بازوی ناتوان طرح جوانی جمعیت

این در حالی است که در نام‌گذاری روزهای این هفته نیز عبارت جوانی جمعیت بکار رفته و حاکی از اهمیت توجه ویژه ارکان مختلف جامعه به خطر سالمندی است که در کمین کشور ما قرار دارد.مجلس سیزدهم در راستای این مسئله قانون جوانی جمعیت را که در ادوار گذشته مطرح و پیگیری شده بود را زنده کرد و به تصویب رساند؛ اما اگرچه تأکید زیادی از سوی دولت بر اجرای آن در تمام دستگاه‌های دولتی و غیردولتی وجود دارد و تبلیغات گسترده‌ای که در این زمینه انجام شده است، این طرح در اجرا کارنامه موفقی نداشته است. البته منطقی است که هر طرح پس از تصویب روی کاغذ، در مرحله اجرا نیاز به فرصت و آزمون‌وخطا دارد و این موردی بود که مدافعان طرح جوانی جمعیت در آغاز عملیاتی شدن آن مطرح می‌کردند؛ اما ناکارآمدی این طرح در ادامه باعث شد تا بخش کمتری از جامعه به آن اعتماد کرده و از بابت مشکلات اقتصادی و معیشتی حاصل از فرزندآوری و توسعه جمعیت خانواده در سایه عدم اجرای وعده‌های این طرح، پا پس بکشند.

مسائلی مانند پروسه زمان‌بر دریافت وام فرزند سوم یا عدم رعایت ارائه خودرو به‌تمامی مادران دارای دو فرزند بدون انجام قرعه‌‌‌کشی و موارد عدیده‌ای نظیر این‌ها بود که دیوار اعتماد به حمایت‌های طرح جوانی جمعیت را کوتاه کرد ولی مدافعان این طرح همچنان با ارائه آمار اقدامات انجام شده در پی تائید عملکرد آن هستند. حقیقت اینجاست که طرح جوانی جمعیت اگرچه لازمه وضعیت کنونی جامعه ما و یکی از راهکارهای موجود در جوان‌سازی جمعیت کشور است اما در برابر آنچه مانع از ازدواج یا فرزندآوری می‌شود خام و کم‌توان است.

جامعه ما امروز با مشکلات عمیق اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و ... مواجه است که موج‌بلندی از ناکامی را در تمام عرصه‌ها به سمت مردم روانه کرده است. کاهش امید و انگیزه در جوان ایرانی از بابت دغدغه‌های مالی و معیشتی به مراتب بیشتر از وعده‌هایی است که در این طرح آمده و البته قابلیت اجرایی کامل را هم ندارد.

اکنون که بیش از یک سال از عملیاتی شدن طرح جوانی جمعیت می‌گذرد و در آزمون‌وخطاهایی که داشت، کاستی‌های آن عیان شد، دیگر قضاوت زودهنگام نیست و اکنون زمان مناسبی برای این اظهارنظر باشد که در مقایسه با سرعتی که جمعیت کشور ما به سمت سالمندی می‌دود، طرح حمایت طرح جوانی جمعیت با سرعت لاکپشتی که دارد هرگز به آن نمی‌رسد.

از سوی دیگر با وجود تعیین مجازات برای عدم اجرای قانون «جوانی جمعیت» و تلاش مسئولان مختلف برای اجرایی شدنش، ازآنجایی‌که این طرح با تمامی دستگاه‌های دولتی در ارتباط است هماهنگی کاملی نیز برای رسیدن به هدف‌های خود نیاز دارد ولی همه به‌وضوح می دانیم داشتن چنین توقعی از دستگاه‌های مختلف اجرایی ما بی‌جاست. آن‌چنان‌که در یک نمونه کوچک سال‌هاست شاهد هستیم که 13 دستگاه متولی با مشکل کارتن‌خواب‌ها یا معتادان متجاهر همچنان نتوانسته است به‌درستی وظایف خود را در مسیر رفع این معضل انجام داده و هرکدام تقصیر را بر گردن دیگری می‌اندازند.

شاید اگر مشکل همین کارتن‌خواب‌ها را حل می‌کردیم اکنون جامعه هدفی که می‌توانست در طرح جوانی جمعیت مشارکت داشته باشد، گستره وسیع‌تری را در برمی‌گرفت.