مرغ در ترازوی گرانی
در حالی که نرخ مصوب مرغ، توسط شرکت پشتیبانی امور دام مرغ، اعلام رسمی شده است، اما در برخی از واحدهای صنفی و سایت‌های فروش آنلاین، قیمت این ماده غذایی حتی بیشتر از نرخ رسمی آن است.
بر اساس اعلام سازمان دامپزشکی مصرف سرانه مرغ در کشور سالیانه ۳۲ کیلوگرم است که این میزان مصرف، بالاتر از نرخ جهانی و به دلیل گرانی سایر اقلام گوشتی مطرح می‌شود، اما تولید چنین ماده غذایی که قوت غالب ایرانیان شده است با معضلاتی روبرو است که شاید تداوم این مشکلات مرغ را هم مانند بسیاری از دیگر مواد غذایی از سفره مردم حذف کند البته اکنون نیز با توجه به گرانی ۱۰۰ درصدی آن نسبت به یک سال قبل، خرید مرغ برای بسیاری از خانوارها دشوار شده است.
واقعیت آن است که این موج گرانی از زمستان سال گذشته آغاز شد و هرچه به جلوتر رفتیم با افزایش قیمت بیشتری هم مواجه شده‌ایم. در این مدت تغییر چندانی هم در قیمت نهاده‌ها به وجود نیامده و میزان تخصیص ارز ترجیحی به نهاده‌ها هم تغییراتی نداشته است، اما قیمت مرغ گران‌تر و از گرانی نهاده‌ها به عنوان متهم اول نام برده می‌شود.
کمبود نهاده عامل اصلی گرانی مرغ
همان‌طور که اشاره شد گرانی و کمبود نهاده عامل اصلی گرانی مرغ، در سطح کشور مطرح می‌شود. اغلب مسئولان هم این دلیل را باعث افزایش قیمت می‌دانند.به گفته محمد یوسفی، رئیس انجمن پرورش‌دهندگان مرغ گوشتی یکی از دلایل اصلی گرانی مرغ، کمبود نهاده است و این مشکل روز به روز هم بیشتر می‌شود.
وی می‌افزاید: تأخیر در ارسال نهاده‌ها دلیل اول است به گونه‌ای که نهاده‌هایی که مرغداران در سامانه بازار گاه خریداری می‌کنند گاه ۳۰ تا ۳۵ روز بعد به دستشان می‌رسد و همین قضیه باعث شده مرغداران برای تأمین نهاده‌های موردنیاز خود به بازار آزاد مراجعه کنند که آن‌ها را در تأمین نقدینگی خود دچار مشکل کرده است، چراکه مجبورند برای خرید نهاده به بازار آزاد مراجعه کرده و هزینه‌های گزافی را بپردازند بنابراین مشکل اصلی، تأمین نهاده است.
رئیس انجمن پرورش‌دهندگان مرغ گوشتی بخشی از آشفتگی بازار نهاده را مربوط به بلاتکلیفی نوع ارز تخصیصی به واردات آن‌ها مطرح می‌کند و می‌گوید: مجلس اعلام کرد که تصمیم به حذف ارز ترجیحی (۴۲۰۰ تومانی) از واردات نهاده‌های خوراک دام دارد، اعلام این تصمیم بر بازار تأثیر داشت و آن را آشفته‌تر کرده است. برخی دیگر هم به غیر از مشکل تأمین نهاده‌ها، تأمین جوجه یک روزه، مکمل‌های خوراکی، دارو و واکسن را از عوامل گرانی مطرح می‌کنند.
حبیب اسدالله نژاد، نایب‌رئیس کانون سراسری مرغداران ایران، نیز معتقد است: مشکلاتی که اکنون گریبان صنعت مرغ گوشتی را گرفته است اجازه نمی‌دهد مطابق با افزایش تقاضا در بازار مرغ تولید و عرضه شود.
وی با انتقاد از گرانی جوجه یک روز نیز می‌گوید: جوجه یک روزه پنج درصد از هزینه تمام شده تولید را تشکیل می‌دهد و به هر میزان که مرغدار آن را گران‌تر بخرد قیمت تمام‌شده تولید مرغ نیز افزایش می‌یابد.
تولید مرغ برای مرغدار به صرفه نبود
به غیر از مصرف‌کنندگان، توزیع‌کننده‌ها و فروشنده‌ها هم نسبت به این شرایط بازار ناراضی هستند. فعالان این عرصه می‌گویند هزینه تولید مرغ بالا رفته و مرغ رسماً گران شده است. از طرفی هم به دلیل توزیع نامناسب مرغ، در برخی از واحدهای صنفی مرغ بیشتر از نرخ مصوب فروخته می‌شود.اصغر رضایی فعال این بخش به ایمنا می‌گوید: در تولید مرغ مشکل زیادی وجود ندارد، اما بحث اصلی تأمین نشدن آن از طریق کشتارگاه‌ها است. بزرگ‌ترین دلیل برای گرانی مرغ بی‌نظمی و بی‌مدیریتی در توزیع آن است. ناگفته نماند که اصفهان از استان‌هایی است که نسبت به دیگر مناطق با کمترین مشکل در این زمینه مواجه بوده است. بخشی از معضلات هم توسط راه‌اندازی سامانه رهتاب رفع شده ضمن آنکه نرخ مرغ توزیعی که به دست مصرف‌کننده می‌رسد نسبت به دیگر استان‌ها کمتر است همچنین با کمبود مرغ هم، کمتر مواجه بوده‌ایم.
وی با بیان اینکه با مدیریت بهتر و دقیق‌تر می‌توان برخی از مشکلات توزیع مرغ را رفع کرد، تصریح می‌کند: فعلاً به دلیل گرانی افسارگسیخته اغلب مواد پروتئینی حتی تخم‌مرغ، مردم چاره جز روی‌آوری به خرید مرغ ندارند بنابراین ضروری است اقداماتی انجام گیرد تا تأمین این ماده غذایی هم برای خریداران به معضل تبدیل نشود و امکان دسترسی آسان با نرخ مناسب برای همه مردم به وجود آید.
نظری فعال دیگر دراین‌باره به ایمنا می‌گوید: بیش از یک سال است که قیمت مرغ گران شده و در این مدت از کیلویی ۹ هزار تومان به ۳۰ هزار تومان رسیده است؛ با ورود به زمستان و سردتر شدن هوا نیز احتمال گرانی بیشتر هم بر طبق تجربیات سال‌های قبل وجود دارد چراکه در فصول سرد، تلفات مرغداری‌ها به دلایلی چون بیماری و آنفلوانزا بالا می‌رود.
وی در ارتباط با دلایل گرانی می‌گوید: زمانی از نرخ نهاده‌ها، زمانی از تخصیص نیافتن ارز دولتی و اکنون هم‌گرانی جوجه یک روزه مطرح است که هرکدام به نوبه خود دلیلی بر این گرانی محسوب می‌شود، اما در کل آنچه قیمت مرغ را گران کرد تورم عمومی و افزایش هزینه‌های تولید مرغ است به طوری که عرضه مرغ با نرخ قبلی برای مرغدار به صرفه نبود.
قیمت جوجه یک روزه عامل اصلی گرانی مرغ است
حسین ایراندوست، معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان با تأکید بر تأثیر گرانی جوجه یک روزه برافزایش قیمت مرغ به ایمنا می‌گوید: قیمت مصوب قبلی جوجه یک روزه ۴,۲۰۰ تومان بود و بر همان اساس هم نرخ مصوب مرغ ۲۴ هزار و ۹۵۰ و پس‌از آن ۲۵ هزار و۹۵۰ تعیین شد، اما اکنون با توجه به افزایش نرخ جوجه یک‌روزه قیمت مصوب مرغ در اصفهان به ۲۷ هزار و ۹۵۰ تومان رسیده است.وی یادآور می‌شود: برای کاهش قیمت جوجه یک روزه اقداماتی انجام گرفته است این چنین که افزایش فاصله جوجه ریزی‌ها از ۷۰ روز به ۹۰ روز و بسته شدن سقف جوجه ریزی‌ها بر روی ۸۰ درصد ظرفیت مرغداری‌ها از جمله تصمیماتی است که سعی شده توسط آن‌ها نرخ جوجه تعدیل شود؛ با این حال مرغ در سطح کشور با نرخ ۳۱ هزار تومان توزیع می‌شود و این موضوع قیمت مرغ را در اصفهان به چالش کشانده است.
معاون سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان در رابطه با تأثیر نرخ نهاده‌ها برگرانی مرغ می‌گوید: قیمت خوراک مرغ تغییری نداشته و مهم‌ترین عامل، قیمت جوجه یک روزه و در نهایت نرخ تمام شده تولید مرغ است اگرچه قیمت مرغ گران‌تر شده، اما در اصفهان کمبود تولید نداریم به طوری که میانگین کشتار مرغ استان در مدت اخیر، روزانه بیشتر از ۶۵۰ تن بوده و این میزان قابل قبولی است.
ایراندوست خاطرنشان می‌کند: مانند گذشته هر فرد ساکن اصفهان، امکان خرید پنج کیلو مرغ در هفته را دارد که نشان‌دهنده این است که نه تنها کمبودی نیست بلکه امکان صادرات مرغ مازاد از اصفهان به استان‌های دیگر هم وجود دارد.
وی در رابطه با آینده بازار مرغ تا پایان امسال اظهار می‌کند: هیچ پیش‌بینی از شرایط این بازار نمی‌توان داشت، اما اگر وضعیت تأمین نهاده‌ها مناسب باشد و با ارز ۴۲۰۰ تومانی در اختیار تولید کنند قرار گیرد تا پایان امسال احتمالاً تغییری در قیمت مرغ نخواهیم داشت.