج وضعیت مفاصل را بهبود ببخشید و در بلند مدت درد را از بین برده و حرکت‌های مفصل را ترمیم کند.
گاهی اوقات هم می‌توان از کشش ستون فقرات بنا به تجویز متخصص برای کمک به درمان گردن درد استفاده کرد، از این روش درمانی برای جدا کردن سطح مفاصل موجود در گردن استفاده می‌شود که می‌تواند در صورت ابتلای فرد به آرتروز گردن نتایج مفید برای بیمار داشته باشد. در صورتی که فرد با مشکل برآمدگی یا فتق ریسک روبرو هستید، کشش ستون فقرات می‌تواند مقداری فضا برای اعصاب آسیب دیده ایجاد کند و به این ترتیب درد بیمار کاهش می‌یابد، در صورتی که گرفتگی و سفت شدن عضلات دلیل اصلی گردن درد باشد، متخصص فیزیوتراپی می‌تواند از تکنیک‌های ماساژ برای کمک به کاهش گرفتگی و درد در این عضلات به علت آرتروز گردن استفاده کند.
بهبود بافت آسیب دیده گردن با لیزر
در این روش ترکیبی از دستکاری ستون فقرات، درمان دستی، یا سایر تکنیک‌های مانند آن به عنوان بخشی از برنامه درمانی برای بهبود درد گردن استفاده می‌شود. بعضی از تکنیک‌های دستکاری ستون فقرات که در کایرو پراکتیک استفاده می‌شود، شامل: تکنیک فلکشن دیستراکشن، دستکاری با کمک ابزار، دستکاری خاص ستون فقرات، بافت درمانی نرم با کمک ابزار، تکنیک‌های دستی کشش و پایداری مفصل، ماساژ تراپی، تراپی تریگر پوینت هستند.لیزر درمانی روشی است که در آن از طول موجه خاص لیزر برای بافت استفاده می‌شود و به این ترتیب به تسریع فرآیند بهبود بیمار کمک مؤثر می‌شود. این روش معمولاً برای بیمارانی استفاده می‌شود که از مجموعه متنوعی از شرایط دیسک گردن، گردن درد حاد و مزمن رنج می‌برند و در این حالت امکان کاهش و حذف درد، ورم و التهاب، اسپاسم و بهبود عملکرد عضلات وجود دارد و در لیزر درمانی از پرتو لیزر به طور مستقیم بر روی ناحیه آسیب دیده از ۳۰ ثانیه تا چند دقیقه استفاده می‌شود و پرتو لیزر معمولاً توانایی دو تا پنج سانتی‌متر نفوذ به زیر پوست دارد و هنگامی که پرتو لیزر از لایه‌های پوست عبور کرده و به نواحی تحت درمان رسید، این پرتو توسط بافت هدف و اجزای حساس به نور موجود در سلول‌ها جذب می‌شود و هنگامی که این پرتو انرژی جذب شود، یک مجموعه از رویدادها در سلول شروع می‌شود که به تدریج باعث بهبود بافت آسیب دیده می‌شود و به این ترتیب بیمار با کاهش درد، التهاب، ورم و کاهش کلی زمان درمان با افزایش متابولیسم درون سلولی مواجه خواهد شد.
البته در موارد خاص، درمان گردن درد نیاز به مداخله عمل جراحی است و مهمترین نشانه‌های نیاز به انجام عمل جراحی در بین این بیماران به شرح زیر است:
ایجاد مشکل برای طناب نخاعی
عدم کاهش درد با استفاده از روش‌های درمانی محافظه کارانه (غیر جراحی)
درد و یا ضعف مزمن بیمار
برای درمان گردن درد شدید روش‌های درمانی دیگری مانند طب سوزنی، اوزون درمانی و … نیز وجود دارد.