نظم دادن به وعده های غذایی، بی اشتهایی کودکان را از بین می‌برد
بی‌اشتهایی کودکان در دنیای امروز یکی از دغدغه‌های اصلی بسیاری از والدین محسوب می‌شود که نگران سوءتغذیه فرزندشان هستند.
به گزارش گروه علم و فناوری خبرگزاری ایمنا، بهبود وضعیت تغذیه، گسترش و در دسترس بودن انواع خوراکی‌ها و البته تولید انبوه تنقلات متنوع اشتهای ناچیز معده‌های کوچک را به سرعت اشباع می‌کند و هنگامی که والدین مشاهده می‌کنند فرزندشان سر سفره غذا از خوردن امتناع دارد نگران و حیران می‌مانند که چگونه او را به خوردن تشویق کنند .
داشتن تغذیه مناسب در دوران کودکی بسیار مهم و ضروری است زیرا مهم ترین سیکل رشد در این سن پایه ریزی می شود.
در صورت نداشتن تغذیه مناسب، کودک دچار مشکلات جسمی و در موارد حاد حتی دچار مشکلات ذهنی نیز می شود. به همین دلیل موضوع تغذیه در کودکان بسیار مهم و پزشکان همیشه بر روی آن تاکید دارند .
گاه اصرار والدین و امتناع کودک کار را به جای باریک می‌کشاند و بی‌اشتهایی به یک مساله بغرنج در روابط آنان تبدیل می‌شود؛ غافل از اینکه بی‌اشتهایی دلیلی دارد که باید در پی رفع آن بود .
امروز درباره موضوع بی اشتهایی کودکان گفتگویی را با دکتر رویا کلیشادی- متخصص کودکان و نوجوانان و استاد دانشگاه علوم پزشکی اصفهان انجام داده ایم که در ادامه مشروح آن از نظرتان می گذرد:
زمینه های بی اشتهایی کودکان در چیست؟
امروزه بی اشتهایی کودکان باعث نگرانی خانواده ها شده است. در برخی موارد ممکن است کودک واقعاً بی اشتنها باشد ولی در اکثر موارد بی اشتهایی ناشی از مشکلات رفتاری خانواده ها است.
با چه نشانه هایی می توان پی برد که کودک بی اشتها است؟
باید دید واقعا کودک یا نوجوان دچار بی اشتهایی شده یا خیر؛ بنابراین باید بررسی شود که او چه مواد غذایی استفاده می کند، شاید به اشکالات غذایی وتغذیه ای کودک پی بریم.
اما اگر بی اشتهایی واقعاً وجود داشته باشد و کودک آن مقدار لازم که باید مواد غذایی مصرف کند را نمی خورد، در درجه اول باید مطمئن شویم کودک بیمار نباشد.
برخی بیماری ها بسیار مهم است به عنوان مثال باید عفونت ادراری را در گروه های سنی مختلف در نظر داشته باشیم، ضمن اینکه بی اشتهایی در اثر کمبود آهن هم اتفاق می افتد.
نکته قابل توجه این است که به ندرت دلیل بی اشتهایی نخوردن ریز مغذی ها هستند.
در اکثر موارد نیاز به آزمایش نیست بلکه باید مشکلات و عادات غذایی کودکان بررسی شود.
متأسفانه بسیاری ازکودکان وعده های غذایی را درست مصرف نمی کنند اما میان وعده های ناصحیح می خورند و با میان وعده ها شکم خود را پُر می کنند.
نظم دادن به وعده های غذایی بی اشتهایی کودکان را از بین می برد.
تغذیه سالم را چگونه می توان به فرزندان آموخت؟
عادات غذایی کودکان از هشت ماهگی شکل می‌گیرد و پس از آن غذاخوردن با خلق و خو، روابط و رفتارهای کودک پیوند می‌خورد، به این معنا که از آنها تاثیر می‌پذیرد و برای مثال ممکن است به دلیل لجبازی یک غذا یا خوراکی خاص را نخورد.
بالطبع رفتارهای والدین بویژه مادران در اوایل دوره شکل‌گیری عادات تغذیه‌ای کودک در نحوه تغذیه وی در سال‌های بعد مؤثر است.
برخی کودکان تا نوجوانی یاد نمی‌گیرند که سر میز یا سفره بنشینند و غذا بخورند و معلوم است که مانند تمام ناهنجاری‌های رفتاری کودکان در این‌باره هم باید والدین را مقصر دانست.
کودکان نباید تا پیش از ۲ سالگی طعم نمک را بچشند. پس از آن نیز باید همواره غذاهای کم‌نمک بخورند؛ عادت کردن به نمک و مصرف آن علاوه بر تغییر ذائقه کودک، مشکلات جسمی و احتمال ابتلا به بیماری‌هایی نظیر فشار خون را در آنها (در آینده) افزایش می‌دهد.
پس از نمک انواع تنقلات متهم ردیف بعدی هستند. تنقلات شور، ترش و شیرین، چرب و پرادویه و افزودنی‌های مجاز و غیرمجاز نظیر ذرت بو داده، پفک، چیپس، بستنی، بیسکویت، شکلات، کاکائو و... نه‌تنها سلامت کودک را به خطر می‌اندازد، بلکه اشتهای وی را به قول معروف کور می‌کند.
کودکان هنگام گرسنگی برای مصرف تنقلات تمایل شدید نشان می‌دهند و اگر این خوراکی‌ها در دسترس باشند یا والدین در مقابل اصرار آنها بالاخره تسلیم شوند، تنقلات را با اشتها می‌خورند و از وعده غذایی اصلی بازمی‌مانند.
والدین باید بدانند انواع تنقلات برخلاف تصور برخی از آنها ارزش تغذیه‌ای خاص ندارند و در تقابل به دلیل استفاده از مواد شیمیایی، نگهدارنده‌ها، طعم‌دهنده‌های مصنوعی و ... مضرند.
تنقلات بویژه بیسکویت و کیک و کلوچه را نباید جایگزین وعده اصلی غذایی کرد بلکه باید با تهیه غذاهای خانگی و تزیین زیبا نظر کودکان را جلب کرد.
والدین برای مقابله با بی‌اشتهایی و عادات تغذیه‌ای نادرست کودکان چه کارهایی باید انجام دهند؟
ماست کم‌چرب، سبزیجات تازه، میوه‌ها و انواع سالاد به افزایش اشتهای کودک کمک می‌کند و در مقابل انواع سس‌ها، نوشابه‌های گازدار، خوراکی‌های چرب و تنقلات از اشتهای کودک می‌کاهد.
والدین از خوراندن انواع تنقلات به کودکان حداقل یک ساعت پیش از وعده غذایی اصلی خودداری کنند.
اجازه ندهند کودکان انواع فست‌فودها را به عنوان وعده غذایی اصلی بخورند، مصرف ساندویچ، پیتزا، همبرگر و... باید به یک یا دو وعده در هفته محدود شود.
به سلیقه کودک در غذا خوردن توجه کنند، اگر غذایی را دوست دارد و با لذت می‌خورد در وعده‌های بیشتری برایش بپزند. قاشق، چنگال، بشقاب و حتی وسایل مرتبط با سفره یا میز غذا را با سلیقه کوک تهیه کنند.
اگر کودک بی‌دلیل از خوردن غذا امتناع می‌کند یا لج کرده است، زیاد اصرار نکنید که غذایش را بخورد؛ فقط کافی است به او بگویید هر وقت گرسنه شد می‌تواند غذایش را بخورد.
کودکان بهانه‌گیر را باید در تهیه مواد اولیه غذا و پخت آن مشارکت داد، اگر کودک در پخت غذا مشارکت داشته باشد برای خوردن آن انگیزه و تمایل بیشتری خواهد داشت؛ چیدن میز یا سفره نیز گزینه خوبی است.
والدین نباید طوری رفتار کنند که انگار غذا خوردن یا نخوردن کودک برای آنها امری حیاتی است، ضمن اینکه هنگام غذا خوردن محیط آرامی فراهم شود که عاری از تنش، دعوا و بدگویی باشد.
باید آداب غذا خوردن برای مثال شستن دست‌ها، نشستن کنار سایر اعضای خانواده و... را به کودک تذکر داد تا بداند موظف است این آداب را رعایت کند؛ کودکان از این آداب استقبال می‌کنند و آن را به مثابه یک بازی محبت‌آمیز با اعضای خانواده و نشانه صمیمیت و همبستگی با کسانی تلقی می‌کنند که دوستشان دارند.
والدین باید ساعات مشخصی برای تناول ناهار و شام خانواده در نظر بگیرند تا کودک بداند وقت غذا خوردن چه زمانی است.