گردش چرخ اقتصاد در خانهها
مشاغل خانگی هم برای دولتها و هم برای عموم مردم عنوان جذابی است. چون اولین چیزی که به ذهن میرسد بودجه و امکانات ساده برایکسب درآمدو ایجاد شغل است.دولت امیدوار است از مزایای بسیار آن و تأثیر مثبتش بر اقتصاد کلان کشور بهرهمند شود؛ بدون اینکه بخواهد سرمایهگذاریهای آنچنانی انجام دهد، از همان ظرفیتهای موجود در خانهها استفاده کند.مردم نیز امیدوارند بدون تشریفات زیاد، خودشان مدیریت کسبوکارشان را به عهده بگیرند و کسب درآمد کنند.
یکی از صاحبان مشاغل خانگی، رقابت نابرابر بنگاههای بزرگ اقتصادی با مشاغل خانگی را یکی از مشکلات بخش کسبوکار کوچک دانست و بیان کرد: این عدم توانایی رقابت به معنای پایین بودن کیفیت محصول نیست بلکه تولید خانگی معمولاً از دقت، ظرافت و تنوع بیشتری برخوردار است اما چون مواد اولیه آن بهصورت محدود تهیه میشود، طبیعتاً هزینه بیشتری در بر خواهد داشت.به عبارتی هر چه تولید در مقیاسهای کمتر انجام شود حاشیه سود کمتری برای تولیدکننده آن دارد .
الهام یگانه، یکی از صاحبان مشاغل خانگی معتقد است چالش عمده برای کسبوکارهای کوچک، یافتن بازاری برای فروش است. نداشتن تجربه تجاری، عدم حضور پایدار در بازار و ناتوانی از معرفی و شناساندن خود به مشتری، از چیزهایی است که یک کسبوکار کوچک بعد از تولید محصول با آن مواجه میشود .
هر چند قانونی برای ساماندهی و حمایت از مشاغل خانگی وجود دارد، اما معمولاً الگوهایی که برای اخذ مجوزهای بهداشتی، مالیاتی و … در نظر گرفته شده، مطابق با کسبوکارهای صنعتی و بزرگ است که مشاغل خانگی را با مشکلات زیادی برای گرفتن مجوزهای مختلف روبهرو میکند.در این میان برخی کارشناسان بر این باورند که اساساً ورود مستقیم دولتها به این موضوع درست نیست، بلکه دولت نقش تسهیلگری در قوانین و امور مربوط به مجوزها و مالیاتها را داشته باشد ولی ایجاد، توسعه و سودآوری مشاغل خانگی را باید به بخشهای خصوصی و فعالان اقتصادی سپرد.
کسبوکارهای خانگی، از راههای مؤثر در افزایش مشارکت مردم در اقتصاد است. همین نقش مهم است که توسعه مشاغل خانگی را جزو سیاستهای کلان دولت قرار داده است. به گفته برخی کارشناسان، سهم مشاغل خانگی از تولید ناخالص ملی، 15 درصد است. همین عدد، خود نشانگر آن است که باید به این بخش از اقتصاد خرد، نگاه کلان داشت و شرایط و امکانات مناسب را برای فعالسازی و نیز رونق مشاغل خانگی به کار برد. به همین منظور مسئولان سازمانهای مربوطه سخن از طرح جدیدی در قالب الگوی نوین توسعه مشاغل خانگی میزنند و معتقدند که این طرح جامع توانایی رفع بسیاری از مشکلات حوزه مشاغل خانگی را دارد.
*اجرای طرح توسط جهاد دانشگاهی
مدیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی شهرستان اصفهان با اشاره به حمایتهای دولت در حوزه مشاغل خانگی از سال 89 تاکنون گفت: از سال 89 به دنبال توجه ویژه دولت و مجلس شورای اسلامی به کسبوکارهای کوچک و توسعه اشتغال خانگی، قانون ساماندهی و حمایت از مشاغل خانگی تصویب و بعد از آن تسهیلاتی ارزان قیمت در این حوزه توزیع شد .
رضا برزوئیان با اشاره به همکاری اداره کار با دفتر تجاریسازی و اشتغال جهاد دانشگاهی واحد اصفهان گفت: از سال ۹۰ تا ۹۴ تسهیلات مستقل در حوزه مشاغل خانگی توزیع شد. همچنین بیش از یکمیلیون و ۳۰۰ هزار مجوز مستقل مشاغل خانگی از سوی دستگاه اجرایی صادر و بیش از ۲۳ هزار میلیارد تومان در این حوزه پوشش داده شد .
او با بیان اینکه سال ۹۴ دیدگاه تغییر کرد و طرح جدیدی در این حوزه مطرح شد، خاطرنشان کرد: در این زمان بحث پشتیبان مشاغل خانگی مطرح شد که بر اساس آن باید بنگاههای اقتصادی واحدهای تولیدی و واحدهای توزیع به عنوان پیشرو در این حوزه ورود میکردند و افرادی که جویای کار بودند و مشاغل خانگی داشتند این موارد را پشتیبانی کنند .
مدیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی شهرستان اصفهان با بیان اینکه بحث مشاغل خانگی و ستاد ساماندهی مشاغل خانگی برگرفته از قانون است، تصریح کرد: پس از آسیبشناسی وزارت کار و رفاه اجتماعی، طرح نوینی مطرح شد و بر اساس تفاهمنامهای بین وزارت کار، جهاد دانشگاهی و معاونت زنان ریاست جمهوری، اجرای طرح نوین به جهاد دانشگاهی سپرده شد .
*رایزنی با 70 برند کشور
مدیر دفتر تجاریسازی و اشتغال جهاد دانشگاهی واحد اصفهاندر ارتباط با طرح نوین مشاغل خانگی اظهار کرد: بر اساس تفاهمنامه بین جهاد دانشگاهی کشور و وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و معاونت امورزنان ریاست جمهوری،مقرر شد که در 24 استان کشور زنان سرپرست خانوار شناسایی و در قالب این طرح مشغول به کار شوند که سهم استان اصفهان در این طرح ۴۶۰ نفر است.
هومن سراج ادامه داد: در این طرح نخست عملیات شناسایی زنان سرپرست خانوار انجام گرفته و بعد از آن شناسایی مزیتهای شهرستانها انجام گرفته است. تاکنون در استان اصفهان با همکاری دستگاههای مربوطه مزیتهای شغلی شناسایی، انتخاب و تقسیمبندی شده است.
مدیر دفتر تجاریسازی و اشتغال جهاد دانشگاهی واحد اصفهانبا اشاره به مشکلات طرحهای پیشین، گفت: پس از بررسی، طرح جدیدی در قالب الگوی نوین توسعه مشاغل خانگی ارائه شد که در آن بسیاری از مشکلات قبلی رفع شد. در این الگو تمرکز صرف بر اعطای وام کمبهره نبوده و مشاوره و توانمندسازی افراد، قبل از معرفی به پیشرانها صورت خواهد گرفت.
او در مورد بحث بازار شناسی و اتصال به بازار گفت: تاکنون با حدود ۷۰ برند مطرح کشوری رایزنی شده است که بهواسطه آنها بتوانیم محصولات را به بازار عرضه کنیم. در الگوی جدید سعی شده مواردی نظیر توسعه رشتههای نوین، توجه به مزیتهای نسبی و رقابتی، پایدارسازی این مشاغل، توسعه فعالیتهای شبکهای، راهنمایی، مشاوره و ارزیابی متقاضیان، اتصال به بازار، هدفمندی حمایتها، کاهش وابستگی زیاد مشاغل خانگی به تسهیلات و ... مورد توجه ویژه قرار گیرد .
در نتیجه، یکی از مهمترین راهکارهای اشتغالزایی در جامعه، توانمندسازی صاحبان مشاغل خانگی است که دولت با حمایت از این مشاغل میتواند در تحقق یافتن شعار سال (رونق تولید) نقش پررنگی ایفا کند .