الگوی غذایی اشتباه، هرم تغذیه سالم را لجام گسیخته کرده است

به گزارش گروه علم و فناوری خبرگزاری ایمنا، استفاده از تجربیات، نحوه تغذیه، انتقال فن آوری از کشورهای توسعه یافته به کشورهای در حال توسعه، موجب رونق و پیشرفت در صنعت مواد غذایی در ملل جهان سوم می شود.

غذای سالم و حلال، هدیه ای بهشتی است که خداوند برای بندگان خداجوی خود فرستاده است و مؤمنان راستین، آن را وسیله ای برای شکر گزاری و عبودیت بیشتر می دانند وهر لقمه از آن میخورند، به یاد محرومان و گرسنگان نیز هستند.

غذا، از ابتدایی ترین نیازهای انسانی و بلکه تمام موجودات زنده به شمار می رود و نقش اساسی آن، انکار ناشدنی است.

امروز درباره موضوع نقش تغذیه در پیشگیری و کنترل دیابت گفتگویی را با «دکتر مژگان نوریان- متخصص تغذیه و عضوهیات علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان» انجام داده ایم که در ادامه مشروح آن از نظرتان می گذرد:

به چه افرادی دیابتی گفته می شود؟

دیابت یا بیماری قند نوعی بیماری خاموش ناشی از بروز اختلال در متابولیسم (سوخت و ساز) بدن انسان است که به دلایل گوناگون ظاهر می شود و با درجه های مختلف با کمبود انسولین یا پاسخ ندادن به انسولین در بدن بیمار همراه می باشد.

در صورتی که آزمایش قند خون ناشتا، عددی بین ۱۰۰ تا ۱۲۵ باشد، نشانگر آن است که فرد در دوره دیابت پنهان قرار دارد و چنانچه این رقم ۱۲۶ یا بیشتر از آن باشد بیانگر ابتلای کامل دیابت است.

این بیماری با ایجاد مشکلات و اختلالاتی مانند بیماری قلبی عروقی، حمله قلبی، آسیب به اعصاب و قانقاریا می تواند زندگی فرد را به خطر اندازد.

دیابت دو نوع اصلی دارد، در دیابت نوع یک تخریب سلولهای بتا در پانکراس منجر به نقص تولید انسولین می شود و در نوع دو مقاوت پیشرونده بدن به انسولین وجود دارد که در نهایت ممکن است به تخریب سلول های بتای پانکراس و نقص کامل تولید انسولین منجر شود.

این بیماری شایع ترین علت کوری، نارسایی کلیه و مهمترین علت قطع پا، پس از تصادفات در ایران است زیرا عروق ریز را گرفتار و همه دستگاه های حیاتی بدن را مبتلا می کند و هیچ قسمتی از بدن در این بیماری در امان نیست.

نقش تغذیه در ابتلا به دیابت چیست؟

با صنعتی شدن جوامع الگوی غذایی ما نیز تغییر کرده است، الگوی غذایی پدربزرگ ها و مادربزرگ های ما ایجاب می کرده که فرصت بیشتری برای تهیه غذا در منزل داشته باشند و البته کارخانه های صنایع غذایی هم در جامعه گسترش پیدا نکرده بودند و حتی الگوی حرکتی و فعالیت های فیزیکی ما با چند نسل قبل بسیار تفاوت دارد.

در حال حاضر تحرک ما بسیار کاهش پیدا کرده است و این خود باعث می شود که در کنار تغییر الگوی غذایی، شیوع دیابت بیشتر شود.

الگوی غذایی سنتی ما دست خوش تغییرات زیادی شده و ما به مصرف کنسروها، فست فودها و غذاهای پرچرب، تنقلات فاقد ارزش غذایی و البته بسیار خوشمزه، روی آورده ایم که برای سلامتی ما بسیار مضر هستند.

ما برای پیشگیری از دیابت مجبور هستیم الگوی غذایی سالمی را تعریف کنیم.

یک هرم غذایی وجود دارد که قائده آن غلات و مواد نشاسته ای مثل برنج، نان، سیب زمینی و ماکارونی هستند که به عنوان گروه اول در این هرم مشاهده می کنیم.

بعد گروه سبزی ها، میوه ها، گوشت ها و لبنیات در الگوی غذایی صحیح به چشم می خورند، این ۵ گروه برای تامین سلامتی انسان بسیارحائز اهمیت هستند.

نوک هرم یک مثلث کوچک برای قندها و چربی ها در نظر گرفته شده اما الگوی غذایی اشتباه ما این هرم تغذیه را به هم ریخته و لجام گسیخته کرده است.

ما فقط در غذاهای شیرین مثل شربت ها، نو. شابه ها و مرباها قند نداریم بلکه حتی در یک لیوان شیری که استفاده می کنیم هم ۱۲ گرم قند مصرف می کنیم، در یک سیب ۱۲۰ گرمی ۱۳ گرم قند و در یک تکه نان یاسیب زمینی ۳۰ گرمی ۱۵ گرم قند وجود دارد، بنابراین هدف ما این است که مقدار قند مصرفی روزانه را کنترل کنیم نه اینکه بر این باور باشیم استفاده از نان جو برای ما مفید باشد و فکر کنیم نان معمولی یا ماکارونی و سیب زمینی برای ما ضرر ندارد.

رژیم یک بیمار دیابتی مثل فرد سالم است و بهتر است افرادی که دیابتی نشده اند از رژیم غذایی سالم استفاده کنند.

در رژیم غذایی سالم ۵ گروه غذایی از جمله غذاهای نشاسته ای مثل: نان و غلات و انواع پاستا، سبزی ها، گروه میوه ها و لبنیات و گروه پروتئین ها داریم.

از سوی دیگر باید سعی کنیم میزان چربی ها و شیرین کننده هایی که در غذا استفاده می کنیم را کاهش دهیم، ضمن اینکه دیابتی ها در خوردن سبزی و سالاد تعلل نکنند.

تغذیه سالم با بشقاب غذای سالم تعریف می شود به این صورت که نیمی از بشقاب غذا حاوی سبزی ها و سالاد، یک چهارم آن غذاهای نشاسته ای و یک چهارم غذاهای پروتئینی باشد، البته میوه ها هم باید در کنار این بشقاب قرار گیرند.

مصرف نوشابه ها یا پولکی های رژیمی ضرری ندارد؟

در تولید نوشیدنی های رژیمی که گاهی بر روی آنها قید می شود بدون قنداست، قندهای مصنوعی استفاده می شود که باید حتماً مورد تأیید سازمان غذا و دارو باشند تا بتوانیم از آنها مصرف کنیم.

معمولاً اکثر کارخانه ها از شیرین کننده های مصنوعی مجاز استفاده می کنند اما باید حواسمان باشد که اگر چه اینها حاوی قندی هستند که در بدن متابولیزه نمی شود، گاهی از فرم دیگری از قندها استفاده می شود.

مطالعات نشان می دهد که گرچه نوشابه ها یا پولکی های رژیمی دارای قند نیستند ولی استفاده مکرر از این مواد می تواند باعث افزایش وزن شود و باید دفعات مصرف آنها کاهش یابد.