چرا تاثیر واکسن در برخی افراد کمتر است؟
به نظر می‌رسد هر فردی دارای سیستم ایمنی منحصربه‌فردی است و به تازگی محققان این تنوع ایمنی را پس از ترسیم آنتی‌بادی در خون افراد سالم و بیمار کشف کردند.
این کشف می‌تواند توضیح دهد که به‌عنوان‌مثال، چرا تأثیر واکسن کووید برای برخی افراد کمتر و برای برخی دیگر بیشتر است. در عین حال، به امکان شناسایی و بازیابی آنتی‌بادی‌های مؤثر و استفاده از آنها برای درمان دیگران نیز اشاره دارد.
در زندگی روزمره، بدن با میکروب‌های زیادی که از ترفندهای هوشمندانه برای ورود به بدن ما استفاده می‌کنند، روبرو می‌شود و مورد حمله قرار می‌گیرد. خوشبختانه ما یک دفاع قوی به نام سیستم ایمنی بدن داریم و با عملکرد سیستم ایمنی خوب، می‌توانیم با بیشتر میکروب‌هایی که به‌طور مداوم و تهاجمی به ما نزدیک می‌شوند، مبارزه کنیم.
بخشی از زرادخانه سلاح‌های ما برای خنثی‌سازی میکروب‌های مهاجم، مولکول‌های پروتئینی به نام آنتی‌بادی هستند. این آنتی‌بادی‌ها در خون فراوان و در سراسر بدن ما جریان دارند و اولین خط دفاعی هنگام ظهور میکروب را تشکیل می‌دهند.
میکروب‌های مختلف به زرادخانه متفاوتی از سلاح‌ها (آنتی‌بادی‌ها) نیاز دارند تا با آنها به‌طور مؤثر مبارزه کند. خوشبختانه بدن ما ابزاری برای تولید میلیون‌ها و حتی میلیاردها آنتی‌بادی متفاوت در اختیار ما قرار داده است اما نمی‌توان همه آنها را همزمان تولید کرد. اغلب، آنتی‌بادی‌های خاص فقط به‌عنوان پاسخ به یک میکروب خاص ساخته می‌شوند.
اگر توسط باکتری آلوده شده باشیم، شروع به ساخت آنتی‌بادی‌هایی برای حمله و کشتن آن باکتری‌ها می‌کنیم. اگر به ویروس کرونا آلوده شویم، شروع به ساخت آنتی‌بادی هایی برای خنثی‌سازی ویروس کرونا خواهیم کرد. هنگامی که ویروس آنفلوانزا به بدن ما وارد شود، ضدویروس‌های دیگری تولید می‌کنیم.
اینکه چند آنتی‌بادی در یک لحظه معین ساخته می‌شود و در خون ما وجود دارند، متفاوت و میزان آنها تاکنون مشخص نشده است. بسیاری از دانشمندان آن را بیش از چندین میلیارد تخمین زده‌اند بنابراین تقریباً غیرقابل اندازه‌گیری است اما محققان در تحقیق جدید توانستند با استفاده از چند قطره خون و تکنیکی به نام طیف‌سنجی جرمی تعداد آنتی‌بادی‌های مختلف در خون را اندازه‌گیری کنند همچنین غلظت دقیق هر یک از آنها ارزیابی شد.
محقق این تحقیق اظهار کرد: اگرچه از نظر تئوری، بدن ما توانایی ساخت تریلیون‌ها آنتی‌بادی متفاوت دارد، اما اولین مورد شگفت‌انگیز تحقیق این بود که در جریان خون افراد سالم و بیمار فقط ۱۰ تا صدها آنتی‌بادی متمایز در غلظت‌های بالا وجود دارد.
با مشاهده این موارد از چند قطره خون، برای دومین بار شگفت‌زده شدیم و دریافتیم، نحوه واکنش سیستم ایمنی بدن به میکروب‌ها در افراد مختلف بسیار متفاوت و مشخصات آنتی‌بادی هر فرد منحصربه‌فرد است.
وی ادامه داد: غلظت این آنتی‌بادی‌ها به‌طور منحصربه‌فردی در طول بیماری یا پس از واکسیناسیون تغییر می‌کند. نتایج ممکن است توضیح دهد که چرا برخی افراد بیشتر مستعد ابتلاء به بیماری آنفلوانزا یا کووید -۱۹ هستند یا اینکه چرا سریع‌تر از برخی بیماری‌ها بهبود می‌یابند.
تاکنون، دانشمندان نقشه‌برداری دقیق از مخلوط بسیار پیچیده آنتی‌بادی‌ها در خون را غیرممکن می‌دانستند اما طیف‌سنجی جرمی مواد را بر اساس ترکیب مولکولی آنها جدا می‌کند و از آنجایی که هر آنتی‌بادی خاص دارای ترکیب مولکولی متمایزی است توانستیم با استفاده از تکنیک بهینه تمام آنتی‌بادی‌ها را به صورت جداگانه اندازه‌گیری کنیم.
این روش برای اندازه‌گیری مشخصات آنتی‌بادی در حدود ۱۰۰ نفر ازجمله بیماران مبتلا به کووید و افرادی که با واکسن‌های مختلف کووید واکسینه شده‌اند، استفاده شده است. شایان‌ذکر است، یک بار در دو فرد مختلف با آنتی‌بادی‌های مشابه مواجه نشدیم حتی اگر واکسن یکسانی دریافت کرده باشند. به جرأت می‌توان گفت: مشخصات آنتی‌بادی هرکسی به اندازه اثر انگشت او منحصربه‌فرد است.
اگرچه تفاوت در آنتی‌بادی‌ها کوچک است اما بر روند بیماری تأثیر زیادی می‌گذارد. اگر فردی آنتی‌بادی‌های کمتری علیه یک میکروب خاص تولید کند یا فقط آنتی‌بادی‌هایی باشد که در از بین بردن میکروب مؤثر نیستند، ممکن است بیماری شدیدتر و با آسیب بیشتر همراه باشد. از طرف دیگر، اگر افراد آنتی‌بادی‌هایی تولید کنند که در خنثی‌سازی میکروب بسیار عالی باشند، می‌توان آنتی‌بادی را به صورت درمانی تولید و برای واکسیناسیون یا درمان بیماران استفاده کرد.
نتایج تحقیقات ما فرصت‌هایی را برای واکسیناسیون و داروهای مطلوب متناسب با سیستم ایمنی فرد ایجاد می‌کند. با ترسیم مشخصات آنتی‌بادی فرد می‌توان نحوه واکنش بدن وی به واکسن یا حتی درمان دارویی را پیگیری کرد؛ به این ترتیب می‌توانید بررسی کنید که بدن به اندازه کافی آنتی‌بادی مورد نظر تولید می‌کند یا خیر، به‌عنوان‌مثال، آنتی‌بادی‌های ضد کرونا اگر به اندازه کافی تولید نشود می‌توان تزریق تقویت‌کننده یا آنتی‌بادی‌هایی مؤثر را پیشنهاد کرد.