هویت تاریخی دهاقان از دریچه حافظه ادبی بزرگان

حکمت اله زمانی | یکی از همدل‌ترین و محرم‌ترین دوستانی که از سرزمین دهاقان برخاسته و در دل یکایک ما نشسته و با بهترین تعبیر و تفسیر اشعار و عبارات سخت ادبی را شنیده و سپس به بازآفرینی جدیدی پرداخته، استاد فریدون امین جعفری است که آفرین، نثار او و سزاوار اوست. ایشان با آن حافظه ادبی‌اش شعر می‌سراید. از احفاد و اعقاب اکثر مردم دهاقان به‌خصوص رجال برجسته، خبر دارد. از نوجوانی اهل شهرت نبود تا برسد به امروز. به زادگاه خویش وفادار است. در سخن‌گفتن بی‌محابا و نسنجیده نیست. از تکبر و غرور بر کنار و اهل تحقیق است. جامع‌ترین تاریخ (رخدادهای فرهنگی،طبیعی ،اجتماعی ، اقتصادی ) دهاقان را در رابطه با آن ها که رخ داده است را تا حدود بیش از دو قرن گذشته می داند. در محافل ، خود نمایی نمی کند ، مگر او را به طریقی دعوت کنند ، آن هم خیلی کم مگر به ضرورتی . با این سن و سال (حدود هشت دهه) همیشه حرف های تازه ای دارد. زندگانی او (فریدون امین جعفری) و گلچینی از اشعارش را، حشمت اله ممتاز در کتاب خود (زندگینامه دانشمندان شهرضا و دهاقان، ص 41،42،43،44 - ج2) به رشته تحریر درآورده است .
آن چیزی که به انسان‌ها هویت، شخصیت، اصالت و حیات راستین می‌بخشد، به قول قدما، روح بلند، تجربه فراوان و تواضع و بزرگی به معنای واقعی است. بسیاری در عرصه زندگی و حیات اجتماعی سعی می‌کنند به نتایجی برسند، برخی زمینه‌های لازم برای این کار و رسیدن به مقصد را دارند و می‌توانند در هر زمینه‌ای که در آن غور و تامل لازم را داشته باشند، هم خود به نتیجه برسند و هم دیگران را به نتیجه برسانند. اظهارنظر در مورد هر چیز خصوصاً تاریخ لوازم خود را می‌طلبد و یکی از کسانی که در این راستا کوشید و نتیجه گرفت تا دیگران را به نتیجه برسانند، استاد امین جعفری هست. اگر چه مجال لازم در این زمینه مهیا نشده؛ اما او به آنچه در این راستا یعنی هویت تاریخی شهرش می‌خواسته رسیده است و بی‌دریغ در این زمینه کوشش لازم یا جهد فراوان نموده است .
آن چیزی که مهم است و شاید مهم‌ترین کاری که لازم است انجام بشود و بیش‌ازپیش با گذشته دهاقان آشنا بشویم گفتگو با ایشان (فریدون امین جعفری) است که در منطقه با آشنایی به تاریخ، فردی کم‌نظیر است. امید است که این استاد اجازه دهد در حضورشان مفصل حاضر شده و مصاحبه‌ای درخور اطلاعات نامبرده و گذشته دهاقان انجام شود. اگرمیرزا محمدمهدی خان استرآبادی صدراعظم نادرشاه در عطاآباد دهاقان تاریخ افشاریه و دیگر کتب را به‌تنهایی و به مدت بیست سال به‌تفصیل نوشت، خودش تاریخ بود که با خط خوش و انشاء شیرین نوشت، لذا نوشتن تاریخچه دهاقان، ذره‌ای همدلی اهالی آگاه به تاریخ این سرزمین را می‌طلبد، اگر فرهنگیان نیز همکاری می‌کردند، در واقع رفیق راه می‌شدند، اثری همه‌فهم‌تر و همه‌پسندتر با یک متن متین، تدوین کتاب که تکمیل کاری که خود مظهر کمال است، به سامان می‌رسید .عده کمی خبر دارند که پدیدآوردن اثری مانند تاریخچه دهاقان تلاش جمعی در حدود بیست نفر و بلکه بیشتر از خبرگان فن است. چه بسیار هم‌اندیشی و همدلی و همکاری و همکوشی در پشت این اثر نهفته است. اگر چنین بشود، به گفته بزرگی: بی شک توفیق الهی یاوری کرده است که مجموعه این همه حسن و هنر در این کتاب ماندگار بر صفحه روزگار درخشیده است و دل و دیده صاحبدلان و صاحب‌نظران را به کمال جمال و جمال کمال خویش روشنی بخشیده است .
هستند افرادی که هنوز کتاب‌های بسیار باارزش و پراهمیتی در توصیف دهاقان از طبیعت و یا شخصیت‌های آن نوشته و هنوز می‌نویسند و یا سرگذشت نیاکان خود را به نگارش درآورده‌اند. اما تاریخ مایه اصلی کار است .
بنابراین، از فرد یا افرادی که تصمیم بر تألیف کتابی جامع برای شهرستان دهاقان گرفته‌اند، مزید امتنان خواهد بود که تحقیق و پژوهش خود را مستند ارائه کنند تا آنچه باقی می‌ماند رسا، درست و شفاف باشد .
و در پایان دو بیت از سعدی می‌آید:
کنونت که امکان گفتار هست بگوی ای برادر بلطف و خوشی
که فردا چو پیک اجل در رسد به‌حکم ضرورت زبان درکشی