جای خالی تدبیر و خلاقیت در فرهنگسازی سلامت
در استان اصفهان نیز آمار ابتلا به دیابت سال گذشته حدودا ۴۵۰ هزار نفر بود و رامش حسینخانی، مدیرمسئول دیابت معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان اعلام کرد ۶۰ تا ۷۰ درصد بیماران مبتلا به دیابت بر اثر سکتههای مغزی و قلبی جان خود را از دست میدهند.
ديابت يا مرض قند؛همان قاتل شيرين كه بارها اسمش را شنيديد و شايد شما يا نزديكانتان به آن مبتلا باشيد، در استان اصفهان غالبا به دنبال اضافهوزن و چاقی شیوع پیدا کرده است که رابطه مستقیمی با برنامه غذایی و کمتحرکی دارد. معمولا اگر به بیماری یا در کل به معضل و مشکلی مبتلا نباشیم، سراغ راهحلهای رفع آن نمیرویم اما نگاه به آمارها نشان میدهد حدود ۲۱ درصد کودکان و نوجوانان شهر اصفهان دچار اضافهوزن یا چاقی هستند و حدود 7/53 درصد از جمعیت بزرگسال (شامل جوانان، میانسالان و سالمندان) و نزدیک به یک پنجم نوجوانان، درگیر اضافهوزن یا چاقی هستند.۵۱ درصد از جمعیت میانسالان استان اصفهان نیز چاقی شکمی دارند که با بیماریهای غیر واگیر و سندروم متابولیک مرتبط است و میتواند به دیابت، کبد چرب یا انواع سرطانها منجر شود. از سوی دیگر بهتازگی بهرام عیناللهی، وزیر بهداشت اعلام کرده است که با اصلاح سبک زندگی تا ۷۰ درصد میتوان از ظهور دیابت نوع دو پیشگیری کرده و با آگاهی به موقع و کنترل مؤثر از امسال تا سال ۱۴۰۹ میتوان از ۶۱۰ هزار مرگ در حوزه بیماریهای قلبی و از ۳۰ هزار مرگ در حوزه دیابت پیشگیری کرد.
در استان اصفهان نیز آمار ابتلا به دیابت سال گذشته حدودا ۴۵۰ هزار نفر بود و رامش حسینخانی، مدیرمسئول دیابت معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان اعلام کرد ۶۰ تا ۷۰ درصد بیماران مبتلا به دیابت بر اثر سکتههای مغزی و قلبی جان خود را از دست میدهند.
اینها آمارهای حدودی و خلاصهای است که تقریبا نشان میدهد این بیماری دست در گریبان بیماریها و مشکلات جسمی دیگری دارد که میتواند نتیجه سیاه و تلخی را برای مبتلایان به دنبال داشته باشد؛ بنابراین هر سال از آموزشوپرورش گرفته تا علوم پزشکی و البته شهرداری، شاهد این هستیم که برنامههای فرهنگی و اقداماتی برای هشدار در این زمینه به راه میافتد که عمر آن در محدوده چند روز پسوپیش این مناسبت است. البته امسال وزیر بهداشت از طرح «پویش ملی سلامت» سخن گفته است که از ۲۰ آبان آغاز شده و تا ۱۵ دیماه ادامه دارد و طی آن افراد میتوانند به مراکز بهداشتی درمانی مراجعه کرده، پرونده الکترونیک سلامت خود را تشکیل دهند و پرسشنامههای مربوطه را پر کنند؛ سپس تحت کنترل فشارخون و قند خون قرار خواهند گرفت. این طرح قطعا نیاز به اطلاعرسانی گسترده و البته فرهنگسازی عمیقی در جامعه دارد تا مردم به اهمیت موضوع پی برده و حاضر باشند در میان هزاران مشکل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی که دارند، موضوعی همچون پیشگیری از دیابت و فشارخون را در اولویتهای خود قرار دهند. اگرچه در مورد معضلات موجود در جامعه، مردم یک سر ماجرا و عامل تعیینکنندهای در رفع آن هستند اما نهاد و سازمانهای مختلف دولتی نیز وظیفه بزرگ و مسئولیت سنگینتری را بر عهده دارند. بهعنوانمثال در مورد چاقی کودکان اظهار شده که در دوران کرونا این آمار افزایش یافت اما پرواضح است که تغییر سبک زندگی مردم به سمت آپارتماننشینی فضای بازی و تحرک را از کودکان گرفته و پیشرفت فناوری در ماجرای استفاده از تلفن همراه و بازیهای کامپیوتری، مردم خانهنشین کرده است؛ بنابراین برای تشویق آنها به تحرک بیشتر و فرهنگسازی برای ورزش و سلامتی نیاز به زیرساختهای جایگزین مانند پارکها و فضاهای بازی به شدت احساس میشود؛ اما به این دو سال پاسخ دهید؟ در خیابانهای شهر هر روز چه میزان تابلوی فست فود میبینید؟ و در همین خیابانها تاکنون چند تابلوی تبلیغاتی یا بیلبوردی با موضوع سلامتی دیدهاید که هشداردهنده یا پیشگیریکننده باشد؛ اگر دیده اید چقدر هشداری میخکوب کننده بوده یا پیشنهادی که فکرتان را دست کم تا نخستین وعده غذایی بعد از آن مشغول نگه دارد؟ قطعا مورد نخست به چشمتان آشناتر است در نتیجه درمیابیم که دستکم در تبلیغات بصری کار چندان چشم آشنایی که بتوان آن را تأثیرگذار دانست انجام نشده است. در رادیو و تلویزیون چطور؟ دو مدیای رسانهای که روز به روز مخاطب خود را از دست میدهند و شاید به همین دلیل است که در تولید محتوای جذاب و تأثیرگذاری که به جز سرگرم کننگی، مفید هم باشد، بسیار ضعیف عمل کردهاند. در شرایطی که این بیماریها در حال افزایش بوده و هزینههای درمانی و آمار مرگومیرشان ضررهای اقتصادی و غیراقتصادی سنگینی به جامعه وارد میکند تا چه اندازه توانستهایم با صرف مدبرانه بودجههایی که از محل بیتالمال و متعلق به خود مردم است، خلاقانه فرهنگسازی کنیم؟