پیشگامی ذوب‌آهن در بومی‌سازی با ایجاد زیرساخت زنجیره تولید
صنعت کشور با راه‌اندازی ذوب‌آهن اصفهان ریشه گرفت، جوانه زد و گل انداخت و بلوغ خود را پس از انقلاب اسلامی طی کرد. مدیرعامل ذوب‌آهن اصفهان در یادداشتی، عوامل پیشگامی این شرکت در بومی‌سازی را بیان کرد.
ایرج رخصتی-مدیرعامل ذوب آهن اصفهان
صنعت کشور با راه‌اندازی ذوب‌آهن اصفهان ریشه گرفت، جوانه زد و گل انداخت و بلوغ خود را پس از انقلاب اسلامی طی کرد. مدیرعامل ذوب‌آهن اصفهان در یادداشتی، عوامل پیشگامی این شرکت در بومی‌سازی را بیان کرد.
نقش ذوب‌آهن اصفهان در رنسانس صنعتی ایران، بی‌بدیل است. دوره احداث این صنعت ماندگار با آغاز تکنوکراسی در ایران و یکی از تأثیرگذارترین ادوار صنعتی شدن کشور مصادف است. صنعت کشور با راه‌اندازی ذوب‌آهن اصفهان ریشه گرفت، جوانه زد و گل انداخت و بلوغ خود را پس از انقلاب طی کرد. این مجتمع عظیم صنعتی صرف‌نظر از زیربنایی بودن برای صنعت کشور، رشد و شکوفایی سایر صنایع بالادست و پایین‌دست خود را در اقصی نقاط ایران‌زمین، رقم زد. ذوب‌آهن اصفهان با بیش از نیم‌قرن فعالیت ماندگار، همواره بومی‌سازی را به‌عنوان اولویت اصلی خود مورد توجه قرار داده است و مصداق آن دوراندیشی برای ایجاد کلیه زیرساخت‌های زنجیره تولید شامل معادن، نیروگاه، نیروی انسانی متخصص، کارخانه پخت آهک، کارگاه‌های قطعه‌سازی و ریخته‌گری قطعات سنگین، تولید آجر و جرم نسوز و… است که برای تولید فولاد به‌طور کامل در یک شهر صنعتی برای آن در نظر گرفته شد.
این تفکر یکی از برنامه‌های اساسی شرکت پس از انقلاب اسلامی بود. با آغاز تحریم‌های استکبار و همچنین شروع جنگ تحمیلی، تمرکز بر روی ساخت قطعات و تجهیزات به منظور پشتیبانی از جبهه‌های حق علیه باطل به‌عنوان مهم‌ترین رسالت این کارخانه در ریل اجرا قرار گرفت و در این زمینه کارگاه‌های ساخت در تمامی بخش‌ها بدون وقفه فعال بودند.
در بخش فولادسازی و در کارگاه‌های مختلف از جمله میکسر، گوگردزدایی، کنورتور، LF، VD، ایستگاه‌های ریخته‌گری و کارگاه شمش تغییراتی داده شد که ثمره آن تولید فولاد ریل بود. دستاورد دیگر در این بخش که تحریم‌ها نیز نتوانستند مانع تحقق آن شوند، ساخت دریچه کشویی بود که سالیانه از خروج حجم بالایی ارز از کشور جلوگیری کرد. ساخت ایستگاه ریخته‌گری در بخش فولادسازی نیز دستاورد بومی‌سازی بزرگ دیگری بود که امکان احداث آن در صنایع فولادی دیگر وجود دارد.
محصولات جدید در ذوب‌آهن اصفهان از ارائه ایده تا تجاری‌سازی محصول، همگی با اتکا به توان داخلی شرکت و ایجاد سازوکارهای بین مدیریتی و همکاری بسیار خوب بخش‌های مختلف شرکت صورت می‌گیرد. همچنین نتایج پژوهش‌های علمی نشان می‌دهد که تفاوت پروژه‌های موفق و ناموفق در مقوله‌هایی مانند استراتژی مناسب، رهبری پروژه، ارتباطات درون‌سازمانی اثربخش، برنامه‌ریزی و کنترل پروژه مناسب و در نهایت تولید است. در سال‌های گذشته کمتر کسی جسارت ساخت قطعاتی نظیر شافت منوبلوک، وینت قفسه ۹۰۰ نورد ۶۵۰ و در نهایت تولید ریل استاندارد در میان هیاهوی بی‌رحمانه استکبار را داشت اما ذوب‌آهن اصفهان خودباوری را در بومی‌سازی صنعت ایران متبلور ساخت. بدون تردید در مقوله کیفیت جزو شماره یک‌های دنیا هستیم اگر غیرازاین بود در شرایط تحریم محصولات ذوب‌آهن اصفهان تا قلب اروپا نفوذ نمی‌کرد.تجربه بیش از نیم‌قرنی ذوب‌آهن اصفهان به‌عنوان اولین تولیدکننده فولاد به روش کوره بلند سبب شده است که این مجتمع عظیم صنعتی هم‌اکنون توان طراحی و ساخت کوره بلند و تجهیزات وابسته آن را دارا باشد.
۵۵ مورد بومی‌سازی قطعات و تجهیزات مکانیکی - برقی و اتوماسیونی با کاهش ۸۰ درصدی هزینه‌های ساخت و تأمین در مدیریت آگلومراسیون ذوب‌آهن اصفهان، بخشی از دستاوردهای مهم این مجتمع عظیم صنعتی در راستای خودکفایی و قطع وابستگی به شرکت‌های خارجی و جلوگیری از خروج ارز است که حاصل بلوغ دانش فنی در ذوب‌آهن اصفهان است. در طی دوران بهره‌برداری از کارخانه ذوب‌آهن اصفهان با توجه به لزوم فعالیت مستمر واحد تولیدات کک و مواد شیمیایی، ساخت قطعات و تجهیزات مصرفی اجتناب‌ناپذیر بود، لذا از همان بدو تأسیس، رویکردهایی نظیر مهندسی معکوس شامل کروکی برداری، تهیه نقشه، تهیه مدل و … به منظور بومی‌سازی قطعات و تجهیزات و خودکفایی در ساخت آن‌ها در دستور کار قرار گرفت و با بلوغی که در واحدهای طراحی و مهندسی به وجود آمد نسبت به انجام تغییر طرح و بهینه‌سازی بسیاری از قطعات به‌ویژه در دوران تحریم اقدام گردید. بومی‌سازی ۹۵ درصد از تجهیزات موردنیاز کک سازی ذوب‌آهن اصفهان حاصل این فعالیت‌ها بود.شرکت‌های توانمندی در زمینه ساخت قطعات و تجهیزات متنوع صنعت فولاد، در سطح کشور فعال هستند که بعضاً شناخته شده نیستند و لذا تدوین یک بانک اطلاعاتی تخصصی از سازندگان قطعات و تجهیزات در سطح کشور ضروری است.ذوب‌آهن اصفهان تلاش نموده با حضور در همایش‌ها و نمایشگاه‌های مختلف مرتبط با بومی‌سازی، توانمندی‌های و نیازهای خود را در این حوزه اطلاع‌رسانی کند و از طریق تعامل با شرکت‌های مختلف داخلی در این حوزه در جهت هم‌افزایی گام بردارد. در سال جاری نیز این مجتمع عظیم صنعتی در چهارمین جشنواره و نمایشگاه ملی فولاد ایران حضور دارد و چند تفاهم‌نامه با عناوین زیر به امضا می‌رساند:تفاهم‌نامه سوزن ریل با شرکت نیک سرام رازی؛ تفاهم‌نامه شاخه شمار با شرکت آریان پژوه؛ تفاهم‌نامه بومی‌سازی چرخ و محور گیربکس لکوموتیوهای TGM۶ روسی با شرکت پویش بازرگان؛ تفاهم‌نامه قفسه شش نورد ۶۵۰ با شرکت مهندسی و پویش ساخت ذوب‌آهن اصفهان؛ تفاهم‌نامه روغن واکالین با شرکت بهتام؛ تفاهم‌نامه استحصال مواد با ارزش‌افزوده بالا از سرباره کنورتور با شرکت دانش‌بنیان صدر فردا.