کم‌کاری یا بدکاری؟

باید صادقانه اقرار کرد پس از اتمام دوران دفاع مقدس، این مسیر شکوفا اندکی منحرف شد که شاید حاصل غرور بیجا در بعضی از متفکران و انتخاب نسنجیده مدیران بخش فرهنگی در همه قسمت‌ها بوده است تا بذرهای پاشیده شده در زمین بکر ناخالصی‌هایی داشته و امروز شاهد روییدن آن‌ها باشیم؛ اما چگونه شد که در آغاز جوانه زدن این ناخالصی‌های اعتیاد به مواد مخدر شدت بیشتری پیدا کرد و همچنان ادامه یافت که پیداست متفکر را به یاد شعر ناب «با بدان کم نشین صحبت بد/ گرچه پاکی تو را پلید کند/ آفتاب بدین بزرگی را/ لکه ابر ناپدید کند» می‌اندازد که بپذیرد کنترل بیش از هزار کیلومتر مرز مشترک با کشوری ناامن و دارای مقام اول کشت تریاک و تولید مواد مخدر شیمیایی در دنیا کار آسانی نیست مگر اینکه از همان روز اول تمامی طول مرزها با دیوارهای بلند و امنیتی مسدود می‌شد تا این کشور مسیر ترانزیت مرگ به‌سوی دیگر نقاط جهان نباشد و هزاران نیروی انتظامی و امنیتی فدای این کم‌کاری و بدکاری‌ها نشوند!

پرواضح است دشمن حداقل برای از دست ندادن این سود کلان آرام نمی‌نشیند و هرروز با نیتی پلیدتر از روز قبل پا به عرصه می‌گذارد بنابراین هرگز نمی‌توان در کنار مروت با دوستان فرمول مدارا را با اینگونه دشمنان پیاده کرد. امروز کشوری که توانسته است طی 44 سال گذشته همه ناملایمات و فشارهای سیاسی و اقتصادی را تا حدودی پشت سر بگذارد اما در برابر مواد مخدر و حالا ضیافت مرگ مشروبات الکلی کم آورده و ناچار است در مسیر خود بازنگری کند و به این حقیقت تلخ برسد که علاوه بر کم‌کاری‌ها، بدکاری‌هایی هم توسط بعضی مسئولان فاقد تجربه و تعقل صورت گرفته تا ادامه اعتیاد به دخانیات و مواد مخدر به مشروبات الکلی و آن‌هم از نوع مسموم آن ختم شود. اگرچه ضعیف‌ترین نوع این اعتیادها یعنی دخانیات هم با وجود اثبات سرطان‌زا بودن آن اما هیچ‌گاه این تجارت پرسود برچیده نشده است و تنها مالیات و عوارضش افزایش یابد تا گوشه‌ای هرچند مختصر هزینه‌های کلان بهداشتی از محل بیت‌المال را تأمین کند. پایگاه خبری ایستا سیستا در سال ۲۰۲۲ میزان مرگ‌ومیرهای استفاده از مشروبات الکلی را در جهان سه میلیون نفر اعلام کرده است. پرواضح است هرکجا با ماجراهای تأسف باری چون مرگ‌های ناخواسته روبرو شویم پای سودهای کلان در میان است و سرگذشت غمبار مشروبات الکلی هم به مواد مخدر و دخانیات گره خورده که محققان را دراین‌باره به بن‌بست شرکت‌های چندملیتی گره بزند و ناچار شوند همه اوراق تحقیقاتی خود را در این زمینه‌ها به آتش غفلت در اجاق کم‌کاری و بدکاری بسپارد. بد نیست در اینجا گریزی به سخنان دکتر محمد کریمی نیا مشاور معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران در امور پدافند زیستی درباره تبعات مصرف مشروبات الکلی که این روزها در یکی از استان‌های مجاور پایتخت مسمومیت‌های آن نزدیک به ۱۰۰ نفر را به دام مرگ سپرده، بزنیم که گفته است: «حجم مقالاتی که درباره مضرات مشروبات الکلی در مجلات مختلف چاپ شده کم نیست. همچنان‌که بیماری‌های مختلفی که به مشروبات الکلی منتسب شده است، کم نیستند؛ از کبد چرب گرفته تا بیماری‌های قلبی عروقی، چاقی و پوکی استخوان و بسیاری از بیماری‌های دیگر ازجمله بیماری‌هایی که به نوشیدنی‌های الکلی منتسب کرده‌اند. این تازه برای آن دسته از مشروبات الکلی است که وجه مشخص دارد. یعنی تولیدکننده مشخص و شرایط استاندارد و فروش مشخص و قانونی دارد. در کشور ما با انقلاب اسلامی به‌ظاهر تولید، توزیع و واردات مشروبات الکلی متوقف شد. چون شرعاً هم حرمت داشت و باید این کار انجام می‌شد، ولی در سنوات گذشته مصرف مشروبات الکلی چه به‌صورت قاچاق و چه به‌صورت خانگی و مخفی افزایش پیدا کرد. ما در این حوزه نیاز به فرهنگ‌سازی داریم؛ فرهنگ‌سازی که هم مسئولان حوزه بهداشت باید به آن ورود جدی داشته باشند و هم نهاد‌های فرهنگی مانند رسانه‌ها و صداوسیما. ما با انکار این ماجرا نمی‌توانیم اساس آن را کنار بگذاریم. اگر آموزش ندهیم و فرهنگ‌سازی نکنیم با رشد این آسیب‌ها مواجه خواهیم شد. ما نگرانیم قبح ماجرا شکسته شود. ما مجبوریم به مردم بگوییم که در اثر مصرف مشروبات تقلبی این تعداد افراد در یک مهمانی آسیب دیدند و یک تعداد هم فوت کردند. این را که باید به مردم بگوییم و باید این گزارش‌ها را به مردم بدهیم، بنابراین باید به مردم آگاهی داد و فرهنگ‌سازی کرد. چه از طریق آموزش‌ها و فرهنگ‌سازی‌ها و چه از طریق اساتیدی که در حوزه بهداشت و درمان فعال‌اند و چه از طریق رسانه‌ها و فضای مجازی باید این اطلاع‌رسانی‌ها و الگوسازی‌ها به‌شدت موردتوجه قرار بگیرد. مشروبات تقلبی در تمام دنیا استفاده می‌شود. یکی از چالش‌هایی که ما داریم، این است که مشروبات قیمت‌های مختلف دارند و وقتی قیمت‌های مختلف دارند، در حوزه‌های مختلف مدل تقلبی آن‌هم می‌تواند وجود داشته باشد و متقلبان می‌توانند ورود پیدا کنند. اما بخشی از مرگ‌ومیرها در مصرف الکل، ناشی از همین مشروباتی است که به‌ظاهر به شکل استاندارد و تحت مدیریت تولید و مصرف می‌شود. اینجا هم درست با ماجرایی مشابه صنعت دخانیات و کارخانه‌های تولید سیگار مواجهیم.» امروز تنها گرفتاری قوه مجریه مسائل مبتلابه سیاسی و اقتصادی نیست که بحث اجتماعی آن اهمیت بیشتری دارد زیرا اگر از هریک غافل شد کار به ناکجاآباد کشیده می‌شود، بنابراین در اولین وهله باید تکلیف کم‌کاری‌ها و بدکاری‌ها در هر زمینه‌ای مشخص گردد و قوه قضائیه هم به کمک در اجرای این برنامه بشتابد قبل از اینکه واره را آب ببرد البته درصورتی‌که برای این امر بااهمیت سرمایه‌گذاری‌ها قابل‌اعتنا باشند این رسانه‌ها هستند که می‌توانند با تولید محتواهای بکر و تازه به کمک جامعه بیایند.

ادامه دارد...