قناعت اصفهان در مصرف قطره قطره آب

احمدرضا منزه:

این روزها کمتر کسی است که از مشکلات فلات مرکزی ایران و به خصوص مسائل استان اصفهان به دلیل بروز خشکسالی در این منطقه و خشکی زاینده‌رود بی‌اطلاع باشد.

خشکی زاینده‌رود علاوه بر ایجاد مشکلات معیشتی برای کشاورزان زحمتکش اصفهانی، باعث تشدید آلودگی هوا، گسترش انواع بیماری‌ها، افزایش فرونشست و برخی مشکلات دیگر برای استان اصفهان شده است.

در این میان شاهد اعتراض برخی کشاورزان اصفهانی در بستر خشک زاینده‌رود و درخواست آنها برای احیای این رودخانه بودیم که البته طی جلسات متعدد برگزار شده میان کشاورزان و مسئولان استان و همچنین سفر وزیر نیرو به استان اصفهان، کشاورزان فرصتی دوباره به مسئولان برای رفع مشکلات دادند و از اعتراض در بستر خشک زاینده‌رود دست کشیدند تا همچنان به احیای زنده‌رود امیدوار باشند.

در این میان برخی افراد فرصت‌طلب یا ناآگاه با بیان برخی مطالب نادرست در فضای مجازی ادعا داشتند که استان اصفهان در مصرف آب در بخش‌های مختلف با مصرف بی‌رویه باعث ایجاد خشکسالی شده است که البته «احمد سالک کاشانی» نماینده سابق ادوار مجلس در گفتگویی کوتاه تمامی این ادعاها را تکذیب کرد و بر قناعت و صرفه‌جویی مردم، صنایع و کشاورزان اصفهان در مصرف آب صحه گذاشت.

حجت‌الاسلام احمد سالک کاشانی در خصوص موضوع آب و مسائل پیش آمده در این خصوص اظهار کرد: آب انفال است، آب مایه حیات همه موجودات است، آب به یک استان یا یک محل خاص اختصاص ندارد به خصوص وقتی صحبت از آب شرب باشد؛ بنابراین این صحبت که آب متعلق به یک استان است سخنی اشتباه است.

وی ادامه داد: امروز کشاورزی و صنایع نیز نیازمند آب هستند البته در صورتی که آب به میزان کافی وجود داشته باشد، باید به این نکته تاکید داشت که اگر آبی وجود دارد باید در دسترس همه به صورت عادلانه قرار گیرد و اگر آب وجود ندارد باید برای همه وجود نداشته باشد و بی‌عدالتی در این زمینه قابل پذیرش نیست.

نماینده سابق ادوار مجلس با اشاره به ضروت اجرای قانون توزیع عادلانه آب اظهار کرد: صنایع بزرگ اصفهان که امروز در حال فعالیت هستند میزان آب مصرفی خود را به کمترین میزان ممکن رسانده‌اند و در بسیاری موارد به جای استفاده از آب از پساب استفاده می‌کنند. طی بازدیدهای مختلفی که از صنایعی همچون ذو‌ب آهن و فولاد مبارکه داشتیم مشاهده کردیم که میزان استفاده این صنایع مهم از آب رودخانه به میزان بسیار زیادی کاهش یافته است که جای تحسین دارد.

وی ادامه داد: متاسفانه برخی افراد ناآگاه و یا فرصت‌طلب با بیان برخی مباحث نادرست در موضوع آب به دنبال ایجاد اختلاف و درگیری هستند و بسیاری از آنها از خارج از کشور دستور می‌گیرند. شاهد ایجاد جوسازی از سوی برخی افراد و جریانات هستیم اما مردم شریف استان‌های اصفهان، چهارمحال و بختیاری، یزد و خوزستان با بصیرت و آگاهی با دشمنان برخورد می‌کنند.

سالک افزود: متاسفانه مصوبات 9 ماده‌ای شورای عالی آب در دولت قبلی مورد بی‌توجهی قرار گرفت و اراده‌ای برای حل آن وجود نداشت اما دولت فعلی با جدیت به دنبال رفع مشکلات مردم است، موضوع اصلی اینجاست که مشکلات قانونی وجود ندارد و قانون به اندازه کافی در خصوص آب وجود دارد بلکه مشکل در اجرای قوانین است.

وی با بیان اینکه کمترین میزان بارندگی طی 50 سال گذشته در اصفهان به ثبت رسیده است، اظهار کرد: خوشبختانه مردم، صنایع و کشاورزان اصفهان نهایت همکاری و صرفه‌جویی را در مصرف آب داشته‌اند و بیشترین میزان رعایت در مصارف آب را به خود اختصاص داده‌اند و شکی در این موضوع نیست.

نماینده سابق ادوار مجلس تاکید کرد: کشاورزان اصفهان چند سال است با مشکلات مختلفی به دلیل خشکسالی مواجه هستند اما تلاش کردند با صراحت و رعایت قانون، اعتراض خود را به گوش مسئولان برسانند، اکثر کشاورزان از خانواده شهدا هستند و علاقمند به نظام و انقلاب هستند و این بار هم مثل موارد قبلی نقشه دشمنان را خنثی کردند.

وی اضافه کرد: در حال حاضر وظیفه مدیریت استان این است که در زمینه توزیع عادلانه آب ورود جدی داشته باشد و کمک کند تا هر چه سریع‌تر مشکلات موجود برطرف شود، امروز مشکلاتی همچون نشست زمین، آلودگی هوا، گسترش بیماری‌ها و ... از نتایج خشکی زاینده‌رود است لذا می‌طلبد هرچه سریع‌تر در خصوص رفع مشکلات زاینده‌رود تدابیری ویژه اندیشیده شود، از آب‌های ژرف استفاده شود در عین حال امیدوار بود تا میزان بارندگی‌ها نیز افزایش یابد تا به رفع سریع‌تر مشکلات کمک کند.

*«زاینده رود» کلید واژه مظلومیت اصفهان

«زاینده رود» کلید واژه مظلومیت اصفهان است، رودخانه‌ای که روزی شوق زندگی را در اصفهان فریاد می‌کشید امروز با بستر خشک خود، مرثیه مرگ را در اصفهان طنین انداز می‌کند.

حقیقت این است که اصفهان با زاینده رود زنده است، کشاورزی، اشتغال، گردشگری، نشاط اجتماعی، سرزندگی و ... با این رود به اصفهان حال و هوایی دیگر می‌دهند و حالا نبود این رود، خشکسالی، بیماری، فرونشست، آلودگی هوا و... را به همراه آورده است.

البته در دولت فعلی، عزم و اراده جدی برای رفع مشکلات زاینده رود وجود دارد و مردم و کشاورزان استان امیداورند بعد از شنیده شدن صدای اعتراض آنها به خشکی زاینده رود، به زودی با تدابیر ویژه شاهد احیای شاهرگ حیاتی اصفهان باشند.

با توجه به اینکه سال‌هاست فلات مرکزی ایران درگیر خشکسالی است، مردم، کشاورزان و صنایع میزان مصرف خود از منابع آبی موجود را به حداقل رسانده‌اند تا با صرفه‌جویی حداکثری شرایط را برای احیای زاینده رود فراهم نمایند، موضوعی که مسئولان نیز بر آن تاکید دارند و همه امیدوارند با تلاش‌های دولت نتیجه این صرفه‌جویی‌ها را در زنده شدن زنده رود ببینند.

*صرفه‌جویی اصفهان در تمامی بخش‌ها

حجت‌الاسلام حسین میرزایی، نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی اظهار کرد: موضوع آب را باید برای بررسی دقیق‌تر به قبل از دولت آیت‌ا... رئیسی و بعد از تشکیل دولت ایشان تقسیم‌بندی کرد، زیرا در دولت قبلی همت و عزمی برای حل مشکلات آبی استان اصفهان وجود نداشت و اگر هم نیتی برای رفع مسائل وجود داشت در مقام عمل خود را نشان نداد.

وی ادامه داد: در دولت فعلی، مجمع نمایندگان استان با رئیس جمهوری جلسه‌ای در خصوص مشکلات زاینده رود برگزار کرد و و آیت‌ا... رئیسی نیز دستورات ویژه‌ای برای تشکیل ستاد احیای زاینده رود و سفر وزیر نیرو به اصفهان برای بررسی مشکلات داشتند.

نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی افزود: دولت و شخص رئیس جمهوری با جدیت به دنبال کمک به رفع مشکلات آبی اصفهان هستند و استاندار اصفهان نیز به نمایندگی دولت محوریت پیگیری مشکلات را بر عهده دارد، جلسات متعددی در تهران و اصفهان در حال برگزاری است و تلاش می‌شود با اقدامات منسجم، راهکارهای مناسبی برای رفع مشکلات زاینده رود اجرایی شود.

وی در خصوص سهم صنایع و کشاورزی از منابع آبی استان اظهار کرد: در شرایط کنونی مسئله اصلی این است که آب به میزان کافی وجود ندارد و شرایط سختی است، ابتدا باید تدبیری برای تامین آب داشت تا بتوان در مرحله بعدی برای توزیع آن نیز برنامه‌ریزی مناسبی داشت.

میرزایی با بیان اینکه استان اصفهان در تمامی بخش‌ها صرفه‌جویی لازم را در آب انجام داده است، گفت: باید به دولت فرصت داد تا با اقدامات کارشناسی موضوع زاینده رود را حل کند و شاهد رفع مشکلات استان اصفهان باشیم. البته در هر شرایطی باید به یاد فضل و رحمت خدا نیز بود و از دعا و توسل نیز برای بارش باران بهره ببریم.

*اقدامات صنایع اصفهان برای کاهش مصرف آب

اما حمیدرضا فولادگر، نماینده سابق ادوار مجلس شورای اسلامی نیز گفت: مشکل زاینده رود یک معضل ملی است و باید همه کمک کنند تا مشکلات این رودخانه و بخش مرکزی کشور برطرف شود. امروز زندگی و اشتغال بسیاری از مردم به زاینده رود گره خورده و لذا می‌طلبد تدابیری ویژه و فوری در زمینه رفع مسائل شکل گیرد.

وی ادامه داد: خوشبختانه صنایع بزرگ اصفهان همچون فولاد مبارکه و ذوب آهن، در راستای کاهش برداشت از زاینده رود اقدامات بسیار خوب و چشمگیری انجام داده‌اند، در برخی موارد آب مورد نیاز این صنایع با سه بار بازچرخانی و استفاده از پساب تامین می‌شود که نشان از جدیت این صنایع در صرفه‌جویی حداکثری در آب مصرفی است.

نماینده سابق ادوار مجلس شورای اسلامی گفت: میزان برداشت صنایع از زاینده رود به شکل زیادی کاهش داشته و با اقدامات در حال انجام، میزان فعلی نیز کاهش خواهد یافت. همچنین صنعت بزرگ و مادری همچون فولاد مبارکه برای تامین آب مورد نیاز خود به سمت مسیرهای جایگزین نیز حرکت کرده و برای نمونه تامین آب از خلیج فارس را در دستور کار دارد که کمک زیادی به کاهش هر چه بیشتر مصرف آب دارد.

وی افزود: از طرفی استان یزد نیز نباید برای صنایع خود از آب زاینده رود بهره‌برداری کند و رعایت الگوی مصرف در این استان ضروری است، علاوه بر این در بالادست رودخانه شاهد برخی برداشت‌های غیرمجاز هستیم که نیاز است با رعایت قانون از برداشت‌های بی‌رویه جلوگیری شود و شرایط مدیریت شود.

فولادگر با اشاره به رعایت الگوی مصرف آب در استان اصفهان گفت: خوشبختانه مصرف آب در اصفهان در همه زمینه‌ها مدیریت شده و با حداکثر صرفه‌جویی انجام می‌شود، اگر به مصوبات جلسات شورای عالی آب توجه شود که سهم مصرف آب همه بخش‌ها را مشخص کرده به خوبی مشخص می‌شود که اصفهان نه تنها بیش از سهم خود از منابع آبی استفاده نکرده که حتی مصارف استان اصفهان بسیار پایین‌تر از سهم استان است.

وی گفت: سرانه مصرف آب شرب اصفهان در پایین‌ترین میزان در سطح کشور است، از طرفی رعایت الگوی کشت در سطح استان انجام شده و کشت محصولات با نیاز آبی زیاد در اصفهان وجود ندارد یا بسیار اندک است. در بخش صنعت نیز اجازه ایجاد صنایع آب‌بر و بارگزاری جدید بر منابع آبی استان داده نشده و حداکثر مدیریت مصرف شکل گرفته است.

*خدمات آبفا برای مدیریت مصرف آب

اصفهان این روزها بیش از گذشته درگیر مشکلات ناشی از خشکسالی است و تبعات ناشی از این شرایط، زندگی مردم را نیز تحت تاثیر قرار داده و باعث ایجاد مشکلاتی برای استان شده است.

در این میان شرکت آب و فاضلاب استان استان اصفهان توانسته با مدیریت و برنامه‌ریزی دقیق خود از منابع آبی موجود به بهترین شکل بهره گرفته و به مردم خدمت‌رسانی کند، موضوعی که نشان‌‌دهنده عزمی جهادی برای کمک به مدیریت مناسب منابع آبی استان است، در این میان صنایع بزرگ استان یعنی فولاد مبارکه و ذوب آهن نیز با تمام توان به میدان آمده‌اند و با مشارکت آبفا تلاش دارند، وضعیتی را رقم بزنند که استان اصفهان بتواند از شرایط سخت خشکی و خشکسالی به سلامت عبور کند و حداکثر صرفه‌جویی در منابع آبی صورت پذیرد.

در همین ارتباط «مهرداد خورسندی» سخنگوی آبفا استان اصفهان بخشی از فعالیت‌ها و اقدامات شکل گرفته در زمینه مدیریت مصرف را تشریح کند.

وی در همین خصوص اظهار کرد: سرانه مصرف آب خانگی استان اصفهان در سال 87 حدود 189 لیتر در شبانه روز بوده است که این میزان در سال 98 به 157 لیتر در شبانه روز رسیده است. این میزان کاهش مصرف با اقدامات متعدد فنی و اجرایی شکل گرفته است، نشت‌یابی، فرهنگ‌سازی و این گونه اقدامات انجام شد تا این میزان صرفه‌جویی شکل گرفت.

سخنگوی آبفا استان اصفهان تصریح کرد: از سال 98 میزان مصرف آب با آغاز همه‌گیری کرونا حدود 12 تا 18 درصد با توجه به شرایط هر شهرستان افزایش پیدا کرد اما این میزان افزایش مصرف به طور متوسط در اصفهان حدود 15 درصد بود. پس از این شرایط، تلاش شد میزان مصرف آب در سال جاری به کمتر از 142 لیتر برسد که خوشبختانه موفقیت‌هایی در این بخش شکل گرفت.

وی اضافه کرد: به طور قطع می‌توان گفت میزان مصرف سرانه آب استان اصفهان، کمترین میزان در سطح کشور است و استان‌هایی در کشور حتی تا دو برابر این میزان نیز مصرف سرانه در شبانه روز دارند، این موضوع نشان‌دهنده اهمیت مدیریت و صرفه‌جویی مصرف آب در استان اصفهان است.

خورسندی گفت: در سال 89 میزان پرت شبکه آب در اصفهان حدود 27 درصد بود که با اقداماتی همچون بازسازی و اصلاح شبکه، میزان آب به حساب نیامده حاصل از پرت یا سرقت آب در شهر اصفهان به حدود 16 درصد رسیده است که کمترین میزان پرت شبکه در سراسر کشور محسوب می‌شود. این پرت شبکه در سطح استان نیز عدد 95/17 درصد را نشان می‌دهد که حتی اگر این عدد را مبنا بگذاریم باز هم میزان پرت شبکه استان اصفهان در مقایسه با سایر استان‌ها بسیار پایین است.

وی افزود: تلاش‌های بسیار زیادی در حال انجام است و روزانه عملیات‌های مختلفی برای اصلاح شبکه در سطح استان انجام می‌شود، از طرفی سرعت رسیدگی به حوادث را به میزان زیادی افزایش دادیم، در سال‌های گذشته برای رفع مشکلات و رسیدگی به حوادث ممکن بود زمانی زیادی صرف شود اما با برنامه‌ریزی و اقدامات شکل گرفته در حال حاضر رسیدگی به مشکلات و حوادث آبفا به کمترین میزان رسیده است.

مدیر روابط عمومی شرکت آب و فاضلاب استان اصفهان ادامه داد: در سال 89 حدود 330 میلیون متر مکعب آب برای تامین آب شرب یکساله اصفهان اختصاص می‌یافت اما الان 321 میلیون متر مکعب به این کار اختصاص داده شده، در حقیقت حدود 9 میلیون متر مکعب کمتر از قبل و این در حالی است که در این سال‌ها به حدود 400 هزار انشعاب و یک میلیون آحاد و مشترکان آبفا خدمت‌رسانی شد. در حقیقت سهمیه کاهش اما تعداد مشترکان افزایش یافتند با این وجود، مدیریت وصرفه‌جویی موجود باعث شد آب بدون مشکل به همه مشترکان توزیع شود.

وی بیان کرد: خوشبختانه همه مردم اصفهان در زمینه صرفه‌جویی و مصرف بهینه نهایت همکاری را دارند و اگر آمار مصرف آب استان اصفهان با سایر استان‌ها مقایسه شود به خوبی مشخص می‌شود که مصرف آب در استان اصفهان بسیار کمتر از برخی استان‌هاست.

خورسندی اظهار کرد: آبفا اصفهان در زمینه مسئولیت‌های اجتماعی و کمک به هموطنان در سراسر کشور نیز همواره پیش قدم است، برای نمونه آبفا اصفهان در سیل خوزستان، سیل بوشهر و زلزله کرمانشاه بسیار سریع وارد میدان شد و به یاری هموطنان پرداخت و تلاش کرد از مشکلات آنها کاسته شود. اقدامات بسیار خوبی در بخش آبفا طی سال‌های اخیر در استان اصفهان شکل گرفته و به خوبی اصفهان، استان معین پایتخت نیز انتخاب شده است.

وی تاکید کرد: در حال حاضر حدود 75 روستا در سراسر کشور دارای سیستم فاضلاب هستند که از این تعداد پنج روستا در استان اصفهان قرار دارند و این موضوع نشان‌دهنده توجه آبفا اصفهان به توسعه مناطق روستایی است.

*همکاری برای عبور از شرایط تنش آبی

سخنگوی آبفا اصفهان در ادامه با اشاره به نقش سازنده صنایع بزرگ در پیشرفت و آبادانی استان، اظهار کرد: فولاد مبارکه و ذوب آهن نقش مثبت و موثری در زمینه خدمت‌رسانی به مردم در مناطق مختلف استان داشته‌اند، برای نمونه شرکت فولاد مبارکه با مشارکت در شبکه‌گذاری 9 شهر در شهرستان‌های مبارکه و لنجان باعث کمک به رشد و توسعه این مناطق شد و برای صرفه‌جویی هرچه بیشتر در مصرف آب، از پساب این شهرها برای تولید استفاده می‌کند.

وی ادامه داد: همچنین ذوب آهن اصفهان، در سال 98 در زمینه جمع‌آوری فاضلاب 14 روستا اقدامات خوبی انجام داد، به تازگی نیز کلنگ‌زنی طرح جمع‌آوری فاضلاب 11 روستای دیگر استان و چند شهر توسط ذوب آهن انجام شد که می‌تواند آثار خوبی برای مناطق مورد نظر داشته باشد، برای اجرای این طرح‌ها بیش از 499 میلیارد تومان سرمایه‌گذاری توسط ذوب آهن انجام شده و در مجموع فاضلاب 25 روستا و دو شهر مینادشت و اشترجان برای مصرف پساب آنها به ذوب آهن منتقل شده و وابستگی این شرکت به آب زاینده رود به حداقل می‌رسد.

خورسندی افزود: اگر مشارکت صنایع بزرگ استان اصفهان در زمینه کمک به اجرای چنین طرح‌هایی در سطح استان وجود نداشت، با بودجه‌های موجود بیش از 30 سال زمان لازم بود تا چنین طرح‌هایی اجرا شوند اما با کمک ذوب آهن و فولاد مبارکه، توسعه شبکه جمع‌آوری فاضلاب در کمتر از 30 ماه اجرا شده و مردم در حال استفاده از خدمات هستند.

وی اضافه کرد: پسابی که در اختیار صنایع استان قرار می‌گیرد دارای استاندارهای خاصی است و تصفیه‌هایی روی آنها انجام می‌شود، خود صنایع نیز تصفیه‌های تکمیلی بر روی پساب‌ها انجام می‌دهند و حتی تا چند بار از پساب‌ها استفاده می‌کنند تا میزان مصرف آب را به کمترین میزان برسانند که قابل تحسین است.

مدیر روابط عمومی شرکت آب و فاضلاب استان اصفهان تصریح کرد: اگر آبفا اصفهان با تکیه بر تکنولوژی‌های قدیمی حرکت می‌کرد و به استفاده از علوم روز و تکنولوژی‌های جدید روی نمی‌آورد، بحران آبی بسیار زودتر از این‌ها، اصفهان را با خود درگیر می‌کرد.

وی با بیان اینکه آبفا اصفهان در حال حاضر به بیش از چهار و نیم میلیون نفر آبرسانی انجام می‌دهد، گفت: 98 شهر و 949 روستا در استان اصفهان توسط آبفا آبرسانی می‌شود و تلاش‌های زیادی می‌شود تا همه مردم استان از بهترین خدمات بهره‌مند شوند.

خورسندی گفت: سامانه اول آبرسانی اصفهان بزرگ به 57 شهر و 380 روستا آبرسانی می‌کند، شرکت آب و فاضلاب استان اصفهان در تابستان امسال از چاه‌ها و تصفیه خانه آب باباشیخعلی در مجموع تا ۱۳ هزار و ۸۰۰ لیتر بر ثانیه آب تولید و تصفیه می‌کرد درحالی که مصرف آب در برخی از ساعات اوج مصرف به حدود ۱۸ هزار لیتر در ثانیه می‌رسید و همین کمبود 4300 لیتر در ثانیه‌ای موجب کاهش فشار شبکه و قطع آب در تعداد زیادی از شهرها و روستاها می‌شد. برای رفع این مشکل در تابستان امسال نزدیک به 62 میلیون لیتر آب با استفاده از 5800 تانکر آبرسان بین شهروندان و روستاییان به ویژه در شهرهای اصفهان، فلاورجان، زیار، بهارستان، دولت آباد و اردستان توزیع شد که در تاریخ 55 ساله این شرکت بی‌سابقه بود.

وی در پایان گفت: بیش از یک میلیون و 420 هزار انشعاب در سطح 98 شهر و 949 روستا و 707 هزار انشعاب فاضلاب نیز در 36 شهر و پنج روستای استان وجود دارد.