درگفتگوی«اصفهان امروز» با فعالان حوزه گردشگری مطرح شد
نفس‌های آخر حوزه گردشگری اصفهان در اثر آلودگی هوا
به‌راستی یک قرن بعد گردشگران خارجی از اصفهان که در سایه بی‌کفایتی برخی متولیان امر به شهر کویری، فاقد رودخانه جاری و یکی از آلوده‌ترین شهرهای کشور از لحاظ هوا تبدیل‌شده است، چه خواهند نوشت؟ بگذریم بارها بارها از آلودگی‌ها و تأثیرات منفی آن بر سلامتی انسان‌ها، محیط‌زیست و غیره صحبت شده است، اما تاکنون این پرسش را از خود مطرح کرده‌ایم که این امر چه تأثیرات منفی بر حوزه گردشگری اصفهان گذاشته است؟
«گنبدهای قدیمی فیروزه‌ای و زرد بهاری در آسمانی از آبی کبود شفاف و رودخانه‌ای که با نهرهای پرپیچ‌وخم شاخه‌شاخه می‌شود و آبی که در این نقره‌ای گل‌آلود گرفتار می‌آید. رودخانه‌ای که با بیشه‌زارهای پر مانند حصاربندی شده و از این‌سو به آن‌سوی، پل‌هایی از شیرینی زرد آجر؛ تاق نماها چنان در پی هم چیده شده که ردیفی از غرفه‌ها را شکل می‌دهد و ارتفاعات یاسی‌رنگ آن‌ها را در برگرفته است؛ با کوه صفه که به برآمدگی یک‌مشت می‌ماند و دیگر رشته‌کوه‌هایی که همچون موج برف‌گونِ به ساحل رسیده، به خط شده‌اند و پیش از آنکه تو بفهمی که چگونه اصفهان فراموش ناشدنی شده است، تصویر خود را در نگارخانه‌ی مکان‌هایی که برای هر کسی قلباً عزیز است، جای‌داده است.» این‌ها بخشی از سفرنامه «رابرت بایرون»، سیاح جوانی است که در سال ۱۹۳۷ به اصفهان سفر کرد.
زیبایی اصفهان همه گردشگران داخلی و خارجی را مجذوب خودکرده، زیرا زمانی که وارد این دیار شوید ازیک‌طرف با معماری کهن روبرو می‌شوید و ازیک‌طرف با خوشی آب‌وهوا ... آب‌وهوایی خوبی که روزنامه تلگراف، پرتیراژ روزنامه لندن نیز به آن اشاره‌کرده و گفته است: «اصفهان شهری است که باید قبل از مرگ آن را دید». اما افسوس که دیگر این زیبایی‌ها، جاری بودن زاینده‌رود و هوای پاک اصفهان را فقط باید در تصاویر قدیمی و سفرنامه سیاحان خارجی دنبال کرد، به‌راستی یک قرن بعد گردشگران خارجی از اصفهان که در سایه بی‌کفایتی برخی متولیان امر به شهر کویری، فاقد رودخانه جاری و یکی از آلوده‌ترین شهرهای کشور تبدیل‌شده است، چه خواهند نوشت؟ بگذریم بارها بارها از آلودگی‌ها و تأثیرات منفی آن بر سلامتی انسان‌ها، محیط‌زیست و غیره صحبت شده است، اما تاکنون این پرسش را از خود مطرح کرده‌ایم که این امر چه تأثیرات منفی بر حوزه گردشگری اصفهان گذاشته است؟
کاهش چشمگیر ورود گردشگر به اصفهان در اثر آلودگی هوا
علی نوری، تور لیدر یکی از آژانس‌های مسافرتی اصفهان درباره تأثیر آلودگی هوا بر صنعت گردشگری به اصفهان امروز می‌گوید: به‌طورقطع یکی از پارامترهای مهم مکان گردشگری برای گردشگر از دیرباز تاکنون هوای آن منطقه بوده و است و همین امر باعث شده امروزه آلودگی هوا بر صنعت گردشگری نه ایران بلکه جهان تأثیر منفی بگذارد.
او ادامه می‌دهد: به‌عنوان‌مثال کشور چین سال گذشته اعلام کرد که در اثر آلودگی هوا مقدار قابل‌توجهی به صنعت گردشگری آن کشور لطمه واردشده است و یا کشور ترکیه طی این سال‌ها که متوجه آلودگی شهر استانبول و کاهش گردشگر شد، سیاست جدیدی را در صنعت گردشگری خود اتخاذ کرد و بیشترین تبلیغات و خدمات گردشگری به شهرهای ساحلی و خوش و آب هوا خود اختصاص داد، تا کاهش گردشگر به شعر استانبول را جبران کند.
این فعال حوزه گردشگری تصریح کرد: علاوه بر کرونا عاملی که محسوس به صنعت گردشگری اصفهان لطمه وارد کرده است، آلودگی هوا بوده است، و همین امر باعث شده در اصفهان نه‌فقط در حوزه گردشگری داخلی بلکه گردشگر خارجی با کاهش چشمگیری به‌ویژه در فصل پاییز و زمستان روبه‌رو باشیم.
او اضافه می‌کند: حتی گردشگران خارجی که به اصفهان سفرکرده و ما در قالب تور یا راهنما آن‌ها را برای بازدید از مکان‌های تاریخی و دیدنی همراهمی می‌کنیم، به‌صراحت این نکته را عنوان می‌کنند که این آخرین سفرشان به شهر اصفهان خواهد بود و وقتی دلیل این تصمیم را از آن‌ها جویا می سویم، عنوان می‌کنند ما در عکس‌ها و فیلم‌ها اصفهان را شهری خوش و آب‌وهوا با آسمان و گنبدهای آبی می‌دیده، اما حالا وقتی به این شهر آمده جز آسمان خاکستری و آلودگی هوا زیبایی دیگر در این شهر نمی‌بینم.
نوری می‌افزاید: باید بپذیریم آلودگی هوا در اصفهان، باعث صنعت گردشگری این شهر بیش از گذشته به آن آسیب وارد شود، کافی است هتل‌ها، دفاتر مسافرتی و غیره را بررسی کنید که نسبت به سال‌های گذشته در طی ایام فصل پاییز و زمستان تا چه اندازه کاهش گردشگر داشته‌اند و تا چه اندازه میزان درخواست تورها به شهرهایی غیر از اصفهان که آلودگی هوایی کمتر است، افزایش‌یافته است.
برند گردشگری اصفهان با آلودگی هوا نابودشده است
ماه منیر هاشمی، فعال حوزه گردشگری به اصفهان امروز می‌گوید: قبل از اینکه به تأثیر آلودگی هوا بر صنعت گردشگری اصفهان بپردازیم باید این نکته مهم را عنوان کنم که امروزه در جهان صنعت گردشگری یکی از عامل‌های مهم آلودگی هوا و افزایش تولیدات گازهای گلخانه‌های در جهان است و امروزه کشورهای موفق در حوزه گردشگری سیاست‌هایی را در حوزه تبدیل صنعت گردشگری به صنعت سبز اتخاذ کرده‌اند، اما متأسفانه این امر در کشور ما هنوز اتفاق نیفتاده و زیرساخت‌های آن فراهم نشده است.
او ادامه می‌افزاید: اصفهان سال‌هاست به خاطر معضلات زیست‌محیطی همچون خشکی زاینده‌رود با روند کاهش گردشگر مواجه شده است، کافی است یک بررسی ساده از میزان تعداد مسافران هتل‌های اصفهان درزمانی که زاینده‌رودجاری است با ایام سالی که این رودخانه خشکیده است، انجام دهید، آن زمان درخواهید یافت که جاری بودن رودخانه زاینده‌رود تا چه اندازه درروند افزایش جذب گردشگر به این شهر نقش داشته و دارد.
این فعال حوزه گردشگری تصریح می‌کند: آلودگی هوا هم به‌طورقطع یکی از عامل‌های مهم کاهش گردشگر به اصفهان است، در ایام سال که اصفهان دچار آلودگی هوا می‌شود، تعداد مسافران و گردشگران در این شهر به شکل چشمگیری کاهش پیدا می‌کند و حتی افرادی که بدون اطلاع از آلوده بودن هوا به اصفهان سفرکرده آمد، در طول مدت اقامت و گردشگری خود به این شهر مادام گلایه می‌کنند که چرا این شهر را به‌عنوان مقصد گردشگری انتخاب کرده‌اند.
او ادامه می‌دهد: در حوزه گردشگری اصلاح مهمی به نام برندینگ وجود دارد و امروزه شهرهای جهان در حال تلاش هستند برندینگ گردشگری خود را ارتقا دهند، اصفهان به‌واسطه تنوع آثار تاریخی، فرهنگ و هنر که داشته ناخواسته از دیرباز این برندینگ گردشگری در آن تقویت‌شده است و امروزه اصفهان را به‌عنوان یکی از مقاصد مطلوب گردشگری در جهان می‌شناسند، اما متأسفانه دو عامل در سال‌های اخیر باعث شده این برندینگ روزبه‌روز رو به انحطاط رود، که این دو عامل همان خشکی زاینده‌رود و آلودگی هوای این شهر است و همین دو عامل باعث شده گردشگر دیگر از سپری کردن وقت خود در این شهر لذت نبرد و این تجربه تلخ را به دیگران بازگو کند که همین بازگو کردن منفی عامل مهم در نابودی برندینگ گردشگری یک شهر است.
برای توجیه آلودگی هوای اصفهان آدرس غلط در حوزه گردشگری ندهیم
محسن اسدیان، مدیر یکی از دفاتر خدمات گردشگری به اصفهان امروز می‌گوید: با متولیان امر وقتی صحبت می‌شود که آلودگی هوا چه تأثیرات منفی در حوزه گردشگری اصفهان داشته است، اذعان می‌کنند که این صحبت کارشناسی نیست و استناد به حضور گردشگران در فصل‌هایی که حتی اصفهان دچار آلودگی هوا است، می‌کنند در صورتیکه که گردشگرانی در طول ایام آلودگی هوا به اصفهان سفر می‌کنند، یا مسافران گذری از شهر اصفهان هستند که مقصد نهایی گردشگری آنان شهر دیگری است یا گردشگران حوزه سلامت هستند که برای درمان پزشکی و غیره به این شهر سفرکرده‌اند.
او ادامه می‌دهد: دلیل حضور برخی گردشگران به‌ویژه گردشگران خارجی به شهر اصفهان در روزهایی که هوا آلوده است، بدین خاطر است که هتل‌ها و دفاتر مسافرتی در طی این ایام تخفیف‌های قابل‌توجهی گذاشته و این‌یکی از عامل‌های مهم جذب گردشگر است، اما به‌طورقطع اگر گردشگری اصفهان را برای تفریح به‌عنوان مقصد گردشگری انتخاب کند به‌ویژه گردشگر خارجی، دفعه دیگر در این ایام اصفهان را به‌عنوان مقصد گردشگری انتخاب نمی‌کنند.
مدیر یکی از دفاتر خدمات گردشگری اصفهان تصریح می‌کند: بسیاری از مسافران خارجی که پارها به اصفهان سفر کردند به دلیل تجربه گردشگری در روزهای آلوده اصفهان، دیگر این شهر را به‌عنوان مقصد گردشگری انتخاب نکرده و اگر هم کنند مدت اقامت خود را به حداقل رسانده‌اند.
او اضافه می‌کند: دو فصل بهار و پاییز اصفهان بیشترین گردشگر را دارد، اما متأسفانه به دلیل آلودگی هوا اصفهان آمار گردشگر در فصل پاییز و زمستان به پایین‌تر سطح خود در طی این سال‌ها رسیده است، اما نباید این آمار را با آمار زمان پاندمی کرونا مقایسه کرد زیرا در آن زمان به‌طورقطع حوزه گردشگری در جهان با رکود قابل‌توجهی روبه‌رو شد.
اسدیان تأکید می‌کند: اگر فکری به حال آلودگی هوا اصفهان نشود، گردشگری این شهر برای همیشه نابود می‌شود و در آینده نه‌چندان دور انتظار این را باید داشته باشیم که اصفهان از لیست شهرهای گردشگر پذیر کشور و جهان خارج شود.
