اصفهان امروز عواقب احتمالی نظارت صداوسیما بر نمایش خانگی را بررسی میکند:
نظارت بر رقیب
با مصوبه شورایعالی انقلابفرهنگی مدیریت حوزه صوت و تصویر فراگیر به صداوسیما واگذار شد. اما چرا نظارت صداوسیما بر نمایش خانگی نه به نفع این سازمان پرخرج و عریضوطویل است و نه به نفع نمایش خانگی، در ادامه به بررسی عواقب احتمالی نظارت صداوسیما بر نمایش خانگی میپردازیم:
منازعه چند ساله میان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و صداوسیما بر سر نظارت بر شبکه نمایش خانگی به پایان رسید اما با پایانی که برای صداوسیما خوش و برای نمایش خانگی ناخوش بود. با مصوبه شورایعالی انقلابفرهنگی مدیریت حوزه صوت و تصویر فراگیر به صداوسیما واگذار شد. شورایعالی انقلابفرهنگی در جلسه عصر سهشنبه که به ریاست رئیس دولت ابراهیم رئیسی برگزار شد، به بحث درباره سیاستها و ضوابط حوزه صوت و تصویر فراگیر پرداخت و مادهواحده «تعیین الزامات ساماندهی حوزه صوت و تصویر فراگیر» را به تصویب رساند. بر اساس این مصوبه شورایعالی انقلابفرهنگی، وظیفه نظارت در حوزه سکوهای صوت و تصویر فراگیر و شبکه نمایش خانگی طبق قانون اساسی و قوانین موضوعه، بر عهده سازمان صداوسیما قرار گرفت. تصمیمی که با رسانهای شدنش صدای اعتراض هنرمندان و فعالان فرهنگی را بلند کرد. چهرههایی چون نیکی کریمی، پرویز پرستویی، محمدحسین مهدویان، نیما جاویدی، شهرام شاهحسینی، محسن کیایی، مهراب قاسمخانی، هدی زینالعابدین، علی شادمان، آناهیتا افشار، ایمان صفا، مجید مطلبی، عباس جمشیدی فر، کامران حجازی، احسان ظلیپور، محمدرضا منصوری، امین حسینپور و... و بسیاری از هنرمندان فعال در نمایش خانگی با انتشار پست و استوری در شبکههای اجتماعی خود به این موضوع با عنوان پایان نمایش خانگی واکنش نشان دادند و اعلام کردند که نظارت صداوسیما بر نمایش خانگی مساوی با مرگ این رسانه است.
استوری هنرمندان فعال در نمایش خانگی با عنوان پایان نمایش خانگیعلاوه بر اعتراض تعداد زیادی از هنرمندان از کارگردان و تهیهکننده و بازیگر گرفته تا عوامل پشتصحنه، خانه سینما نیز با انتشار بیانیهای به مصوبات اخیر شورایعالی انقلابفرهنگی درباره نمایش خانگی واکنش نشان داد و از مسئولان درخواست کرد در این مورد تجدیدنظر کنند. خانه سینما در بیانیه خود نوشته است: جامعه اصناف سینمای ایران بر اساس وظایف ذاتی و قانونی خود و برای شکلگیری مناسبات و مقررات کسبوکار مرتبط با اعضایش، اخبار تازه منتشر شده از مصوبات شورایعالی انقلابفرهنگی درباره نظارت در حوزه نمایش خانگی و مباحث مطرح شده در مورد صدور مجوزهای سینمایی را مأیوسکننده و مخالف پیشرفت اقتصاد هنر صنعت سینما میداند و انتظار دارد تا مقامات و نهادهای مسئول اصرار بر بنیانهای دیرین و منسوخ را کنار گذاشته و بر اساس طراحی شیوههای نوین تنظیمگری، متناسب با مقتضیات معاصر و عرف پذیرفته شده جامعه، اقدام کنند.
محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز در مصاحبهای با ایرنا تلویحاً نظارت صداوسیما بر نمایش خانگی را اعلام کرده و به نظر میرسد آن را پذیرفته و اعتراضی به آن ندارد. بسیاری از اهالی فرهنگ، مطبوعات و روزنامهنگاران فرهنگ و هنر نیز به این تصمیم واکنش نشان دادند و آن را مصداق بارز ضربالمثل افتادن گوشت به دست گربه عنوان کردند. برخی از حقوقدانان اقدام شورایعالی انقلابفرهنگی را خلاف قانون عنوان کردهاند.
اما چرا نظارت صداوسیما بر نمایش خانگی نه به نفع این سازمان پرخرج و عریضوطویل است و نه به نفع نمایش خانگی، در ادامه به بررسی عواقب احتمالی نظارت صداوسیما بر نمایش خانگی میپردازیم:
احتمال تشدید سانسور
صداوسیما و نمایش خانگی دو رسانه و رقیب هستند. چندین سال است که در این رقابت نمایش خانگی عملکرد بهتری داشته و توانسته مخاطبان بسیاری را جذب کند اما صداوسیما با بودجه سالانه نزدیک به 8 هزار میلیارد تومانی قافیه را به رقیب تازهنفسش باخته است. کمتر بودن محدودیتها و سانسورها از جمله عواملی است که نمایش خانگی را نسبت به صداوسیما محبوبتر کرده است نمایش خانگی در نمایش آلات موسیقی، زندگی مردم و پوشش واقعی آنها محدودیتهای کمتری دارد اما صداوسیما با سانسورهای متعدد و دستوپاگیر عملاً خود را محدود کرده است. حال با نظارت صداوسیما بر نمایش خانگی بیم آن میرود که همین محدودیتها و سانسورهای نانوشته صداوسیما به نمایش خانگی نیز راه یابد. افزایش سانسورها در برنامههای نمایش خانگی به کیفیت آثار لطمه خواهد زد و همین یک رسانه محبوب نیز از دست میرود.
سریال های پرطرفدار نمایش خانگیرقابت رسانهای بیمعنا میشود
مهمترین دلیل انتقاد اهالی فرهنگ و هنر به واگذاری نظارت نمایش خانگی به صداوسیما این است که صداوسیما رقیب نمایش خانگی است و بر چه اساس و پایهای رقیب بر رقیب خود نظارت میکند؟ این گونه رقابت معنایی نداشته و نتیجه این نظارت به نفع شبکههای ماهوارهای و محصولات فرهنگی غیرایرانی است.
هنرمندان انحصاری میشوند
یکی از مباحثی که بهتازگی در صداوسیما مطرح شده ممنوع الفعالیتی چهرههایی است که اتفاقاً فرزندان صداوسیما نیز بودهاند اما مدیران صداوسیما اعلام کردهاند که با آنها همکاری نداشته و همین موضوع سبب شده تا برنامههای این رسانه در دست عدهای محدود از چهرهها و هنرمندان در انحصار قرار گیرد حال تصور کنید که صداوسیما همین روند را در نمایش خانگی نیز پیش بگیرد و بسیاری از چهرههای مغضوب صداوسیما جایی در نمایش خانگی نیز نداشته باشند. اتفاقی که به کاهش کیفیت برنامههای نمایش خانگی درست مانند صداوسیما منجر میشود و آنها را نیز با افت مخاطب روبهرو میکند این در حالی است که بسیاری از چهرههای مغضوب صداوسیما با مهاجرت به نمایش خانگی رویکرد خوبی داشته و مخاطبان را جذب کردهاند حال با این تصمیم اشتباه، احتمالاً باید منتظر لیستی از ممنوعالکارها در پلتفرمهای نمایشی نیز باشیم.
شبکههای ماهوارهای قدرت میگیرند
نمایش خانگی در چند سال اخیر توانسته بود با تولید سریالها و برنامههای جذاب و سرگرمکننده عملاً بسیاری از شبکههای ماهوارهای را از ورطه رقابت خارج کند و مردم دیگر کمتر به شبکههای ماهوارهای اقبالی نشان میدادند حتی بسیاری از ایرانیان خارج از کشور نیز برنامههای نمایش خانگی را دنبال میکردند و این موج به شبکههای اجتماعی نیز رسیده بود، در واقعنمایش خانگی و برنامههای خوشساختش شبکههای ماهوارهای بسیاری را به تعطیلی کشاند و کیفیت آثار ایرانی را ارتقا بخشید دقیقاً همان کاری که صداوسیما از آن عاجز است و همان باقیمانده مخاطبانش را نیز به لطف انحصار پخش زنده مسابقات ورزشی بهخصوص فوتبال دارد.
سخن پایانی
با نظارت صداوسیما بر نمایش خانگی احتمالاً باید منتظر کوچ بسیاری از هنرمندان به شبکههای ماهوارهای باشیم و بازهم شبکههای ماهوارهای فارسیزبان قد علم کرده و به فعالیت میپردازند.
مصوبه شورایعالی انقلابفرهنگی و واگذاری مدیریت حوزه صوت و تصویر فراگیر به صداوسیما نه به نفع نمایش خانگی است، نه به نفع مخاطبان و نه به نفع صداوسیما بلکه شبکههای ماهوارهای و سایر رسانههای زیرزمینی و غیرمجاز از این تصمیم منفعت خواهند برد.