آیا واکسن نزده‌ها به کرونا مبتلا می‌شوند؟
پاندمی کرونا هنوز تمام نشده، واکسیناسیون گسترده و سریع امیدواری‌هایی برای غلبه بر این ویروس سرکش ایجاد کرده اما مقاومت عده‌ای برای واکسن نزدن، به بهانه‌های مختلف احتمال بازگشت روزهای سخت و خنثی شدن دستاوردهای واکسیناسیون را بیشتر کرده است که این عده ۲۵ درصد جمعیت کشور هستند.
قریب به دو سال است که کرونا در ایران قربانی می‌گیرد و آمار رسمی آن اعلام شده است. تعداد کشته‌های این بیماری از مرز ۱۲۰ هزار نفر هم گذشته است، کرونا در ایران بسیار قربانی گرفته و این آماری هم که ثبت شده است به گفته برخی مقامات مسئول شامل همه قربانیان بیماری نیست. به علاوه اینکه هر خانواده ایرانی که کرونا در آن داغی برجای گذاشته است دیگر شبیه دو سال پیش نیست و از حال و هوای شاد آن خانه کاسته شده است.
زمانی بهانه بسیاری از افراد این بود که در کشور واکسن نیست و برای همین اعلام آمار جان‌باختگان آنها را برآشفته می‌کرد که چرا در کشورهای دیگر واکسیناسیون ۷۰ درصد جمعیت‌شان پایان پیدا کرده اما در داخل هنوز واکسن به اندازه کافی وجود ندارد و امروز که واکسن موجود و ظرفیت واکسیناسیون ایجاد شده است میزان آن کمتر از ظرفیت موجود است.
واکسن نزده‌ها و خروج از حلقه واکسیناسیون
مخالفت با تزریق واکسن، انتظار برای ورود واکسن‌های خارجی دیگر، ترس از پیامدهای تزریق، انتشار اخبار نادرست درباره عوارض واکسن‌ها گروهی را خارج از حلقه واکسیناسیون قرار داده است، اتفاقی که به‌گفته معاون وزیر بهداشت، در کشورهای دیگر هم رخ داده است. مقاومت در برابر واکسیناسیون در شرایطی است که مسئولان نظام سلامت خبر از وقوع پیک جدید کرونا در پاییز می‌دهند، آن‌هم در شرایطی که میزان رعایت پروتکل‌ها و استفاده از ماسک به ۴۰ درصد رسیده و تعداد شهرهای قرمز و نارنجی نسبت به هفته گذشته افزایش معناداری نشان می‌دهد. به همه اینها تبلیغات ضد واکسن در برخی استان‌ها را هم باید اضافه کرد که تبدیل به مانع جدی برای مراجعه مردم به مراکز بهداشتی شده است.
روزگاری تولید واکسن داخلی و طولانی شدن فرایند تولیدش افراد را ناراحت می‌کرد، اما در سال جاری و از شهریور به بعد با ورود واکسن‌های سینوفارم، آسترازنکا و تولید محدود چند واکسن داخلی مانند برکت تا حد زیادی به نیاز واکسیناسیون جمعیت کشور پاسخ داده شد.
هنوز خطر موج ششم کرونا در کشور وجو دارد
۲۸ آّبان ماه امسال بود که وزیر بهداشت در خبرها اعلام کرد هنوز خطر موج ششم بیماری در کشور وجود دارد. در برخی کشورهای همجوار، اروپایی، روسیه و آمریکا، موج بیماری شکل گرفته و در ایران نباید عادی انگاری کرده و لازم است.
بهرام عین‌اللهی وزیر بهداشت گفته بود یکی از مشکلات کشورمان، بحث جمعیت است، چراکه از یک کشور شاداب و بانشاط به یک کشور پیر و سالمند تبدیل می‌شویم. حدود ۱۲ درصد از جمعیت کشور، سالمند است و در چند سال آینده، ۳۰ درصد جمعیت به سن سالمندی می‌رسد و همه باید برای رشد و جوانی جمعیت، تلاش کنیم، چون با جمعیت جوان می‌توان به شکوفایی اقتصادی نیز دست یافت.
وی تاکید کرده بود وزارت بهداشت در بحث رشد جمعیت، گام‌های اساسی بر خواهد داشت. اولین گام این بود که هزینه‌های ناباروری را تحت پوشش بیمه قرار داد تا زوجین نابارور بتوانند از داروها و امکانات درمان ناباروری به طور رایگان، بهره مند شوند. هنوز خطر موج ششم بیماری در کشور وجود دارد. در برخی کشورهای همجوار، اروپایی، روسیه و آمریکا، موج بیماری شکل گرفته و در ایران نباید عادی انگاری کرده و لازم است که کماکان پروتکل‌ها را رعایت کنیم.
تکلیف واکسن نزده‌ها با ستاد ملی مقابله با کرونا
وزیر بهداشت گفته بود تکلیف واکسن نزده‌ها را ستاد ملی مقابله با کرونا مشخص می‌کند و وزارت بهداشت، گزارش میزان تزریق واکسن در کشور را اعلام می‌کند. تا امروز حدود ۸۳ درصد جمعیت هدف، یک دُز و حدود ۶۸ درصد نیز دو دُز واکسن کرونا را تزریق کرده‌اند که در هفته‌های آینده، جمعیت واکسینه شده کامل، به بیش از ۸۰ درصد می‌رسد و ستاد ملی مقابله با کرونا، برای افراد واکسن نزده، بر روی قرنطینه و محدودیت‌های هوشمند تاکید دارد تا واکسن نزده‌ها، نتوانند در اماکن تجمعی، حضور پیدا کنند.
مهمترین گام در مدیریت کرونا، واکسیناسیون است و در دنیا ثابت شده که مرگ و میر در بیمارانی رخ می‌دهد که واکسن تزریق نکرده‌اند و توصیه ما به مردم این است که واکسن نزده‌ها، سریع‌تر اقدام به واکسیناسیون کنند تا بتوانیم بر کرونا فائق آییم، باید تا مدت‌ها با کرونا زندگی کنیم و نباید عادی انگاری شده و تصور کنیم که باید پروتکل‌ها و ماسک را کنار بگذاریم.
تردید واکسن نزده‌ها قابل قبول نیست
خطر افراد واکسن نزده، موضوعی است که از سوی معاون وزیر بهداشت مطرح شده است و در این بار گفته با این وضعیت نمی‌توان زنجیره شیوع را شکست، در همه جای دنیا، گروهی نسبت به تزریق واکسن تردید دارند که قابل‌قبول نیست. افرادی که از وارد شدن ویروس ضعیف شده به بدنشان، نگرانند، اگر ویروس واقعی وارد بدنشان شود، چطور می‌خواهند نجات پیدا کنند.
کمال حیدری، اعلام کرده است بررسی‌های ما نشان می‌دهد که بیشترین میزان فوتی، از میان افرادی است که واکسن نزده‌اند. افرادی که تمایل به واکسن نزدن دارند، باید تصمیم خودشان را بگیرند، دولت با وجود تمام تحریم‌ها و شرایط بد اقتصادی، تمام تلاش خود را کرد تا مردم ایمن شوند، حالا اما افرادی به اسم طب سنتی یا مسائل و اعتقادات دیگر، برای تزریق واکسن، شک و شبهه ایجاد کرده‌اند و سبب شده‌اند تا تصمیم‌گیری برای عده‌ای سخت شود.
معاون وزیر بهداشت تاکید دارد برخی دنبال واکسن‌هایی هستند که در بازار وجود ندارد، به همین دلیل واکسیناسیون‌شان را به تعویق انداخته‌اند. درحالی‌که ایران جزو کشورهای معدودی است که انواع واکسن‌های خارجی و داخلی را در اختیار مردم قرار داده است، به هر حال تمام واکسن‌ها اثربخشی خودشان را ندارند، نباید وقت را ازدست داد. باید هر چه زودتر بدن را با ویروس آشنا کرد تا سیستم دفاعی هم آماده شود.
حیدری گفته است گروهی دنبال واکسن ایرانی هستند اما میزان عرضه و تقاضا یکسان نیست، به همین دلیل تاکنون واکسن نزده‌اند. عده‌ای هم به‌طور کلی اعتقادی به تزریق واکسن ندارند. واکسن نزدن این افراد، در حالی است که در هر دوره زمانی، پیک جدیدی را تجربه می‌کنیم و اگر مردم بدنشان ایمن باشد، احتمال فوت، بستری و ابتلاء کمتر می‌شود.
آنهایی که واکسن نزده‌اند؛ زمستان به کرونا مبتلا می‌شوند
در روزهای اخیر آذرماه امسال در حالی که دولت آلمان برای واکسیناسیون همه افراد جامعه تقلا می‌کند، عده‌ای بی‌شماری همچنان تمایلی به زدن واکسن ندارند. در همین حال «ینس اسپاهن» وزیر بهداشت و درمان آلمان روی به زبان تهدید آورده و در سخنانی عجیب گفته است آنهایی که واکسن نزده‌اند، تا پایان زمستان به کرونا مبتلا می‌شوند، یا خودشان خوب می‌شوند یا می‌میرند. آنطور که پیش‌بینی می‌شود تا آخر زمستان بیشتر مردم علیه کرونا واکسینه می‌شوند، آنهایی هم که دوست ندارند واکسن دریافت کنند به کرونا مبتلا شده، یا خودشان خوب می‌شوند یا می‌میرند.
اظهارنظر وزیر بهداشت آلمان در مورد اجباری نشدن واکسیناسیون در حالی است که برخی سیاستمداران این کشور خواستار اجباری شدن واکسیناسیون برای افراد بالای ۱۸ سال هستند.
خطر، واکسن نزده‌ها را تهدید می‌کند
بر اساس اعلام وزارت بهداشت بیشترین میزان فوتی‌ها در کشور از میان افرادی است که واکسن دریافت نکرده‌اند، راه چاره تنها درخواست از مردم برای رعایت بیشتر شیوه نامه‌های بهداشتی است تا وارد پیک ششم کرونا نشویم. مطابق اعلام وزارت بهداشت افرادی تاکنون واکسن نزده‌اند در اسرع وقت برای تزریق مراجعه کرده تا با کمک مردم و مسئولان به پیشگیری از این پیک برویم. هر موجی عوارض بسیار زیادی مانند بستری، بیماری، انتقال به اطرافیان و به ویژه آی سی یو و مرگ و میر دارد بنابراین افراد شیوه نامه‌ها را رعایت و از دورهمی‌ها خودداری کنند، تا زمانی که ۸۵ درصد جامعه واکسینه نشوند، حلقه شیوع ویروس شکسته نمی‌شود.
مقاومت سنگین ضدواکسن‌ها
بر اساس تحقیقات علمی اکثر کسانی که این روزها به‌خاطر ابتلاء به کووید -۱۹ حتی در اروپا کارشان به آی‌سی‌یو کشیده می‌شود در دریافت واکسن سهل‌انگاری کرده‌اند. مراحل صدور تأئیدیه برای واکسن‌ها با دقت و سختگیری خاصی دنبال شده است و ما حالا داده‌های بی‌شماری از دنیای واقعی داریم که نشان می‌دهد همه واکسن‌های تأیید شده کار کرده‌اند.
با این حال همچنان، مقاومت ضدواکسن‌ها برای تزریق نکردن تنها سلاح فعلی مقابله با همه‌گیری، از دلایل بی‌شمار علمی و منطقی قوی‌تر است، مگر اینکه مقررات بازدارنده مانند محدودیت‌های اداری و عبور ومروری برای واکسینه‌نشده‌ها با قدرت اجرا شود و درصدی از آنها را برای واکسیناسیون ترغیب کند.
با شمار واکسینه‌نشده‌های زیاد در اروپا، سازمان بهداشت جهانی از بروز موج‌های جدید همه‌گیری در این قاره ابراز نگرانی کرده است. بسیاری از متخصصان عامل اصلی این موج جدید در اروپا را عادی‌انگاری و تمایل افراد به بازگشت به دوران پیش از کرونا، رعایت نکردن پروتکل‌های بهداشتی و همچنین افراد ضدواکسنی می‌دانند که با مقاومت در برابر واکسینه شدن، اجازه قطع شدن این زنجیره را نمی‌دهند.
آمار واکسن نزده‌ها / با واکسن نزده‌ها چه کنیم؟
امروز بنابر صحبت‌های مسئولان کشور حداقل ۵۰ درصد کشور دو دوز واکسن زده‌اند. حتی صحبت از تزریق واکسن دوز سوم بعضی گروه‌های سنی و در معرض خطر است، هرچند هنوز هم آنها که سلامت‌شان برای‌شان مهم است نقدهایی به چگونگی واکسیناسیون در کشور مطرح می‌کنند که بعضی از این نقدها منصفانه و درست است.
۱۷ میلیون واکسن نزده
واکسن نزده‌ها تعدادشان کم نیست، جمعیتی بزرگ که رسانه‌ها چند وقت پیش تعداد آنها را ۱۷ میلیون اعلام کردند که ۲۵ درصد جمعیت کل کشور را شامل می‌شوند. گروهی که اگر تاکنون قصدی برای واکسینه شدن داشتند تاکنون اقدام کرده بودند و حداقل در سامانه ثبت‌نام واکسن اسم‌شان را وارد می‌کردند.
از رصد افکار عمومی مشخص است این جمعیت بزرگ و ناهمگون برای واکسن نزدن دلایل مختلفی دارند. عده‌ای کرونا را دروغ بزرگ می‌دانند و واکسن را هم در سناریوی دروغ خود تجزیه و تحلیل می‌کنند. برخی، شاید اندک، به چنین نگرش‌هایی رنگ و بوی مذهبی توأم با خرافات می‌دهند و اگر کرونا را باور کنند هنوز در روش‌های خرافی به دنبال شفا هستند.
جمعیتی کرونا را باور دارند اما با سناریوهای توطئه بر این باورند که در واکسن‌ها تراشه‌های ردیابی و کنترل رفتارشان به کار رفته است. عده‌ای دچار ترس از عوارض آن هستند و البته دلایل گوناگون دیگر که شاید پرداختن به همه آنها از حوصله این متن خارج است.
لزوم چاره‌اندیشی توسط دولت و حاکمیت
در برابر این شکل از نگاه به کرونا و پرهیز از تزریق واکسن، دولت و حاکمیت نمی‌تواند و نباید بی‌تفاوت بماند. هرچند برخی پیشنهاد گزینه واکسن زدن اجباری را مطرح می‌کنند اما رفتن به سراغ گزینه واکسیناسیون اجباری هم شاید آنچنان که باید قابل دفاع نباشد. دولت برای چاره‌جویی این وضع چندی پیش موضوع هوشمندسازی قرنطینه و اعمال محدودیت‌ها را مطرح کرد که به‌نظر می‌رسد برای اجرای همین سیاست تا کنون تعلل صورت گرفته است.
به هر حال بیماری کرونا موضوع فردی نیست بلکه جنبه اجتماعی دارد، از سویی احترام به حق آزادی افراد ایجاب می‌کند کسی مجبور به واکسن زدن نشود. اما همان‌طور که اجبار ماسک توانست در بعد اجتماعی به جلوگیری از پیش‌روی بیماری کمک کند به‌نظر می‌رسد وقتش رسیده است برخی محدودیت‌های اجتماعی مانند کاهش سقف تراکنش بانکی و مبادلات الکترونیک مالی افراد واکسن نزده، جلوگیری از برخی خدمات اجتماعی مانند محدودیت در تهیه بلیت کنسرت و سینما و راهکارهایی که افراد را از حالت بی‌خیالی دربیاورد در مورد این دسته از افراد اعمال شود.
البته از آنجایی که آدمیزاد موجودی ذی‌شعور است باید گفت واکسن نزده‌ها اغلب به دلیل ترس یا ناآگاهی است که اقدام به تزریق واکسن نمی‌کنند و اگر تلاش برای آگاهی بخشی گسترده شود می‌توان جمعیت راغب به واکسن زدن را بیشتر کرد.
پیشنهادهایی به دولت و اهالی رسانه
کارشناسان تاکید دارند باید برای اقناع بیشتر و بهتر قشر واکسن نزده از طریق صداوسیما، رسانه‌های برخط، مطبوعات و رسانه‌های اجتماعی اقدام کرد و طراحی کمپین‌های مؤثری را دنبال کرد. به عبارتی لازم است برای این ۱۷ میلیون نفر واکسن نزده طرحی نو در انداخت.
توصیه دیگر اینکه اعمال محدودیت‌ها برای قشر واکسن نزده نباید به طرد کامل این افراد توأم با برخورد سرد، خشک و خشن بینجامد، بلکه سیاست‌های کلان دولتی در این خصوص ضمن شجاعانه و مقتدرانه بودن باید ماهیت پدرانه و دلسوزانه داشته باشد.