VAR در ایران؛ خیلی دور، خیلی نزدیک/ فعلا در این اتاق خبری نیست!

چند روز از بازی ایران و کره جنوبی در مرحله مقدماتی جام جهانی می گذرد، دیداری که با تساوی یک - یک به پایان رسید. جدا از رقابت حساسی که بین دو تیم برای صدرنشینی در گروه A وجود داشت، یک موضوع قبل، در حین و حتی بعد از بازی به چشم آمد. قبل از این دیدار قرار بود از VAR نیز استفاده شود که در نهایت این موضوع منتفی شد.
شاید از شانس بد مسئولان فدراسیون فوتبال نبود VAR در این بازی به شدت احساس شد. در نیمه اول این مسابقه مهدی طارمی، مهاجم تیم ملی فوتبال ایران در محوطه جریمه کره جنوبی سرنگون شد. علی خسروی، کارشناس داوری تشخیص داد که این صحنه خطای پنالتی و تصمیم به ادامه بازی اشتباه داوری بوده است.
اگر از VAR در این مسابقه استفاده می شد، به احتمال زیاد یک پنالتی برای ایران گرفته و تیم ملی کشورمان تا حد زیادی صعود خود را به جام جهانی مسجل می کرد. همان گونه که در بازی ایران و امارات VAR به کمک ما آمد و شجاع خلیل زاده که کارت قرمز گرفته بود با بازبینی صحنه به زمین بازگشت.
البته بعد از مسابقه ایران و کره جنوبی از اتاق VAR رونمایی شد و این که از سیستم کمک داور ویدیویی به صورت آفلاین در این دیدار استفاده شده است. یکی از دلایل استفاده نکردن از این سیستم مربوط به نرسیدن تاییدیه از سوی فیفا بود که در صورت استفاده می توانست فوتبال ایران را در خطر تعلیق قرار دهد. بعد از مسابقه ایران و کره جنوبی اعلام شد در اتاق آفلاین، VAR مورد تست قرار گرفته است. این اتفاق در شرایطی رخ داده است که مسئولان فیفا در محل مورد نظر حضور نداشته اند.

ما از استانداردهای لازم برای ورود VAR برخوردار هستیم؟

بعد از این که بنا بر دلایل مختلف از سیستم کمک داور ویدیویی در بازی ایران و کره جنوبی استفاده نشد، این شائبه به وجود آمد که ما از زیرساخت های لازم برای استفاده از VAR برخوردار نیستیم. از طرفی با توجه به این که فیفا باید این سیستم را تایید کند، پس استفاده آفلاین آن در این مسابقه بیهوده بوده؛ زیرا نماینده ای از فیفا در رونمایی از اتاق VAR حضور نداشته است. ضمن این که داوران باید کلاس‌های متعدد داوری را طی کنند تا از توانایی لازم برای استفاده از VAR برخوردار شوند.

بلژیکی یا هنگ کنگی؟

قبل از حضور عزیزی خادم در فدراسیون فوتبال مزایده‌ای برگزار شد و قرار بود یک شرکت ایرانی از تکنولوژی بومی استفاده کند. یک شرکت بلژیکی هم در کنار شرکت بریتانیایی داوطلب این موضوع شد که در نهایت قرعه به نام شرکت بلژیکی افتاد، شرکتی که البته حرف و حدیث های فراوانی هم پشت آن است.
یکی از موضوعاتی که اخیرا در صدر اخبار VAR در ایران قرار داشته، کشور مربوط به آن است. مواردی نیز مطرح شد مبنی بر این که شرکتی که با ایران همکاری می کند بلژیکی نیست، بلکه هنگ کنگی است و شرکت هنگ کنگی از سابقه خوبی نزد فیفا برخوردار نیست و بین ۴ شرکت نهایی مورد تایید فیفا نیز قرار ندارد.
یک منبع آگاه در فدراسیون فوتبال همچنان بر بلژیکی بودن شرکت طرف قرارداد ورود سیستم کمک داور ویدیویی (VAR) با فدراسیون فوتبال تاکید دارد و اعلام کرد این که طرف قرارداد ما شرکت هنگ کنگی است، صحت ندارد و به دلیل برخی از مسائل، وسایل و امکانات مورد نیاز را از زیرمجموعه شرکت بلژیکی در هنگ کنگ تهیه کرده‌ایم.

هزینه استفاده از VAR در ایران

طبیعتا استفاده از این دستگاه با هزینه‌های زیادی در ایران همراه خواهد بود. شهاب الدین عزیزی خادم، رئیس فدراسیون فوتبال در تاریخ ۱۰ تیرماه در صحبت‌های خود اعلام کرده بود که استفاده از این دستگاه در هر استادیوم بین ۷ تا ۸ میلیارد تومان هزینه در بر خواهد داشت. او همچنین اعلام کرده بود که باشگاه های لیگ برتری حاضر هستند این مبلغ را بپردازند.

فعلا خبری از VAR نخواهد بود

حسین عسگری، رئیس سابق دپارتمان داوری در گفت‌وگو با خبرنگار ما در مورد حواشی ورود VAR به ایران اظهار داشت: اگر از استاندارد‌های لازم برخوردار بودیم از VAR در بازی ایران و کره جنوبی استفاده می‌شد. نماینده‌هایی از فیفا باید این سیستم را تست و در صورت تایید مجوز لازم را صادر کنند، پس استفاده از اصطلاح "رونمایی شد" در این بازی درست نبوده است.
او افزود: پس از تایید، داوران باید در کلاس‌های آن شرکت کنند؛ بنابراین موضوع به همین راحتی نیست که با نصب ۴ دوربین همه چیز درست شود. ما بار‌ها گفته ایم که انجام این مراحل حداقل یک سال زمان می‌برد. ما فردی که کار آن فقط نشستن در اتاق VAR باشد، نداریم و داوران وسط نیز ممکن است در بعضی از بازی‌ها این کار را انجام دهند.
عسگری در خصوص شرکتی که با ایران همکاری می‌کند، گفت: قطعا مشکلاتی وجود داشته است؛ زیرا فیفا به کشور‌های دیگر در مرحله مقدماتی جام جهانی اجازه استفاده از این سیستم را داده، اما ایران هنوز مورد تایید قرار نگرفته است. مشکل این است که واقعیت‌ها گفته نمی‌شوند.
او ادامه داد: ما چیزی به اسم اتاق آفلاین نداریم و تنها زمانی که فیفا بخواهد این سیستم را چک کند، از این موضوع استفاده می‌شود. بحث VAR در ایران فقط جنبه تبلیغاتی دارد؛ زیرا هنوز به مرحله اجرا نرسیده است. طبیعتا استفاده از این سیستم هزینه‌های زیادی را در بر دارد و فیفا تنها به چند شرکت مجوز داده است.
کارشناس داوری کشورمان در ادامه بیان کرد: اگر قرار به استفاده از سیستم VAR باشد، باید تمام استادیوم‌ها به آن مجهز شوند. در آسیا تنها چند کشور در حال حاضر از این تکنولوژی استفاده می‌کنند. چند سالی می‌شود که موضوع آمدن VAR به ایران مطرح است، اما همان زمان هم معلوم بود این اتفاق راحت نیست. قطر با آن همه امکانات بعد از ۱۴ ماه VAR را راه اندازی کرد.