موافقان و مخالفان میزبانی اصفهان بر جشنواره فیلم کودک و نوجوان چه می گویند؟
اصفهان اعتبار جشنواره فیلم‌های کودکان و نوجوانان
شاید هیچ جشنواره‌ای را نتوان نام برد که تا این حد برای برگزاری‌اش در شهری که بانامش گره‌خورده مخالفت شده باشد و شاید هیچ جشنواره‌ای برای برگزاری‌اش تا این حد سنگ‌اندازی نشده باشد.
اصفهان امروز- راضیه چنگیز نائین
شاید هیچ جشنواره‌ای را نتوان نام برد که تا این حد برای برگزاری‌اش در شهری که بانامش گره‌خورده مخالفت شده باشد و شاید هیچ جشنواره‌ای برای برگزاری‌اش تا این حد سنگ‌اندازی نشده باشد.
جشنواره بین‌المللی فیلم کودکان و نوجوانان در ایستگاه سی و پنجم با موضوع مهم برگزاری و تغییر میزبانی روبه‌رو شده است. زمزمه‌هایی از تغییر میزبان برگزاری از اصفهان به شهری دیگر به گوش می‌رسد. تغییری که یک‌بار با انتقال جشنواره به همدان با شکست روبه‌رو شد و به نظر می‌رسد مسئولان سینمایی کشور از این موضوع درس نگرفته‌اند. بااین‌حال ظاهرا بنیاد سینمایی فارابی و مسئولین شهری اصفهان به‌ویژه شهرداری اصفهان درباره برگزاری دوره‌های بعدی جشنواره در اصفهان دچار اختلاف شده‌اند اختلافی که دود آن به چشم سینمای کودک و نوجوان و جشنواره‌ای می‌رود که 34 دوره موفق را گذرانده و در محافل سینمایی جهان بانام جشنواره اصفهان مشهور است.
اختلاف میان شهرداری اصفهان با بنیاد سینمایی فارابی و سازمان سینمایی را می‌توان در صحبت‌هایی اخیر مجتبی شاه‌مرادی معاون فرهنگی شهردار اصفهان در نشست اعضای کمیسیون فرهنگی اجتماعی ورزشی شورای اسلامی شهر اصفهان با هنرمندان به‌وضوح مشاهده کرد. او در این نشست گفته است: «در چند سال گذشته جشنواره در حوزه روابط عمومی شهرداری پیگیری می‌شد. رفت‌وآمدها و گفت‌وگوهای متعددی با دوستان ما در ارشاد صورت گرفته است. نگاه دوستان در تهران این است که هرجا اسپانسر بهتری باشد ما جشنواره را به آنجا می‌بریم و نگاهی به سوابق و برند جشنواره ندارند. از بهمن‌ماه سال گذشته رفت‌وآمدهایی به وزارت ارشاد و بنیاد فارابی داشتیم، قرار است طی ۱۰ روز آینده پیشنهاد تهران به اصفهان اعلام شود. ما اعلام کردیم که اصفهان آمادگی دارد اما اصفهان مشارکت‌کننده در جشنواره است نه اسپانسر آن.»
اظهارات معاون فرهنگی شهردار اصفهان به‌وضوح اختلاف میان بنیاد سینمایی فارابی، سازمان سینمایی و شهرداری اصفهان در شیوه برگزاری جشنواره را نشان می‌دهد. در خبرها به نقل از برخی از مسئولین سینمایی و بنیاد سینمایی فارابی آمده بود که میزبان باید در ساخت فیلم‌ها در کنار میزبانی جشنواره مشارکت داشته باشد موضوعی که با واکنش مسئولین شهری اصفهان روبه‌رو شد و زمینه‌ساز اختلافاتی شد که شایعه تغییر میزبانی از اصفهان و همچنین برگزاری دوسالانه جشنواره را پررنگ‌تر کرده است، خبری که در میان اهالی سینمای کودک مخالفان و موافقانی نیز دارد.
جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودکان و نوجوانان از سال ۱۳۶۱ تاکنون طی ۳4 دوره برگزارشده است که ۲۰ دوره از آن در شهر اصفهان، ۶ دوره در شهر تهران، ۵ دوره در شهر همدان و یک دوره در شهر کرمان برگزارشده است. دوره آخر این جشنواره نیز به دلیل شرایط متأثر از پاندمی کرونا در کشور، به‌صورت همزمان در تهران و اصفهان و در قالب مجازی برگزار شد و فقط فیلم‌های بلند سینمایی در یک سالن در تهران و اصفهان با رعایت پروتکل‌های بهداشتی به نمایش درآمدند. همچنین این جشنواره بین‌المللی در طول ۳۳ دوره برگزاری؛ ۱۷ دوره در مهرماه، ۶ دوره در بهمن‌ماه، ۳ دوره در آبان ماه، ۳ دوره در شهریورماه، ۲ دوره در تیرماه، ۱ دوره در اردیبهشت‌ماه و ۱ دوره در مردادماه برگزارشده است و این روزها خبرهایی از عدم برگزاری دوره‌های بعدی در اصفهان به گوش می‌رسد که با واکنش‌های منفی بسیاری روبه‌رو شده است. موضوعی که کم‌تر با موافقت همراه بوده و اکثر سینماگران در مصاحبه‌ها و یادداشت‌ها خواستار برگزاری دائمی این جشنواره در اصفهان هستند. در ادامه به‌مرور دیدگاه‌های سینماگران فعال در حوزه کودک و نوجوان درباره میزبانی اصفهان در جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودکان و
نوجوانان و لزوم برگزاری این جشنواره می‌پردازیم:
مخالفان انتقال جشنواره از اصفهان:
انتقال جشنواره فیلم کودکان و نوجوانان از اصفهان به برند این جشنواره لطمه می‌زند
بسیاری از سینماگران از کارگردان گرفته تا بازیگران فعال در سینمای کودک و نوجوان در مصاحبه‌های متعددی مخالفت خودشان را با انتقال جشنواره فیلم کودک و نوجوان به شهری غیر از اصفهان اعلام کرده‌اند در مقابل سینماگرانی نیز بوده‌اند که خواسته مسئولان شهری اصفهان در اداره جشنواره را زیاده‌خواهی عنوان کرده‌اند.
حبیب دهقان نسب ازجمله بازیگرانی است که در سینمای دفاع مقدس و سینمای کودک فعالیت‌های بسیاری داشته است او با اشاره به نقاط ضعف و قوت جشنواره بین‌المللی فیلم کودک و نوجوان، در مصاحبه‌ای گفته است: «انتقال جشنواره بین‌المللی فیلم کودکان و نوجوان از شهر اصفهان به شهرهای دیگر کشور یک آسیب بزرگ به جشنواره است زیرا اصفهان توانسته است این جشنواره را در سطح جهان به‌عنوان یک برند بین‌المللی مطرح کند و انتقال این جشنواره به شهرهای دیگر باعث ضربه خوردن به برند این جشنواره می‌شود، ضمن اینکه در کجای جهان شاهد هستیم که جشنواره‌ها و رویدادهای بین‌المللی مکان آن تغییر پیدا کند؟ به‌عنوان نمونه جشنواره فیلم کن سال‌ها است مکان آن تغییر پیدا نکرده است.»
دهقان نسب از مخالفان انتقال جشنواره فیلم کودک و نوجوان به شهری غیر از اصفهان به نگاه متولیان این جشنواره انتقاد کرده و گفته است: «از نگاه متولیان امر جشنواره فیلم کودکان و نوجوان، انتقال جشنواره از شهر اصفهان به شهرهای دیگر براساس عدالت جهت برگزاری جشنواره‌ها و رویدادها در حوزه کودکان و نوجوان است درصورتی‌که انتقال جشنواره از شهری به شهر دیگر عدالت نیست، بلکه عدالت این است که همچون جشنواره بین‌المللی فیلم فجر که محوریت برگزاری آن‌یک شهر است، مکان برگزاری تغییر نکند بلکه سعی شود در تمام سینماهای کشور همزمان با برگزاری جشنواره بین‌المللی فیلم کودک و نوجوان، فیلم‌های آن اکران شود.»
پوران درخشنده کارگردان مطرح کشورمان دیگر مخالف انتقال جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودک و نوجوان از شهر اصفهان به شهر یا استان دیگر است او این تصمیم را اشتباه می‌داند و می‌گوید وقتی جایگاه برگزاری این جشنواره در شهری که دارای جایگاه فرهنگی خاص است، تعریف‌شده، انتقال آن‌یک تصمیمی غیر کارشناسی است. اگر جشنواره‌های معتبر دنیا را بررسی کنیم، درخواهیم یافت مکان برگزاری جشنواره طی سال‌ها تغییر نمی‌کند به همین جهت انتقال جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودک و نوجوان از شهر اصفهان به استان‌های دیگر اعتبار جشنواره را از بین می‌برد.»
پوران درخشنده انتقال جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودک و نوجوان را لطمه جدی به اهداف بلندمدت و پراهمیت این جشنواره عنوان می‌کند و به این نکته اشاره می‌کند که در همه کشورهای جهان جشنواره‌های فیلم کودک و نوجوان جایگاه و مکان ویژه خود را دارند و این مکان به‌هیچ‌عنوان تغییر پیدا نمی‌کند.»
درخشنده بابیان اینکه باید یک‌نهاد متولی جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودک و نوجوان باشد، گفته: «طی سال‌های اخیر شهرداری اصفهان به‌خوبی ثابت کرده است که بهترین متولی برگزاری جشنواره فیلم کودک و نوجوان نسبت به سایر نهادها است، شهرداری اصفهان توانسته است با نگاه تخصصی و رویکرد فرهنگی، جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودک و نوجوان را به یک برند تبدیل کند.»
اسدالله امرایی کارگردان و فیلمنامهنویس دیگری است که با انتقال جشنواره فیلم کودکان و نوجوانان از اصفهان مخالف است او در گفت‌وگویی با ایمنا گفته است: «من باصداقت تمام به فردی آفرین می‌گویم که اولین بار مبدع این شد که جشنواره بین‌المللی فیلم کودکان و نوجوانان در شهر اصفهان برگزار شود، شهر اصفهان را نباید به تعارف گفت پایتخت فرهنگی بلکه در واقعیت این شهر پایتخت فرهنگی کشور و جهان اسلام است. نمی‌دانم چه فردی ایده انتقال جشنواره بین‌المللی فیلم کودکان و نوجوانان را از شهر اصفهان داد، اما هر فردی که بوده، نسبت به ظرفیت شهر اصفهان در توسعه و تقویت این جشنواره ناآگاه بوده است، چگونه می‌توان از برگزاری این‌چنین رویدادی در شهری که بیشترین ظرفیت‌های فرهنگی، هنری کشور را دارد چشم‌پوشی کرد؟ به همین جهت باید محوریت برگزاری این جشنواره در شهر اصفهان باشد.»
احمدجو از مخالفان جدی انتقال جشنواره از اصفهان است و می‌گوید: «جشنواره بین‌المللی فیلم کودکان و نوجوانان باید در شهر اصفهان بماند و همانند جشنواره‌های فیلم فجر، عمار برنامه‌ریزی برای اکران همزمان فیلم‌ها در سایر شهرهای استان کشور صورت گیرد ضمن اینکه نباید جشنواره بین‌المللی فیلم کودکان و نوجوانان از اصفهان به شهر دیگر انتقال یابد.»
احمدجو هم مانند پوران درخشنده از عملکرد شهرداری اصفهان در برگزاری جشنواره فیلم کودک و نوجوان اصفهان رضایت دارد و در گفت‌وگوی خود با اشاره به دو دوره داوری در این جشنواره می‌گوید: «در طول برگزاری جشنواره شاهد بودم که به چه میزان بالایی شهرداری شهر اصفهان تمام تلاش خود را در بهتر برگزاری کردن این جشنواره می‌کرد و نمونه بارز آن فضاسازی و تبلیغات مناسبی بود که از سوی شهرداری برای برگزاری این جشنواره صورت می‌گرفت به همین خاطر تأکید من این است که جشنواره بین‌المللی فیلم کودکان و نوجوانان نباید از این شهر به شهر دیگر انتقال یابد. در مجامع بین‌المللی، جشنواره بین‌المللی فیلم کودکان و نوجوانان را بانام شهر اصفهان می‌شناسند پس انتقال این جشنواره به شهر دیگر باعث می‌شود به رویکرد و اهداف بلندمدت جشنواره لطمه بخورد ضمن اینکه مشارکت فیلمسازان و فعالان حوزه سینمای کودک کشورهای جهان کم خواهد شد.»
امید اجاقی کارگردان دیگری است که مخالف انتقال جشنواره فیلم کودک و نوجوان از اصفهان است او در گفت‌وگویی گفته: «از دیرزمان شناخت هر شهر یا کشور بستگی به رویدادها، اتفاق‌ها و جشنواره‌هایی داشته که در بطن آن برگزارشده است. وقوع اتفاق‌های بزرگ، نشان از هویت و فرهنگ شهر اصفهان دارد که مردم، جامعه هدف برگزاری آن هستند و همین امر باعث ارتقای شناخت و آگاهی شهروندان سایر شهرها از آن می‌شود. جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودکان و نوجوانان بخشی از هویت نصف جهان و شناسنامه‌ای برای این شهر است که با به فرهنگ و تمدن این مرزوبوم پیوستگی دارد؛ هرچه رویدادها در این شهر بیشتر باشد، هویت شهروندان غنی‌تر شده و سبب معرفی فرهنگ آنان به دیگران می‌شود.»
سیاوش گلشیری نویسنده و منتقد سینما دیگر مخالف جدی انتقال جشنواره از اصفهان است او به ایسنا گفته است: «بیست‌ودو دوره از سی‌وچهار دوره جشنواره فیلم کودک و نوجوان، در اصفهان برگزارشده و در تمامی این سال‌ها، این شهر به‌عنوان محلی که ظرفیت برگزاری این رویداد هنری را داشته، میزبان خوبی برای آن بوده و تیم اجرایی اصفهان نیز تجربه لازم را کسب کرده است. اصفهان به‌خوبی ظرفیت‌های برگزاری جشنواره فیلم کودک و نوجوان را دارد و با تیم اجرایی تهران نیز هماهنگی لازم را دارد؛ این شهر به‌خصوص در سال‌های اخیر ظرفیت‌های لازم ازلحاظ برگزاری جشنواره، کیفیت و تعداد سینما را ایجاد کرده و واقعاً حیف است که این ظرفیت نادیده گرفته شود و باز به دنبال آزمون‌وخطا باشیم.»
سید محمد طباطبایی مدیر انجمن سینمای جوانان استان اصفهان دیگر مخالف انتقال جشنواره از اصفهان به شهر دیگر است او معتقد است: جشنواره یا باید در اصفهان بماند و به نام جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودکان و نوجوانان اصفهان شناخته شود و یا کلا از اصفهان برود، اما برگزاری آن در اصفهان بعد از این‌همه سال، حق اصفهان است.علاوه بر سینماگران و فعالان سینما انجمن آسیفای اصفهان (انجمن سینمایی فیلمسازان انیمیشن) نیز به‌تازگی در حمایت از برگزاری جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودکان و نوجوانان در اصفهان بیانیه‌ای داده است تا کفه ترازوی مخالفان انتقال جشنواره از اصفهان سنگین‌تر شود.
موافقان انتقال جشنواره از اصفهان:
جشنواره فیلم‌های کودکان و نوجوانان به اصفهان باج داده است!
وحید نیکخواه آزاد کارگردان، تهیه‌کننده و فیلمنامهنویس که تجربه حضور در جشنواره فیلم کودک و نوجوان اصفهان را دارد می‌توان ازجمله موافقان انتقال جشنواره به شهرهای دیگر عنوان کرد. او در مصاحبه‌ای گفته است: «جایگاه هر نهادی باید مشخص باشد. بزرگ‌ترین مشکلی که ما همیشه با اصفهان داریم، این است که آن‌ها به‌اندازه‌ای که باید در جشنواره ورود کنند، قانع نیستند. درواقع مثل کشورهای استعمارگری هستند که می‌گویند ما این پول را به شما می‌دهیم تا کمک کنیم که در کشورتان زندگی کنید، اما ما باید به شما بگوییم که چگونه زندگی کنید. اصفهان سال‌هاست میزبان جشنواره فیلم‌های کودکان و نوجوانان است و باید همان‌طور که سمینارهای زیادی در آن برگزار می‌شود، میزبانی را هم به‌درستی انجام دهد. اگر به آن‌ها اجازه دهیم که در تولید فیلم‌های کودک و نوجوان سرمایه‌گذاری کنند و چتر حمایتی‌شان گسترده شود، باعث می‌شود که حق بیشتری برای دخالت در امور جشنواره برای خود قائل شوند تا جایی که کار به‌جایی می‌رسد که بنیاد سینمایی فارابی و
سازمان سینمایی باید جشنواره را به اصفهان تقدیم کنند تا دبیرش را خودشان معین و فیلم‌هایش را هم خودشان مشخص کنند!»نیکخواه آزاد در مصاحبه‌اش با پایگاه خبری جشنواره فیلم کودک و نوجوان گفته است: «ازنظر من اصفهان بهترین جایی است که جشنواره می‌تواند در آن برگزار شود، اما وقتی کار به‌جایی می‌رسد که می‌خواهند همه امور را در دست بگیرند، باید به جایگزین مناسبی برای محل برگزاری جشنواره فیلم‌های کودکان و نوجوانان فکر کرد، همان‌طور که جشنواره در دوره‌هایی به همدان رفت و موفق هم بود و اصفهانی‌ها متوجه شدند که چیزی را ازدست‌داده‌اند.»
سید جواد هاشمی کارگردان و بازیگر از دیگر موافقان انتقال جشنواره فیلم کودکان و نوجوانان به شهری غیر از اصفهان است. او در حاشیه نشست هم‌اندیشی سید مهدی جوادی دبیر سی‌وپنجمین جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودکان و نوجوانان که مدیرعامل فارابی نیز هست با فعالان، سینماگران و پیشکسوتان سینمای کودک و نوجوان گفته است: «متأسفانه مسئولان استان اصفهان سال‌هاست توجیه نیستند که چه رویدادی در این شهر برپا می‌شود. من امسال جشنواره تئاتر کودک را در همدان تجربه کردم و به نظرم بسیار خوب بود و احساس می‌کردم همه کمک می‌کنند، اما وضعیت جشنواره فیلم کودک در سال‌های گذشته طوری بوده که انگار باید عطای برگزاری جشنواره را در اصفهان به لقایش بخشید؛ بنابراین به نظر می‌رسد برگزاری این جشنواره در تهران شاید هزینه کمتری داشته باشد به‌شرط آنکه هزینه مناسبی صرف تبلیغات و شناساندن جشنواره شود.»با تمام مخالفت‌ها و موافقت‌ها، اصفهان میزبان و برند جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودکان و نوجوانان است و جشنواره‌های مهم فیلم در دنیا بانام
میزبانان شناخته می‌شوند از جشنواره برلین گرفته تا جشنواره کن و حتی جشنواره‌های فیلم کودک و نوجوان در سایر کشورها همگی سالیان سال است یک میزبان دارند.زمزمه‌های تغییر شیوه برگزاری و دوسالانه شدن جشنواره و همچنین احتمال انتقال جشنواره فیلم کودک و نوجوان به تهران به گوش می‌رسد و به نظر می‌رسد اختلاف میان بنیاد سینمایی فارابی و شهرداری اصفهان برای برگزاری این دوره از جشنواره جدی است ضمن اینکه از آغاز سال 1401 تاکنون تنها یک پروانه ساخت برای فیلمی از سینمای کودک و نوجوان صادرشده و فروش فیلم‌های این ژانر نیز ناامیدکننده است. اختلاف میان بنیاد سینمایی فارابی و مسئولین شهری اصفهان در برگزاری جشنواره بین‌المللی فیلم کودکان و نوجوان موضوع جدیدی نیست و در دوره‌های قبل نیز این چالش وجود داشته هرچند امسال به نظر می‌رسد اختلافات جدی‌تر است و قربانی سینمای مظلوم کودک و نوجوان و جشنواره‌ای است که هویتش بانام اصفهان گره‌خورده و این مشکلات تیشه به ریشه هویت یک جشنواره بین‌المللی می‌زند. سینمای کودک و نوجوان نیازمند نگاه جدی است و نگاه مقطعی و جشنواره‌ای مسئولان سینمایی این ژانر را از بحران خارج نمی‌کند و عدم برگزاری جشنواره
نیز زخم جدیدی بر پیکر نحیف سینمای کودک است.