از مرمت گنبد تا مرمت مدیریت
از یک سو میراث تاریخی و داشتههای گردشگری ایران بهعنوان سرمایه بکر آینده ایران برای کاهش وابستگی به درآمد نفتی معرفی میشود و از سوی دیگر این هدیه ارزشمند دوران در معرض آسیبهای طبیعی و انسانساخت قرار دارد.
اصفهان امروز - امیر اکبری |از یک سو میراث تاریخی و داشتههای گردشگری ایران بهعنوان سرمایه بکر آینده ایران برای کاهش وابستگی به درآمد نفتی معرفی میشود و از سوی دیگر این هدیه ارزشمند دوران در معرض آسیبهای طبیعی و انسانساخت قرار دارد. در طول چند دهه گذشته هرسال موضوع حفاظت و آسیبپذیری یکی از آثار تاریخی ارزشمند کشور و اصفهان پرونده داغ افکار عمومی بوده است. از تخریب حمام «خسرو آقا» تا کشیدن خیابان از میانه تپه باستانی «اشرف» ، از سایه جهاننما بر نقشجهان تا انحراف مترو زیر پای سیوسهپل تنها نمونههایی بحرانساز از این روند بوده است. اما متاسفانه این موضوع بار دیگر از میان جریان مرمت گنبدهای تاریخی برآمده است. اصفهان که به شهر گنبدهای فیروزهای شهرت دارد، باتجربه ناخوشایندی روبرو شد و تصویر وصلههای ناچسب و رنگهای ناهمگون مرمتها، دل شهروندان و علاقهمندان را به درد آورد. تصویری که دستمایه شوخیها و کنایههای گوناگون به مسیر پیموده شده چندینساله برای به بارآوردن این افتضاح شد. گرچه اصفهان از تاریخچه و توان ارزشمندی در مرمت بهرهمند است، اما مشکلات گوناگون در گنبد مسجد شیخ لطفالله و گنبد مسجد جامع عباسی سبب شد جایگاه استادکاران برجسته استان نیز زیر سوال برود.
در این زمینه بیش از شخص یا نهادهای مسئول و درگیر ماجرا، نگاه کلان، شیوه برنامهریزی و اجرا در حوزه میراثفرهنگی و گردشگری زمینهساز بهوجودآمدن بسیاری از مشکلات و بحرانها است. گرچه در شعار همه حامی موضوع میراثفرهنگی و توسعه گردشگری هستند، اما در عمل سنگهای بزرگی پیش پای این حوزه راهبردی و آیندهدار آوار میشود. قوای سهگانه، نخبگان و اقشار تاثیرگذار جامعه گامهای مفید اندکی برای رونق و شکوفایی این صنعت برداشتهاند.
دلیل اساسی این موضوع نیز جاری نشدن درآمد پاک، روبهرشد و پایانناپذیر گردشگری در رگهای اقتصاد ایران و اقتصاد معیشت مردم بوده است. این مولفه اساسی سبب شده آثار و میراث تاریخی بهعنوان سربار دولت به شمار روند و در هرم تعیین و تخصیص بودجه همواره در رده پایین باشند. نگاه وابسته و بدون بازده به این صنعت، روند رونق و سرمایهگذاری را کند کرده و در اجرای پروژههای مرمتی داستان شیر بییالودم و اشکم را یادآور میشود؛ لذا برای اصلاح روند و جلوگیری از تکرار موارد مشابه مرمت مدیریت و نگاه کلان و خرد به موضوع در اولویت بالاتری قرار دارد و ایجاد زمینه نقد و مشارکت کارشناسان و دلسوزان به اصلاح روندهای معیوب، سرعت و کیفیت بالاتری خواهد بخشید..