نقشی بر دل شهر، از گذشته برای امروز

اصفهان امروز - مینا عباسپور

معاونت شهرسازی و معماری شهرداری اصفهان، سازمان نوسازی و بهسازی شهر اصفهان با همکاری فرهنگستان هنر و دفتر نمایندگی کمیسیون ملی یونسکو در استان اصفهان در راستای ارتقای کیفیت محیط زندگی شهروندان و بازیابی هویت شهری در چارچوب برنامه‌های عملیاتی خود در زمینه احیاء و مرمت ابنیه و بافت‌های تاریخی؛ مسابقه ملی «نقشی برای شهر» را باهدف حساس‌سازی طراحان نسبت به نقوش و استفاده از ظرفیت و قابلیت ‌های نقش‌ مایه و نگاره ‌های سنتی و همچنین بازآفرینی مجدد نقوش برای خلق ایده ‌های نو و کاربردی جهت استفاده در طراحی فضای شهری متناسب با نیازهای محیطی شهروندان معاصر و ایجاد حس آرامش و سرزندگی در بافت تاریخی شهر اصفهان برگزار می‌نماید.
در همین راستا مدیرعامل سازمان نوسازی و بهسازی شهر اصفهان در مورد مسابقه ملی نقشی برای شهر بیان داشت: شهر اصفهان همواره نقش بزرگی در شکل‌گیری توسعه شهری و جایگاه ویژه‌ای در این زمینه داشته است.
محمدعلی ایزد خواستی افزود: گوشه شهر آجرکاری‌های منحصربه‌فردی دارد؛ از دل این آثار ارزشمند نقش‌مایه‌های هندسی‌ای بیرون زده است که به شهر رنگ و لعاب و معنا و مفهوم داده‌اند. از جمله کاشی‌های 7 رنگی که شکل و شمایل شهر را تحت تأثیر خود قرار داده‌اند و در مجموع عجین بودن شهر با این نقوش هندسی و معنادار در طول تاریخ توسط هنرمندان اصفهانی و اسلامی بسط داده شده است.او بیان داشت: هدف از برگزاری این مسابقه در واقع استفاده از نقوش بناهای قدیمی و شاخص شهر مانند مسجد جامع و ... است که می‌توانند دست‌مایه خلق نقش‌های جدید شوند. به این ترتیب که تصاویر این بناها در اختیار طراحان که قرار گرفته و نقش‌مایه‌هایی از دل آن اقتباس شود تا در توسعه شهری از آن استفاده کنیم. ایزد خواستی ادامه داد: شاید بشود گفت این برنامه اتفاقی نویی است که برای سال‌ها از نتیجه آن می‌توان در نقش‌های شهری استفاده کرد.
او اظهار کرد: ترتیبی اتخاذ شده است تا هنرمندان و طراحان شرکت‌کننده در این مسابقه، نقوش را از بناهای تاریخی اصفهان استخراج کنند تا در طرح سازه‌های شهری از مبلمان شهری گرفته تا کف سازی یا تزئینات شهری و محیط‌های مختلف از آن استفاده کنیم.
ایزدخواستی با بیان اینکه بستر برگزاری این مسابقه ملی است بیان داشت: این امکان فراهم شده است که هنرمندان سراسر کشور بتوانند به صورت آنلاین در آن شرکت کرده و طرح‌های خود را از این طریق برای دبیرخانه ما ارسال کنند.

او تصریح کرد: در نهایت نام افرادی که آثارشان منتخب شود در کتاب جایزه به اسم صاحب اثر به چاپ می‌رسد که این شیوه مرسوم این کار است، ضمن اینکه در خود پروژه‌های شهری نیز هر جا که امکان داشته باشد نام صاحب اثر درج خواهد شد. همچنین این طرح‌ها قابلیت استفاده در 10 تا 20 سال آینده را نیز خواهند داشت و برای قدردانی از هنرمندان منتخب در اختتامیه‌ای که بسته به شرایط کرونایی به صورت آنلاین یا حضوری برگزار می‌شود، جوایز ارزنده‌ای در نظر گرفته شده است.
مدیرعامل سازمان نوسازی و بهسازی شهر اصفهان تأکید کرد: اصل قصه این است که اصفهان گنجینه‌های عظیمی از هنر و فرهنگ را در گذشته داشته است که باید در زندگی امروز از آن استفاده شود؛ بنا داریم این آثار ارزشمند مورد بازخوانی قرار گیرند و ما در این راستا گام کوچکی برداشتیم که امید است گام‌های دیگری در این مسیر برداشته شود. گفتنی است نقش‌مایه‌ها و آرایه‌ های تزیینی موجود در بناهای تاریخی بخش مهمی از معماری ایران‌زمین است. گنجینه‌های عظیم و میراث تصویری ارزشمندی که ارزش‌های بصری و زیبا شناسانه را در خود جای داده است. بهره ‌گیری از نقوش سنتی به‌عنوان مرجع و سرچشمه بسیاری از نوآوری‌های هنرمندانه، به‌صورت کاربردی در طراحی گرافیک محیطی، مبلمان شهری و زیباسازی می‌تواند علاوه بر ارتقای کیفیت فرهنگ بصری، عامل انتقال‌دهنده مفاهیم و معانی از جانب خالق اثر به شهروندان در فضای شهری باشد. همچنین استفاده از نقوش و تزیینات آثار به‌جامانده از گذشته، باهدف پیوند بیشتر فرهنگ و هنر فراموش شده با زندگی امروزی مردم، راهکاری بسیار هوشمندانه برای ارتقا ارزش‌ های فرهنگی ایران اسلامی است.