شهر غرق در دود

مبادا این هوای گرفته اصفهان را با پیش‌بینی هواشناسی از آسمان ابری و بارش قریب الوقوع باران اشتباه بگیرید، این آلودگی هواست که از آسمان به زمین رسیده است. عامل سرفه‌هایی که می‌کنیم و سردردهایی که مدتی است به آن دچار شده‌ایم، نشانه‌های ابتلا به سرماخوردگی نیست بلکه حاکی از استنشاق هوای آلوده است؛ هوایی که پر است از آلاینده‌های سمی و خطرناک و مازوت سوزی که نقش اصلی را در این سیاهی بازی می‌کند. سوختی که به هر قیمت ممکن در صنایع ما استفاده می‌شود و هنوز راهی برای مقابله و جلوگیری از مصرف آن نیست.آنچه در ادامه می‌آید پیگیری‌هایی است که اصفهان امروز از مسئولان مختلف داشته است تا شاید بتوان گرهی از کلاف آلودگی هوای اصفهان باز کند.

اصفهان در طول سال گذشته به زور یکی دو روز هوای پاک را به آسمان خود دید اما در هفدهم اسفندماه سال 1400 بود که عباس مقتدایی نماینده اصفهان در مجلس اعلام کرد «با توجه به رایزنی‌های انجام شده با دبیر شورای عالی امنیت حداکثر تا پنج روز آینده سوخت مازوت در اصفهان متوقف می‌شود، همچنین انتظار می‌رود وزارت نفت، گاز موردنیاز نیروگاه را اختصاص دهد و وزارت نیرو فیلتراسیون خروجی مشعل‌ها را با جدیت دنبال کند.» این خبر نوید می‌داد که در سال جاری بتوانیم چند روز بیشتر هوای پاک را نفس بکشیم اما توقف مازوت سوزی در اصفهان رؤیایی بود که هرگز به حقیقت منجر نشد؛ این سوخت ارزان و مورد علاقه صنایع همچنان در اصفهان می‌سوزد بی‌توجه به اینکه روزانه یکی دو مطلب و اظهارنظر در مورد توقف آن از سوی مسئولان مختلف در رسانه‌ها منتشر می‌شود.

پیشنهاد ناکام خاموشی نیروگاه شهید منتظری به مدت دو ماه

اینکه چرا اظهارنظرهای متعدد تأثیری در تصمیم توقف مازوت سوزی توسط صنایع نداشت نخست نوک پیکان‌ها را به سوی اداره کل حفاظت از محیط‌زیست استان هدف گرفت و همه از عدم توان اجرایی این نهاد متولی در مقابله با صنایع گله‌مند بودند ولی در اظهارنظری که اخیرا توسط مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان اصفهان خطاب به نیروگاه شهید منتظری مطرح شد، احمدرضا لاهیجان زاده موضوع تهاتر بین نیروگاه شهید منتظری و پالایشگاه اصفهان برای جلوگیری از مصرف مازوت در نیروگاه را مطرح کرد و گفت: «تهاتر پیشنهادی بود که در سفر رئیس سازمان محیط‌زیست کشور به اصفهان مطرح شد که از گاز ال پی جی LPG که در پالایشگاه وجود دارد برای سوخت نیروگاه استفاده شود. این موضوع فقط به عنوان پیشنهاد مطرح شد و زمانی که کارشناسان نیروگاه، پالایشگاه و همکاران ما از نظر فنی ورود و بررسی کردند مشخص شد میزان گاز ال پی جی که پالایشگاه اصفهان به عنوان مازاد در اختیار دارد حتی در حد تأمین یک واحد نیروگاه منتظری نیست و از سوی دیگر مشکلات گاز ال پی جی برای برخی مناطق کویری پیش آمد و گفتند همین مقدار کم گاز که پالایشگاه دارد می‌تواند تأمین‌کننده گاز مناطقی باشد که یا گاز ندارند یا به دلیل افت فشار، گاز به آنها نمی‌رسد بنابراین موضوع تهاتر منتفی شد و ما درباره این مسئله باید به دنبال راه‌حل‌های جدی‌تر باشیم؛ اما به دلیل کاهش مصرف برق در پاییز و زمستان نسبت به تابستان، اکنون نیروگاه‌های کشور مازاد ظرفیت تولید برق دارند که اگر نیروگاه شهید منتظری به مدت ۲ ماه تعطیل شود آنها می‌توانند تأمین برق را جبران کنند. صحبت ما این است که وزارت نیرو از طریق شبکه سراسری برق موردنیاز اصفهان را جایگزین کند و به مدت ۲ ماه به نیروگاه شهید منتظری خاموشی بدهد یا اگر نه ۲ واحد این نیروگاه را در مدار بگذارد اما برای این ۲ واحد گاز تأمین کند و جبران برق ۶ واحد دیگر از طریق شبکه سراسری تأمین شود.»

عکس‌ها: سامان خوش پیمان / اصفهان امروز

دستور از بالاست

این اظهارنظر در فاصله یک روز از سوی سخنگوی نیروگاه شهید منتظری غیر کارآمد خوانده شد و به دنبال آن منصور شیشه‌فروش مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان نیز اعلام کرد استمرار فعالیت نیروگاه‌ها به جهت ارتباط مستقیم آن با حوزه تأمین انرژی در زمره تصمیمات ملی است و به نوعی مصارف مازوت نیروگاه‌ها از تهران مدیریت می‌شود. حل این چالش، موضوعی چندوجهی و مستلزم همکاری، حمایت و پیگیری بخش‌های مختلف از جمله نمایندگان استان، سازمان حفاظت محیط‌زیست و وزارت نیرو ست. این دلیلی نبود که اصفهانی‌ها را از احقاق حقوق خود در چگونگی برخورد با شهرهایی که هوای آلوده دارند متوقف کند. نمایندگان اصفهان در مجلس که بارها پیگیر مسئله آلودگی هوای اصفهان بودند خطاب به استاندار اصفهان در مورد پیگیری توقف مازوت سوزی در اصفهان در سطح ملی واکنش‌هایی نشان دادند.

استاندار محور تصمیم‌گیری است

امیرحسین بانکی پور در پاسخ به اینکه چرا در اصفهان که آلوده‌تر از تهران است مصرف مازوت متوقف نمی‌شود؟ به اصفهان امروز گفت: مدیریت استان مسئول انتقال شرایط بحرانی اصفهان با استفاده از همه ظرفیت‌ها به مسئولان کشوری است. او در مورد جلوگیری از مصرف مازوت در اصفهان، مدیریت استان را مسئول انتقال شرایط ویژه و بحرانی اصفهان به مسئولان ملی دانست و گفت: «نمایندگان اصفهان در مجلس به‌طورجدی پیگیر ممنوعیت استفاده از مازوت در اصفهان هستند اما این مهم باید از طریق نماینده دولت در اصفهان یعنی استاندار هم با استفاده از تمام ظرفیت‌های استان از جمله نمایندگان مجلس، امام جمعه اصفهان و بزرگان اصفهانی که در سطح ملی حضور دارند و مؤثر هستند، این بحران را به گوش مسئولان برسانند. درست است که انرژی‌های مانند برق و گاز وضعیت مطلوبی ندارند اما توقع ما این است همان‌طور که در شهر آلوده‌ای مانند تهران مازوت سوزی متوقف شد، در اصفهان که آلوده‌تر از تهران است نیز این اتفاق رخ دهد و این عدالت در تمام شهرهای‌ آلوده برقرار شود. برای اینکه این مهم اجرایی شود استاندار اصفهان امروز محور تصمیم‌گیری و پیگیری است در شرایطی که مردم از نظر آب، خاک و هوا دچار خشکی، فرونشست و آلودگی هستند و باید برای رفع این مشکلات با اقتدار برخورد و اقدام شود و از هیچ کوششی برای پیگیری مستمر مسائل اصفهان غفلت نکنند.»

نامه‌نگاری با استاندار

او تنها نماینده اصفهان در مجلس نبود که چنین اظهارنظری داشت؛ عباس مقتدایی نیز که مدت‌هاست پیگیر مسئله آلودگی هوای اصفهان از مراجع مختلف است طی نامه‌ای از استاندار اصفهان به دلیل مصرف مازوت گلایه کرد: در متن نامه او آمده است: «گلایه سال گذشته از سوی مردم اصفهان همچنان باقی است و پیگیری‌های لازم به‌نحوی‌که مؤثر باشد و از آلودگی هوای اصفهان جلوگیری کند انجام نشده است. این‌جانب در سال گذشته طی نامه شماره ۱۲۴۶۸۶۳ به تاریخ ششم اسفندماه ۱۴۰۰ ملاحظات مرتبط را برای جنابعالی ارسال کردم. پیگیری‌ها و تلاش این‌جانب و مذاکره حضوری که با دبیر شورای عالی امنیت ملی داشتم و شکایتی در کمیسیون اصل ۹۰ مطرح نمودم و چندین پیگیری دیگر که موجب شد بالاخره به روند مازوت سوزی در اصفهان خاتمه داده شود. اگر چه در همان مدتی هم که در اصفهان از مازوت استفاده شد، جان هم‌وطنان عزیز من و موکلان گران‌قدرم به خطر افتاد. متأسفم که هشدارهای قبلی مبنی بر انجام اقدامات مؤثر در بازه زمانی بهار، تابستان و پاییز که بخشی از آن در قالب تذکر کتبی به رئیس‌جمهور محترم و وزرای مربوطه در سال جاری در صحن علنی مجلس از سوی هیئت‌رئیسه مجلس قرائت شد، آن‌گونه که باید و شاید از سوی مقامات استانی عملیاتی نشد. اینک به نمایندگی از مردم اصفهان هشدار می‌دهم که چنین روندی می‌تواند جان موکلان ارجمند را به خطر اندازد و نباید با این موضوع به صورت عادی برخورد شود. شما به عنوان بالاترین مقام اداری استان پاسخ دهید که چرا کوتاهی صورت گرفته است؟ چه اقداماتی انجام داده‌اید و چه برنامه‌ای برای توقف این روند آسیب‌رسان به جان مردم دارید؟ پیش‌تر هم اعلام کرده‌ایم که ما به عنوان نماینده مجلس اقدامات نظارتی‌مان را انجام می‌دهیم و بنده نیز در تاریخ امروز به کمیسیون اصل نود مجلس شورای اسلامی از کوتاهی‌های مدیریتی و کم‌کاری‌های ماه‌های گذشته شکایتی را مطرح کرده‌ام لیکن شما هم مسئولیت خاص خود را دارید؛ که تذکر می‌دهم به مسئولیتتان با قید فوریت عمل نمایید و گزارشی از عملکردتان را نیز برای این‌جانب ارسال فرمایید.»

مطالبه از استاندار فرار روبه‌جلوست

مهران زینلیان، معاون عمرانی استاندار اصفهان حدود دو هفته پیش در خصوص مازوت‌سوزی در نیروگاه شهید منتظری اصفهان اظهارنظری داشت و بیان کرد: «استانداری اصفهان بیشترین پیگیری را برای جلوگیری از مازوت‌سوزی انجام داده است، استاندار و همه معاونان او از دو ماه قبل از آغاز فصل سرما و با احتمال تشدید آلودگی هوا مکاتبات و جلسات متعددی در این زمینه انجام داده‌اند و رایزنی‌هایی با وزارت کشور برای جلوگیری از مصرف مازوت صورت گرفت. ضمن مکاتبات متعدد استانداری اصفهان برای جلوگیری از هرگونه مازوت‌سوزی و تشدید آلودگی کلانشهر اصفهان، شورای تأمین استان نیز مصوبه‌ای داشت که درباره احتمال مازوت‌سوزی نیروگاه برق شهید منتظری هشدار داد و بر لزوم هماهنگی این اقدام با مدیریت استان تأکید کرد با وجود همه این مسائل دستور استفاده از مازوت از تهران و به شکل مستقیم از شورای عالی امنیت کشور ابلاغ می‌شود. دلیلی که برای استفاده از مازوت مطرح می‌شود افزایش مصرف گاز به دلیل سرمای هوا و وضعیت بحرانی برخی از استان‌های شمال کشور است البته این توجیهات از نظر ما قابل‌قبول نیست و وزارت نیرو باید تلاش کند که کمبود برق و وزارت نفت نیز کمبود گاز را به صورت منطقی جبران کنند تا نیازی به مصرف مازوت در نیروگاه منتظری برای تولید برق نباشد. جلوگیری از مازوت‌سوزی یک مطالبه مردمی است زیرا دود و سم آن وارد ریه‌های مردم می‌شود و بارها مورد پیگیری مدیریت ارشد استان بوده و اینکه برخی نمایندگان استاندار را به‌جای برخی مدیران مرتبط در تهران مخاطب قرار می‌دهند یک فرار رو به جلو و خالی از منطق است.»

توپ توقف مازوت سوزی بدون اینکه بتواند درد آلودگی هوای هر بار از میدانی به میدان دیگر پرتاب می‌شود و در شرایطی که نمی‌توان با منبع اصلی آلودگی هوا مقابله کرد ناچار به کنار آمدن با آن شده‌ایم. به جای اینکه دریچه‌های سوخت مازوت در صنایع بسته شود، تأکید بر استفاده مردم از ماسک، تعطیلی مدارس و ادارات به دلیل آلودگی هوا، افزایش آمادگی سیستم درمان برای مواجهه با شرایط بحرانی افزایش بستری‌شدگان قلبی تنفسی و کاهش تردد خودروهای شخصی پیشنهاد می‌شود؛ و البته دعای باران آخرین سنگر مردم بی‌دفاع باران است که در آلودگی بی‌رحمانه هوا، از بی نفسی دست‌وپا می‌زنند.