ابیانه؛ جامانده از ثبت جهانی

روستای زیبای ابیانه در دامنه کوه کرکس و در شهر نطنز با رنگ سرخ ساختمان‌های کهن روستا، کوچه‌های تودرتو، بناهای تاریخی گوناگون، پنجره‌های هندسی و معماری بی‌نظیرش آن را به یکی از مهم‌ترین، مشهورترین و زیباترین کهن روستاهای ایران تبدیل کرده است. روستای گردشگری که طراحی و ساخت آن به زمان سلجوقیان، ساسانیان، صفویان و قاجاریان بازمی‌گردد و قدمتی نزدیک به 1500 سال دارد اما برخلاف آنچه تصور می شود سالیان سال است چشم انتظار ثبت جهانی است. در روزهای گذشته خبر ثبت جهانی روستای کندوان در فهرست بهترین روستاهای گردشگری جهان سبب خوشحالی دوستداران میراث فرهنگی و عاشقان ایران شده است اما در کنار این خبر خوب،خبر بد برای استان اصفهان این بود که روستای تاریخی ابیانه (ویونا)بازهم از ثبت جهانی بازماند. این در حالی است که سال‌هاست اعلام می‌شود زمینه‌ها برای ثبت جهانی روستای ابیانه مهیاست و پرونده آن روی میز مدیران میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان اصفهان است اما واقعیت، با آنچه وعده داده می‌شود متفاوت است. کارشناسان میراث بارها اعلام کرده‌اند که برای ثبت اين روستای تاريخی در فهرست جهانی بايد تمام عوامل غيراصيل و نامنطبق با وضعيت اصيل بافت اين روستا حذف شود. تأسيسات خدماتی مانند گاز، برق، تلفن و همچنين اصلاح مظاهر متحول شده معماري ابيانه از جمله در و پنجره‌های فلزی و يا تعدد در‌ها در معابر و هر عامل ديگری كه بافت تاريخي را از سيماي اصيل آن دور كرده است باید اصلاح شود اما آنچه در ابیانه شاهد آن هستیم روند نگران‌کننده توسعه ساخت‌و‌سازها و نابودی بافت تاریخی و هویت روستاست.

روستای ابیانه به گویش مردم محلی، ویونا نام دارد؛ ویونا از دوکلمه «وی» به معنی بید و «ویانه» به معنی بیدستان تشکیل شده و دلیل این که این روستا به این نام معروف شده این است که در زمان‌های قدیم در این محل پر از درخت‌های بید بوده است، حالا اما خبری از درختان بید پرشمار نیست و ابیانه با تمام وعده وعیدها بازهم از ثبت جهانی بازمانده است تا استان اصفهان و شهر نطنز علی‌رغم برخورداری از روستاهای تاریخی با معماری بی‌نظیر و منحصربه‌فرد، سهمی از ثبت جهانی و جذب گردشگری خارجی نداشته باشند.